| |
De recensent zijgt moedeloos neer op de cellokoffer. Mevrouw geeft hem
ongerust iets te drinken.
|
| Recensent: |
Regelmatig voerden we heftige debatten omdat een van de juryleden met
verve iets verdedigde waar de rest het bijzondere niet een-twee-drie van
inzag. Een tijdrovende procedure, maar we hadden er tijd voor, en het was
hoogst leerzaam.
Orkesten nemen daar te tijd niet voor, die zijn veel te behoudend. Die
maken grote problemen bij moderne componisten. Neem nu zo'n Branca die hier
op het Festival wordt gespeeld. Ja, natuurlijk is het even wennen als je
een symfonie moet spelen met elektrische gitaren, en ja, Branca is
hard.
|
| |
De recensent neemt een slok.
|
| Recensent: |
Maar wat doen ze? Dreigen met stakingen, en via doktersverklaringen eisen
dat hun oren niet beschadigd raken. Maar Wagner of Mahler zijn heus niet
minder hard.
|
| |
Hij trapt tegen de cellokoffer.
|
| Recensent: |
Dóktersverklaringen willen ze voordat ze 'm spelen. Angsthazen....
Allemaal ambtenaren.
|
| |
De jongeman loopt naar de voorkant van het podium, kijkt frontaal de zaal
in.
|
| Jongeman: |
Alles wat nieuw en onbekend is, choqueert. Omgekeerd is niet alles wat
choquerend is, nieuw. Laat staan goed.
Ik denk wel eens, he: eigenlijk zou je bij alles wat afwijkt de zaal op slot
moeten doen. Want meestal wil het publiek weglopen als ze iets voorgeschoteld
krijgen dat ze niet kennen. Je moet iets de tijd gunnen.
|
| |
Wagner doet het licht aan op het montagetoneel.
|
| Wagner: |
En het licht erbij aanhouden, dat moet ook! Anders vallen ze maar in
slaap.
|
| mziek |
Einstürzende Neubauten - Die Explosion im Festspielhaus
|
| |
Wagner doet het licht uit.
|
| Recensent: |
[tegen mevrouw, wanhopig gebarend]
Weet u hoe het tegenwoordig gaat, dat jureren? In plaats van zes gezworenen
die de prijzen toekennen, wordt er nu een gezelschap van 150 lieden uit de
muziekindustrie, de detailhandel, de omroep en de pers geënquêteerd.
|
| |
Mozart doet het licht aan op het montagetoneel.
|
| Mozart: |
Italianen. Allemaal idioten.
|
| |
Wagner doet het licht uit.
|
| Lid CGO: |
[tot Mozart]
Allemaal ambtenaren. Ze haten moderne muziek.
|
| Recensent: |
[tegen mevrouw, wijzend op ambtenaar]
Schriftelijk. Er is geen enkele discussie. Er komt geen gezamenlijk
luisteren meer aan te pas.
|
| sample |
rits rits - bladeren
|
| Jongeman: |
[ roffelt ergens een ritme op]
Hamerstukken, hámerstukken, ha-ha hamerstukken... Hamerstukken,
hámerstukken, ha-ha hamerstukken... Hamerstukken, hámerstukken,
ha-ha hamerstukken...
|
| |
Er valt meer papier over de ambtenaar heen.
|
| sample |
[luid] rits rits - bladeren
|
| Recensent: |
Het zijn allemaal mensen die er belang bij hebben om specifieke artiesten
te promoten: ze hebben er immers in geïïnvesteerd, ze willen er
programma's over uitzenden en alles wat zij niet televisiabel achten valt op
die manier vanzelf weg: vanwege de verkoop- en kijkcijfers.
|
| mzuiek |
fragment Neubauten - Motor Music Machine
|
| Ambtenaar: |
[gepikeerd]
De kunstenaar moet zich op de markt bewijzen. Dat is toch normaal?
Ook kunst is toch een zaak van vraag en aanbod? Wie wil nu iets maken dat
niemand zint?
|
| |
Ambtenaar slaat met ferme hand op haar papieren.
|
| sample |
dzung dzung - voldane knik
|
| |
De recensent staat op, loopt met afgemeten pas naar de ambtenaar.
|
| Recensent: |
Het probleem is dat iets nu zo ongeveer iedereen moet zinnen wil het
levensvatbaar zijn, en dat risico's nemen afgestraft wordt. Kijkcijfers,
luistercijfers, bezoekcijfers geven steeds vaker de doorslag, alsof kunst
verdorie altijd een massamedium moet zijn. En tegelijkertijd is uw argument
van vraag en aanbod zo hypocriet als maar kan. Want alternatieve pop en
dance trekken elk weekend duizend mensen per avond - maar gaat u daar ooit
kijken? Wordt die behoefte aan niet-zo-mainstream-pop in uw beleid
gehonoreerd?
