Scientology – Page 6 – Karin Spaink

Xenu, Zenon en Vorlon

AFGELOPEN WEEKEND WERD de verjaardag van L Ron Hubbard gevierd, de oprichter van Scientology. Het was een iets ander feestje dan de meeste sekteleden zich hadden voorgesteld. Via Internet waren overal ter wereld demonstraties georganiseerd: van Melbourne, Vancouver, Toronto, Los Angeles, Atlanta, Boston, London en Puerto Rico tot Amsterdam.

Ze wisten ervan, natuurlijk: Scientology volgt het net. In Los Angeles trachtte Scientology de straat waar hun lokale afdeling zich bevond, af te sluiten voor voetgangers, in de vergeefse hoop zo de demonstranten de weg te belemmeren, wat vanzelf niet lukte. Lezing van de demonstratieverslagen is hilarisch. Overal blijken passanten uiterst geïnteresseerd te zijn in pamfletten zodra de betogers iets roepen met “tegen Scientology!” erin, en gingen verhalen over Xenu grif van de hand.

Voor wie het nog niet weet: Scientology werft leden door mensen binnen te halen met persoonlijkheidstesten, zegt standaard dat de uitslag werkelijk prachtig is maar dat er een of twee punten zijn die nogal uit de toon vallen en dat zij kunnen helpen bij de broodnodige zelfverbetering. Dure cursussen en slechte psychotherapeutische sessies, compleet met semi-leugendetector, zijn het gevolg. Nogal wat mensen verklaren achteraf dat hen duizenden guldens uit de zak zijn geklopt, en zijzelf als oud vuil werden behandeld zodra hun geld op was.

Niet alleen is ‘clear’ worden (het losraken van oude herinneringen en patronen) een kostbare en langdurige geschiedenis, ook hoor je pas daarna dat het eigenlijke werk nog moet beginnen. Want niet alleen je ‘oude’ geschiedenis bezet je, er zijn ook zogeheten body thetans – een soort onzichtbare bacteriën – die je tegenhouden een godje te worden dat naar believen natuurwetten kan beïnvloeden. Die body thetans zijn volgens Scientology het resultaat van iets met een galactische tiran die miljoenen jaren geleden mensen opsloot in vulkanen, en hen vervolgens met kernbommen bestookte.

Of iemand dit onzin vindt of niet, doet niet zo ter zake. We hebben in Nederland prinsessen die seks willen hebben met dolfijnen, raadsleden die graag met een boom mogen converseren, prelaten die menen dat seks buiten het huwelijk zondig is en zwakken van geest die denken dat je water kunt ‘instralen’ om van kanker of aids te genezen, dus een buitenaardse tiran die in mentale bacteriën doet mag rustig een plaatsje hebben in dit bizarre pantheon.

Wat Scientology wel eng maakt is dat de organisatie weigert haar leden te vertellen waarin zij uiteindelijk dienen te geloven, en leden eerst een slordige vierhonderduizend dollar moeten ophoesten vooraleer het verhaal over Xenu op de proppen komt. Xenu is handelsgeheim, meent Scientology, of minstens auteursrechterlijk beschermd. Jarenlang werd iedereen die over Xenu schreef, of die citeerde uit Scientology’s hogere cursusmateriaal, voor de rechter gesleept. De Washington Post werd een paar jaar geleden gedaagd omdat ze – uit een stuk van ruim honderd bladzijden – drieënveertig woorden over Xenu citeerden.

Inmiddels is dat verhaal echter ruimschoots bekend. Het belandde ooit op het net, en Scientology heeft jarenlang gepoogd iedereen die het stuk in kwestie op z’n homepage had regelrecht een faillissement in te procederen en viel huizen binnen om computers van waar af het verhaal op het net gepost was, in beslag te nemen. Citeren mag echter altijd, ook op het net, en zodoende staat Xenu’s verhaal nu met toestemming van de rechter op het net: http://www.spaink.net/fishman/ot3.html. Afgelopen zaterdag werd een versie ervan uitgedeeld in talloze steden, en ik was daar erg tevreden over: want de homepage waarlangs het verhaal over Xenu legaal de wereld in kwam, is de mijne.

In Amsterdam demonstreerden twee andere notoire critici van Scientology: de Zweed Zenon Panoussis en de Nederlander Johan Wevers. Gedrieën komen wij voor op alle vijandenlijsten die Scientology internationaal bijhoudt. Bij elke zaak die de sekte tegen iemand aanspant, vallen onze namen opnieuw: via de rechter wil Scientology dan weten of anderen met ons hebben gebeld, gemaild of anderszins contact hebben gehad; met bijgevoegd de eis of derden alle kopieën van e-mail uitgewisseld met ons maar even willen overhandigen.

Zenon werd door Scientology gedaagd omdat hij hoger cursusmateriaal, de zogeheten NOTs, op het net zette. Hij leverde in het kader van zijn eigen rechtszaak diezelfde stukken in bij het Zweedse parlement en het gerechtshof; en aangezien Zweden grote waarde hecht aan openbaarheid, werden de NOTs daarmee definitief publiek toegankelijk. Iedereen – Zweed of niet – kan sindsdien de NOTs inzien of tegen kopieerkosten een exemplaar opvragen. Een en ander leidde onder meer tot diefstal van de originelen, vermoedelijk door sekteleden, en tot diplomatieke rellen (omdat Amerikaanse congresleden zich voor Scientology’s kar lieten spannen en eiste dat het Zweedse parlement haar eigen, nationaal verankerde, Offentlighets-princip zou opgeven).

Johan Wevers tenslotte is degene die, onder de schuilnaam ‘Vorlon’, diezelfde NOTs als eerste op het net postte. Scientology heeft in Nederland een halfhartige poging gedaan Wevers te dagen, maar tot een zaak kwam het nooit. Deels omdat de sekte, wijzer geworden door de zaak Xenu en de zaak Zenon, bang waren ook van de NOTs legale versies te creëren. Maar ondertussen blijkt dat ze een ander, vileiner motief hebben.

Jarenlang hebben vermeende geheimen van Scientology hun weg naar het net gevonden. Een deel daarvan werd gepost door iemand, of door een groep mensen, die zich ‘Scamizat’ noemde: een samentrekking van ‘Samizdat’, de naam voor geschriften die in de oude Sovjet-Unie onder critici verspreid werden, en ‘scam’, oftewel ‘leugen & bedrog’.

Scamizdat ageerde tegen de flessentrekkerij die onder Scientology plaatsvond, en koos de openbaarheid als wapen. Wie Scamizdat was, wist niemand: ook andere critici niet. Totdat Scientology besloot een voorbeeld te stellen en de zoveelste criticus aansprak. Ene Grady Ward – een netgebruiker die van niets wist – werd in de VS door de sekte aangeklaagd en werd ervan beschuldigd zowel Scamizdat als Vorlon te zijn. Ward ontkende. Het hielp niet. Zijn zaak sleept al bijna twee jaar en hij is ondertussen failliet.

Johan Wevers heeft inmiddels publiekelijk meegedeeld Vorlon te zijn geweest, en de Amerikaan Ray Randolph heeft meegedeeld een deel van de Scamizdat-postings voor zijn rekening te hebben genomen. Grady is derhalve oprecht onschuldig. Wevers wil nu naar de Verenigde Staten om ter ontlasting van Grady Ward te getuigen. Scientology tracht dat momenteel te verhinderen, en dient daartoe zelfs moties in bij de rechter die de Scamizdat-zaak beheert.

Scientology wil namelijk eindelijk een schuldige hebben, dat moest Grady dan maar zijn, en kan geen getuige à décharge gebruiken. Ze willen niet opnieuw afgaan voor de rechter, niet opnieuw moeten hoeven toegeven dat hun claims van auteursrechtschending en hun persoonlijke beschuldigingen fout waren. Dan liever iemand willens en wetens vals beschuldigen.

Vrijspraak en vandalen

ER ZATEN NOGAL wat nouveautés in de rechtszaak die Scientology tegen veertien Internet providers en mij aanspande: het was de eerste keer dat de Nederlandse rechter werd gevraagd zich uit te spreken over de juridische status die providers toekomt, en tevens de eerste keer dat iemand gedaagd werd vanwege een homepage. Scientology wilde dat ik mijn homepage verwijderde, aangezien daar een stuk stond waarop zij het auteursrecht beweerde te hebben, het zg. Fishman Affidavit. Van de providers eiste de sekte dat die alle andere in Nederland bestaande Fishman homepages zouden verwijderen (op dit moment zijn dat er zo’n honderdtien), en bovendien de namen en adressen van de bewuste gebruikers aan haar zou overhandigen, opdat zij die gebruikers individueel zou kunnen dagen.