|
| |
De ambtenaar krabt zich, licht overbluft, op het hoofd en duikt bij
ontstentenis van een antwoord de papieren in.
|
| sample |
rits rits - geblader
|
| Jongeman: |
[spottend]
Natuurlijk gaat ze daar niet kijken. Ze zou zich er maar misplaatst voelen
in haar mantelpakje. En naar technoparties durft ze al helemaal niet. Die
zijn éng. Daar slikken ze immers xtc? Ieks!
|
| muziek |
Shiva Shida Pu - India Spirit zwelt langzaam aan [authentieke,
veelgelaagde trance]
|
| |
Jongeman laat zich door de muziek inspinnen.
|
| Lid CGO: |
't Is meer het dédain over popmuziek dat haar in de weg zit,
denk ik: het is per definitie oninteressant. En ze is de enige niet die
dat vindt.
|
| |
CGO-lid opent haar cellokoffer en haalt De Groene Amsterdammer
eruit; leest voor:
|
| Lid CGO: |
De Groene schreef vorige week nog over het Holland Festival:
"Er is nauwelijks serieuze, eigentijdse muziek. Jongeren moeten worden
gelokt met popmuziek." Met andere woorden, 'serieus' of 'eigentijds'
sluit 'popmuziek' uit.
[kijkt de andere spelers sarcastisch aan]
Dat jullie het maar weten. Wij staan hier eigenlijk voor de kat z'n kut,
vanavond. Teveel popmuziek.
|
| muziek |
Shiva Shida Pu - India Spirit wordt luider
|
| Recensent: |
En ondertussen klagen alle commissies, ambtenaren en kunstpausen dat er
zo weinig nieuws gebeurt. Het is er wel degelijk. Het gebeurt verdorie onder
hun neus. Alleen zijn ze te belazerd om zelf te gaan kijken!
|
| |
De jongeman is al half weg op de muziek; hij spreekt half dansend en doet
telkens pogingen anderen bij zijn dans te betrekken
|
| Jongeman: |
In de filmwereld snappen ze dat beter. Horror heeft er inmiddels een
cultstatus, juist omdát het een proeftuin is. Daar kun je tenminste
experimenteren, en je moet er haast wel nieuwe technieken uitproberen - je wilt
immers een ongewoon effect bereiken - en je publiek vergeeft je je onhandigheid
snel, als je verhaal maar deugt...
|
| |
De recensent luistert aandachtig; de ambtenaar verliest haar aandacht en
duikt weer in de papieren.
|
| Jongeman: |
Bijna alle oogstrelende snufjes en foefjes in Hollywood-films zijn door
horror-makers ontwikkeld, en ik-weet-niet-hoeveel sterregisseurs en acteurs
van nu zijn in de horror begonnen. James Cameron brengt nu miljoenen op met
zijn Titanic, maar hij heeft zijn vak geleerd in de horror. Dus
tegenwoordig is het zelfs chic een horror-uitstapje te doen....
|
| |
Mevrouw kijkt verbaasd. Titanic en horror, dat botst in haar
hoofd.
|
| Lid CGO: |
Bovendien, dat geroep over 'de markt' brengt ons toch ook niets dan
schaamteloze vertoningen als sponsors die op het podium hun banale praatjes
mogen verkopen voordat het concert begint?
|
| |
De recensent snuit zijn neus.
|
| |
De jngeman loopt naar het CGO-lid; veegt z'n hand over z'n haar, schikt
z'n jasje, imiteert een gesjochten snelle marketing-manager:
|
| Jongeman: |
"'t Is toch een produkt? Elk produkt is te verkopen. Niet toch?
Nou dan! En tuurlijk hangt d'r een prijskaartje aan. Nou, dat moet je dan
gewoon wat opleuken. Maak er een arrangementje van. Hotelletje d'r bij,
dineetje vooraf, glaasje champagne na afloop. Paar bekende Nederlanders op
't podium. Dat loopt als een trein, wat ik je brom. Top entertainment."
|
| sample |
dzung dzung - goedkeurende knik
|
| |
Jongeman trekt vies gezicht; hoofdschuddend, spreekt tegen niemand in
het bijzonder:
|
| Jongeman: |
Kunst aan de man brengen zou toch iets anders moeten zijn dan een BMW
verkopen, of biefstuk met doperwten en frites?