Voor de providers hing er veel van deze zaak af. Zou de rechter hen beschouwen als uitgevers, die invloed (kunnen) uitoefenen over wat hun gebruikers doen en die hun gebruikers actief dienen te controleren en eventueel te corrigeren, of als instanties die slechts een infrastructuur bieden, zoals de PTT dat doet met het telefoonnet, en die – net als de PTT – geacht worden geheel buiten het inhoudelijke deel van het berichtenverkeer te staan? Is wat iemand op zijn of haar homepage zet, diens eigen verantwoordelijkheid, of kan een provider geacht worden onder omstandigheden in te grijpen? En zo ja, onder welke omstandigheden? Is een provider gehouden in te grijpen alleen al bij een verdenking van een overtreding of een strafbaar feit, of moet degene die klaagt over een homepage zelf helder en duidelijk bewijs leveren, vooraleer de provider vermag op te treden?

Op voorhand wezen tal van deskundigen op wetgeving waarop voortgebouwd zou kunnen worden; het probleem is echter dat de rechtspraak op dit vlak bepaald niet eenduidig is. Volgens het Kabelarrest is ‘gelegenheid geven’ voldoende om zelf verantwoordelijk te zijn: kabel-exploitanten bleken te kunnen worden aangesproken wanneer anderen inbraken op hun kanaal; de Hoge Raad oordeelde dat kabel-exploitanten, zuiver door hun kanaal ‘s nachts open te laten staan, dergelijke piraterij immers mogelijk maakten. Anderen redeneerden dat selectieve afsluiting op Internet niet doenlijk is, zoals laatst ook bleek toen Compuserve in Duitsland de paar nieuwsgroepen waar wel eens kinderporno wordt gepost, meende te moeten afsluiten: in hetzelfde dramatische gebaar bleek Compuserve tevens alle discussiegroepen over homoseksualiteit en incest afgesloten te hebben.

Ook de Amerikaanse Computer Decency Act – die de ‘eerbaarheid’ op Internet zou moeten beschermen – leidt aan een dergelijk manco: homepages met voorlichting over safe sex zijn onder die voorwaarden plotseling illegaal geworden. Bovendien, zo redeneerden een aantal Nederlandse juristen, riskeren providers met het verwijderen van een homepage de wet op de computercriminaliteit te overtreden. Ze verwijderen dan immers een databestand dat niet van hen, doch van een van hun gebruikers is, en plegen daarmee datavandalisme. Wil een provider zich zoiets permitteren, dan moet hij sterke argumenten hebben.

De providers zitten daarmee tussen twee vuren gevangen wanneer derden een klacht indienen over een van hun gebruikers. De klager dreigt met gerechtelijke stappen tegen de provider. Aan de bestanden van hun abonnees mag de provider echter alleen met zeer goede redenen komen: bijvoorbeeld wanneer er onomstotelijk sprake is van een overtreding. Handelend optreden naar aanleiding van een niet goed gefundeerde klacht van derden kan ze op juridische procedures van de gebruiker in kwestie komen te staan.

En de klacht van Scientology was inderdaad omstreden. Hadden ze het auteursrecht dat ze opeisten wel? Verzoeken om dat bewijs te mogen inzien, werden door Scientology niet gehonoreerd. De sekte weigerde tot aan de week voor het kort geding pertinent om bewijs voor hun claim te overleggen, en deed dat na veel pressie uiteindelijk voor een zeer beperkt deel van het Affidavit. Het ging in deze affaire bovendien om stukken die ingebracht waren in een gerechtelijke procedure, en die door de rechter als bewijs waren geaccepteerd: kan in dat geval het auteursrecht überhaupt ingebracht worden als argument tegen openbaarmaking?

De rechter oordeelde kort maar krachtig. Er is in beginsel geen enkele aanleiding om providers aansprakelijk te houden voor onrechtmatige handelingen van hun gebruikers; alleen wanneer “onmiskenbaar duidelijk is” dat een homepage onrechtmatig is en zulks naar behoren is aangetoond, “zou wellicht van de access provider verlangd kunnen worden dat hij tegen de betrokken gebruiker optreedt” (vonnis Mr. van Delden, 12 maart 1996). De advocaten van Planet Internet keken zichtbaar opgelucht, en achter mij hoorde ik ingehouden gejuich van een aantal providers.

En ook ik werd op alle punten vrijgesproken. Nadat Scientology haar auteursrechtclaim “beter had gestaafd [heeft Spaink] haar homepage drastisch omgewerkt”, oordeelde de rechter. De citaten die daarna overbleven, waren volstrekt legitiem. Voor wat betreft de andere stukken heeft Scientology haar auteursrecht überhaupt niet aangetoond; de rechter vond het niet nodig daar een oordeel over te vellen.

De geheimhouding waarop Scientology zich voorts beriep (de stukken in kwestie zijn onderdeel van hun allerhoogste cursussen en zouden alleen onder strikte geheimhouding – en tegen forse betaling – aan uitverkoren volgelingen ter inzage worden gegeven), en op grond waarvan de sekte vond dat elk citaat uit den boze was, verwierp hij eveneens. Wat ik deed, mocht kortom. (Waarna ik ophield mijn lief hard te knijpen en van verlichting een diepe zucht slaakte – deze kwestie heeft me zeven maanden van de straat gehouden.)

THUISGEKOMEN REALISEERDE IK ME dat ik nu de trotse bezitter ben van ‘s werelds eerste juridisch goedgekeurde Fishman homepage. Het document waarover Scientology in de VS verschillende zaken heeft lopen, op grond waarvan ze invallen heeft laten doen en bij diverse mensen computers in beslag heeft laten nemen en hun huizen van onder tot boven heeft laten onderzoeken, is hier vrij – zij het in licht aangepaste vorm.

Alle eisen van de sekte werden derhalve afgewezen. Op de Internet-discussiegroep over Scientology las ik een paar uur later niettemin een persbericht waarin Scientology beweerde dat zij gewonnen had en waarin ze aan mij refereerden als “hoodlum”, oftewel ‘vandaal’. Dat kan nog leuk worden in de bodemprocedure over deze zaak, die Scientology inmiddels begonnen is.

Voor de rechter

ALS U DIT leest, ben ik net voor de rechter geweest, samen met veertien Internet providers. Vanochtend, om tien uur. Een soort massaproces: in totaal zijn er drieëntwintig gedaagden.

Scientology beweert dat ik hun auteursrechten schend; ik stel dat ze, in de zeven maanden dat deze kwestie al sleept, überhaupt niets wilden bewijzen. Keer op keer is Scientology gevraagd haar beweringen te onderbouwen, maar in plaats van met bewijzen kwamen ze alleen met nieuwe beweringen aanzetten. Met beweringen kan niemand genoegen nemen wanneer het om dergelijke hoog opgelopen conflicten gaat. De strijd speelt zich namelijk niet alleen hier af, maar ook in de VS en Engeland, en – sinds kort – in Hongarije.

Het gaat om een rechtbankdocument dat ik op mijn homepage heb en dat Scientology overal ter wereld achterna zit en van Internet wil zien weg te krijgen. Buiten mij hebben nog honderdtien mensen dezelfde stukken op hun homepage staan. In dat rechtbankstuk, het Fishman Affidavit, is een deel van het hogere cursusmateriaal van de sekte opgenomen. In deze zogeheten OT-levels legt Scientology’s illustere voorman, Ron Hubbard, onder meer uit dat ene Xenu 76 miljoen jaar geleden de bevolking van zijn zevenenzestig planeten naar de aarde transporteerde en hen vervolgens opblies met waterstofbommen.

Hun zielen (‘thetans’) zwerven hier nog rond, maar als gevolg van Xenu’s acties zijn ze achterlijk geraakt en tot ‘body thetans’ verworden. Die ‘body thetans’ zitten in ons, bij honderden, en zij zijn verantwoordelijk voor al onze slechtheid, ons ongeluk en ons onvermogen. Als we deze ‘body thetans’ nu uit onze geest wegkrijgen, herwinnen we volgens de leer van Scientology onze oorspronkelijke, bijna goddelijke staat. Grote gezondheid, bovenmatige intelligentie en onsterfelijkheid zullen ons ten deel vallen, meent Scientology; met onze gedachten zouden we anderen kunnen dwingen, en we zouden nog buiten ons lichaam kunnen treden ook. ‘t Is net science fiction, wat U zegt.