|
| soundbyte |
[technodreun] Motor Music Machine
|
| Lid CGO: |
Mijn oude buurvrouw die haar hele leven van haar bescheiden inkomentje
naar het Concertgebouw heeft gekund, al zat ze dan op het schellinkje, kan
de prijzen daar nu allang niet meer betalen.
|
| |
De ambtenaar hoort dat, haars ondanks.
|
| Mevrouw: |
't Is zonde... Wat zal ze dat missen. Zonder muziek is het leven toch -
nu ja, minder af, minder rijk, heeft 't minder diepgang.
|
| |
De ambtenaar krabt zich op het hoofd.
|
| sample |
rist rits - bladeren
|
| Recensent: |
Artistieke prestaties die op de vraag worden afgestemd, verliezen het
predikaat 'kunst'. En kunstenaars zijn niet bijster geïnteresseerd in
winst. Geld is hooguit een randvoorwaarde om het product te kunnen maken.
|
| |
Wagner doet het licht aan op het montagetoneel.
|
| Wagner: |
Geld, psah! Alsof ik daar om maal. Het zijn de geschreven en ongeschreven
regels waar ik dol van word, al die voorschriften, vooroordelen en conventies...
|
| sample |
rits rits - bladeren in papier
|
| Wagner: |
Niemand heeft nog een open oor --
|
| Mozart: |
[maakt wegwerp-gebaar]
Italianen. Allemaal idioten.
|
| Lid CGO: |
Allemaal ambtenaren.
|
| Wagner: |
...en als je iets nieuws van de grond wilt krijgen, moet je langs
ontelbaar veel commissies om überhaupt een plek te vinden waar ze je werk
willen spelen... Alles zit dichtgetimmerd. Götterdämmerte ambtenaren.
|
| Mozart: |
Italianen. Allemaal idioten.
|
| Ambtenaar: |
[getregd]
Hee, let een beetje op je woorden jullie daarboven! Het doet jullie financiering
geen goed als je zulke taal tegen me uitslaat, topkunst of niet! En ook sponsors
houden er niet van geschoffeerd te worden.
|
| |
Mozart en Wagner doen op het montagetoneel een persiflage van een scène
uit Das Rheingold. Tekst op scherm: "Waarin Wagner en Mozart zich
plots identificeren met twee reuzen die hun verdiende loon niet kregen."
|
| muziek |
Wagner - Das Rheingold
|
| |
Mozart en Wagner pakken elkaars handen en doen een kort dwaas dansje. Op
het scherm verschijnen synchroon de originele Duitse teksten van Fasolt &
Fafner uit Das Rheingold, die zij in Nederlandse vertaling uitspreken.
De jongeman herkent wat ze doen en valt later in als Donar.
Mozart grijpt Wagner quasi-verschrikt beet, wijst op de ambtenaar:
|
| Mozart: |
Oh hemel, ze dreigt!
|
| muziek |
Das Reingold zwelt aan
|
| Wagner: |
[gespeeld onthutst, tot de ambtenaar]
Vanwaar dit gedreig?
|
| Mozart: |
[quasi geschrokken, tot de ambtenaar]
Waarom maakt u het ons zo moeilijk?
we zoeken helemaal geen ruzie,
we willen alleen ons deel.
|
| |
Mozart en Wagner giechelen. De jongeman, beneden, rent naar de moker die
nog steeds bij de gong ligt, pakt die op, loopt naar de ambtenaar, posteert zich
naast haar, kopieert haar houding en doet alsof hij haar is.
|
| Jongeman: |
[op spottend-pompeuze toon tegen Mozart en Wagner]
Ach, al zo vaak heb ik reuzen het hunne gegeven!
Kom hier! Ik zal u uw verdiende loon
doen toekomen, tot op de laatste cent!
|
| |
De jongeman zwaait vervaarlijk met de hamer naar Mozart en Wagner.
|
| muziek |
Das Reingold klinkt luid
|
| |
Mozart, Wagner en de jongeman krijgen de slappe lach. Mozart wijst op de
ambtenaar, giert van de pret:
|
| Mozart: |
En dan moet zij - dat stuk verdriet daar, die, die... die
Italiáán - nota bene Donar voorstellen! Een god!? Nog niet in het
diepst van haar gedachten!
|
| muziek |
neemt af
|
| |
Er valt papier over de ambtenaar heen.
|
| Wagner: |
Een armee van godjes, tezamen regerend over hun papieren rijk!
|
| Mozart: |
Je zou er zó de fik in steken.
|
| geluid |
Flitslicht en donderslag; een knallende hamer
|
| |
Wagner doet het licht op het montagetoneel uit.
|