Wie deze cursussen binnen de sekte wil volgen, is een slordige half miljoen plus een jaar of tien kwijt. Wanneer de OT’s – en dan vooral OT 3 – onder ogen van de verkeerde mensen komt, is dat dodelijk gevaarlijk zegt Scientology. Als je OT 3 leest zonder dat je ‘er aan toe bent’ krijg je longonsteking, en riskeer je dood te gaan. Als overheden of psychiaters de hand erop weten te leggen, zijn ze – nog steeds volgens Scientology – in staat de bevolking ermee tot slavernij te krijgen.

SCIENTOLOGY CLAIMT HET auteursrecht op de onderdelen van de OT-levels die in het Fishman Affidavit zijn opgenomen. Op grond daarvan heeft Scientology in september 1995 een inval gedaan bij de Internet provider XS4all, waar ze beslag liet leggen op de apparatuur. Bewijzen voor hun stellingen hadden ze echter niet en wilden ze later al evenmin produceren. Uit woede en protest heb ik datzelfde Fishman Affidavit vervolgens op mijn homepage gezet; er volgden velen die hetzelfde deden.

Wij argumenteerden dat een rechtbankstuk openbaar is, en dat Scientology die auteursrechten maar eens moest overleggen wanneer ze zulke draconische maatregelen nam. Iedereen kan wel beweren dat z’n auteursrecht geschonden wordt, en als niemand iets hoeft te bewijzen is de beer los. Scientology spande een kort geding aan, dat op 14 december 1995 zou dienen; ze blies dat echter af toen bij een notaris bleek dat ze hun auteursrecht en de inbreuk daarop inderdaad niet konden aantonen. (Maar ondertussen wel beslag laten leggen en maandenlang hoog van de toren blazen… mooie boel.)

Inmiddels heeft Scientology afgelopen maandag voor drie van de twaalf stukken eindelijk bewijzen overlegd: ze kwamen met een keurige notarisverklaring waarin hun originelen met mijn homepage werd vergeleken, en waarin geconstateerd wordt dat er inderdaad grote stukken tekst letterlijk zijn overgenomen. Natuurlijk heb ik die drie stukken daarna netjes weggehaald, want, zoals ook op mijn homepage staat, het is helemaal mijn bedoeling niet om iemands auteursrecht te schenden. Of het feit dat deze cursusfragmenten onderdeel vormen van een rechtbankdocument afbreuk doen aan het auteursrecht, moet de rechter maar beslissen: over de vraag of ook bewijsstukken onder het openbare deel van rechtbankdossiers vallen, is de jurisprudentie verdeeld en ik kan daarover niet oordelen.

Niet dat Scientology nu tevreden over mij is. De drie gewraakte stukken heb ik, nadat ze hun notarisverklaring overlegden en nadat onze advocaten het materiaal hebben bestudeerd, op advies van diezelfde advocaten verwijderd en vervangen door samenvattingen. Daarin worden de originelen becommentarieerd en gedeeltelijk geciteerd. En ook daarover zijn ze boos: citeren uit hun OT’s mag al evenmin. De Washington Post werd vorig jaar voor de rechter gehaald vanwege het citeren van tweeëneenhalve zin eruit; ik citeer aanzienlijk meer dan dat. Over de OT’s mag je alleen maar zwijgen, volgens Scientology. En uiteraard eist Scientology dat ook de overige OT’s, waarover ze haar auteursrecht überhaupt nog niet heeft aangetoond, worden verwijderd.

Waarom ik het zo belangrijk vind die OT-levels (tenminste gedeeltelijk) openbaar te houden, is juist omdat Scientology iedereen die eruit citeert met de rechter om de oren slaat en de angst voor rechtszaken misbruikt als intimidatiemiddel om critici de mond te snoeren. (Vorig jaar berekende iemand dat Scientology alleen al in 1995 ongeveer zeventig zaken tegen critici heeft aangespannen en daar naar schatting twintig miljoen dollar aan uitgaf.) Dat geeft geen pas. Daar is het recht niet voor bedoeld. Bovendien hoort elke religie – sekte of niet – haar leden inzicht te geven in haar opvattingen, en het gaat niet aan mensen binnen te lokken met verhaaltjes over ‘zelfverbetering’ en nooit te vertellen over Xenu en z’n ‘body thetans’. Dat is vergelijkbaar met mensen werven voor de Katholieke Kerk en ze pas na tien jaar ijverige studie (van, ja van wat eigenlijk?) meedelen dat er zoiets bestaat als god, de duivel, de hemel, de hel en de zondeval. Het is daarom ook een kwestie van religieuze vrijheid en het recht op informatie.

Uitspraak vermoedelijk binnen drie weken.

Party coloured laundry

[Originally published in Het Parool; translation by Patricia Savenije.]

THE CONCEPT OF ‘brainwashing’ – rinsing the inside of a person’s head until he or she is totally impressed with a single idea, a single perspective – is considered obsolete nowadays. A very similar principle is nevertheless catching on in modern psychology: the ‘False Memory Syndrome’ (FMS). False memories allegedly develop along the same lines of what used to be called brainwashing: somebody gradually gets to re-interpret his or her personal history on the basis of a specific memory that could be unjust and suggested by others. This memory is a centrifugal thought – it is declared to be the absolute truth for the individual concerned and a major explanation for various problems and experiences.

A major difference between both concepts, however, is that FMS relates to individual occurances, while brainwashing is usually brought up in connection with rigid organizations and a mode of thought that perceives the ‘enemy’ everywhere. Apart from that, FMS is mostly associated with incest and child abuse, and brainwashing with religion, espionage and cults.

This Scientology-business that I’m still caught up in – they have filed a new law-suit in which I’m the only private person accused; the case will serve coming February 26 – regularly makes me ponder the question what exactly is happening in those washed brains. Can a person become so unshrinkable that he or she completely believes in the goals and methods of the washing institution? That he or she will vehemently reject each and every report about this institution’s failures and shortcomings that circulate in the outside world, and explain them away with references to conspiracy theories, established interests and fabricated stories, told only to incriminate the organization?

Of course this question cuts both ways. My perception of Scientology has been coloured by everything I have read about them in the past months – I have become biased. Which makes me wonder: in how far do I want to read bad things about them? Am I still interested in positive news about this organization? Am I not too much inclined to regard everything Scientologists write as a lie or twisted truth, without giving it a second thought? Can I keep distance? How reliable are my sources? How does it work, how does one become biased? How does one turn oneself into a no-iron and heat-resistant individual? By ignoring the facts, I think, and once more I look up the court rulings and try to stick to the proven facts.

Scientology apparently doesn’t feel inclined to do the same. I see it happening right before my eyes, almost every day. In January of this year, Het Parool reported that a member of the German government is considering to have National Security keep an eye on Scientology, because the organization is aiming at destabilizing democracy. Julia Rijnvis, Scientology-spokesperson, thereupon wrote an angry letter to this newspaper in which she stated that “over 25 court rulings”‘ have confirmed that “Scientology is a religion”.

When I read that, my eyes almost popped out of their sockets. How can anyone have such blinkers, and show them that proudly as well? After all, in many of those cases the question about the religious character of the organization hadn’t been the issue at all; Rijnvis should know that. But more important is the fact that appeals have been made in a number of those cases and that, as a consequence, the German Federal Court recently ruled that Scientology can’t be regarded as a religion because it’s a commercial organization – a ruling that cannot be appealed, since the Federal Court is the highest legal institution. And yes, the court came to this conclusion after extensively studying internal Scientology documents.

I know – It’s simply not Julia’s job to report such things; so be it. After all, PR-departments – of any organization – always wash the truth to make it fit to size and they are more interested in creating a positive image than to discuss painful facts. Moreover, it is Scientology’s policy to tell ‘acceptable truths’ whenever the organization is forced in an awkward position: do not omit all the facts but be selective, so that nobody can accuse you of straightforward lies and you will be able to make a crisp and freshly washed impression. This produces press releases that seem to have been rinsed with a too powerful detergent: what remains are the shreds of the truth. That moths have actually feasted upon the cloth, is only known to people who have followed the case more closely.

In the Dutch Internet-newsgroups Julia’s ‘mission’ is taken care of by Karel Jeelof, who – as a former Scientologist wrote me – is a staff member of the Church of Scientology Amsterdam and has been involved in the organization for twenty years. Karel never ceases to amaze me. This week, for instance, ‘Operation Snow White’ was mentioned, a huge project of Scientology’s secret service, the ‘Guardian Office’, that had been going on for years. Governmental departments were infiltrated and numerous documents were stolen or forged. Proof about this was found during an FBI-raid in the seventies.

The investigations and legal procedures took years, and in the end Scientology admitted to a number of accusations (as evil voices claim: to prevent the organization from worse). Thus, both parties signed a so-called ‘Stipulation of Evidence’. In such a document, both parties declare that the material described in it, is undisputed. On the basis of this Stipulation of Evidence, Hubbard’s wife Mary Sue was convicted to four years in prison; Hubbard himself (in those days on the run for the Americans and hiding out under a false name) was labelled an unindicted co-conspirator.

What does Karel have to say about this infiltration of governmental departments? This: “Operation Snow White was a program intended to correct the false information that was still lingering around government files.” It sounds as if they helped someone out of a dire situation. Out of pure sloppiness, Karel makes it seem, the government just had not yet gotten around to cleaning the information about Scientology so, you know, we just lended a hand. “False information that was still lingering around”. We just polished away a few minor stains, and helped the government to save some time. Jeelof’s indignation – being convicted for such actions is an injustice, he feels – is scary. Infiltration? Forgery? Why no! This was a public service we rendered, courtesy of Scientology.

Whereupon I started reading yet another court document, highly amazed about the aberrations of the human mind and thinking that Karel probably didn’t read the same documents about Snow White that I have seen.

Have Jeelof and Rijnvis been washed, rinsed and dried? Honestly, I wouldn’t know. But they are telling us some extremely party-coloured stories, and I think it might be wise to stay clear from them. After all, I wouldn’t want my linen to be stained.

Bonte was

EEN BEGRIP ALS ‘hersenspoeling’ – iemands hoofd wassen totdat hij of zij geheel doordrongen is van één enkele opvatting, één enkel perspectief – wordt tegenwoordig als achterhaald beschouwd, hoewel eenzelfde concept tegenwoordig in de psychologie opgang maakt in de vorm van het ‘false memory syndrome’. Bij zo’n ‘valse’ herinnering gebeurt immers iets vergelijkbaars als wat indertijd onder ‘hersenspoeling’ werd verstaan: langzaam gaat iemand z’n geschiedenis herinterpreteren aan de hand van een specifieke, misschien onjuiste en door anderen gesuggereerde ‘herinnering’, een centrifugale gedachte die voor dat individu tot onomstotelijke waarheid wordt verklaard.

Een voornaam verschil is dat het False Memory Syndrome op individuele geschiedenissen wordt betrokken, terwijl ‘hersenspoeling’ met organisaties en vijanddenken in verband wordt gebracht. Voorts wordt het FMS vooral geassocieerd met incest en kindermishandeling, en hersenspoeling met geloof, spionage en sektes.

Dat gedoe met Scientology waar ik nog steeds middenin zit – er is een nieuw kort geding door hen aangespannen, waarbij ik de enige privépersoon ben die is gedaagd; op 26 februari aanstaande zal de zaak voor de rechter komen – maakt dat ik me nu regelmatig afvraag hoe dat zit met die gespoelde hersenen. Kan iemand zo krimpvrij worden dat hij of zij volstrekt gelooft in de doelen en methodes van de wassende instantie, en feilen en gebreken die de buitenwereld erover vertelt, consequent afwijst en zich beroept op complottheorieën, gevestigde belangen en wanverhalen?

Natuurlijk werkt die vraag twee kanten op. Door alles wat ik inmiddels over ze heb gelezen, sta ik bepaald niet meer frank & vrij tegenover Scientology en raak ik vooringenomen. Zodat ik me afvraag: in hoeverre wil ik slechte dingen over ze lezen? Sta ik nog open voor positief nieuws over ze? Ben ik niet teveel geneigd alles wat Scientology-leden meedelen, klakkeloos als leugen of verdraaiing te beschouwen? Kan ik afstand nemen? Hoe betrouwbaar zijn mijn bronnen?

Hoe werken zulke dingen eigenlijk, vooringenomen raken? Hoe maakt men zich strijkvrij en kookbestendig? Door feiten te negeren, denk ik, en ik zoek maar weer ‘s wat rechtelijke uitspraken op en tracht me aan bewezen zaken te houden.

Zo niet Scientology zelf. Ik zie het bijna elke dag voor mijn ogen gebeuren. Het Parool meldde begin januari in een artikel dat een Duitse minister overweegt Scientology in de gaten te laten houden door de veiligheidsdienst, aangezien de organisatie erop uit is de democratie te verstoren. Julia Rijnvis, woordvoerster van Scientology, schreef daarop een boze ingezonden brief en meldde daarin dat ‘in meer dan vijfentwintig uitspraken in rechtszaken’ inmiddels is bevestigd dat ‘Scientology een religie is’. Als ik dat lees, ploppen mijn ogen bijna uit mijn kassen. Hoe kan iemand zulke oogkleppen ophebben, en daarmee nog pronken ook?

In veel van die zaken was het al dan niet religieuze karakter van de organisatie immers geheel niet aan de orde; Rijnvis zou dat moeten weten. Maar belangrijker is dat in een aantal van die zaken beroep is aangetekend en als gevolg daarvan het Duitse Federale Hof recentelijk heeft geoordeeld dat Scientology niet als religie beschouwd kan worden, doch als commerciële organisatie aangemerkt dient te worden – een beslissing waartegen geen beroep meer mogelijk is; dit hof is de hoogste instantie. Het hof was overigens tot die conclusie gekomen na allerlei interne Scientology-stukken uitgebreid bestudeerd te hebben.

Het is simpelweg haar taak niet om zulke dingen te melden, denk ik dan; soit. PR-afdelingen – van welke club dan ook – zijn immers toegesneden op het op maat wassen van de waarheid en staan uitgebreider stil bij de verbreiding van een positief imago dan bij pijnlijke feiten. Bovendien is het beleid bij Scientology om, indien in een akelige positie gedrongen, ‘acceptable truths’ te vertellen: genoeg zaken weglaten om niet te liegen en toch fris en schoon gewassen te ogen. Dat leidt tot met Omo Power gereinigde communiqués: er resteren flarden van de waarheid. Dat de mot er toch heus in is gevallen, weet alleen wie de zaak beter heeft gevolgd.

In de Nederlandse Internet-nieuwsgroepen wordt Rijnvis’ taak waargenomen door Karel Jeelof, iemand die – zoals een ex-lid me schreef – stafmedewerker van de Scientology Kerk Amsterdam is en al twintig jaar lid. Van Karel moet ik elke keer vreselijk schrikken. Deze week kwam bijvoorbeeld Operatie Snow White ter sprake, een gigantisch project van Scientology’s geheime dienst, de Guardian Office, waarbij jarenlang in overheidsdiensten is geïnfiltreerd en talloze documenten zijn gestolen, respectievelijk vervalst. Bij een inval die de FBI in de jaren zeventig bij Scientology deed, kwamen de bewijzen in handen van de Amerikaanse overheid.

Er is jaren onderzocht en geprocedeerd, en uiteindelijk heeft Scientology – boze stemmen beweren: om erger te voorkomen – een aantal aanklachten toegegeven. Op grond daarvan hebben beide partijen een zogeheten ‘Stipulation of Evidence’ ondertekend. De crux van zo’n document is dat beide partijen verklaren dat het erin opgesomde materiaal onbetwist is. Op grond van deze Stipulation of Evidence werd Hubbards echtgenote veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf; Hubbard zelf, die indertijd op de vlucht was voor de Amerikanen en zich onder een valse naam schuilhield, werd erin benoemd tot niet-gedagvaarde medeplichtige (‘unindicted co-conspirator’).

Wat zegt Karel over die infiltratie van overheidsdiensten? “Operatie Snow White was een programma om de onjuiste informatie die nog in overheidsdossiers rondslingerde, te doen corrigeren.” Alsof ze daarmee iemand een dienst verleenden. Uit pure slordigheid, zo stelt Jeelof het voor, was de overheid er namelijk nog niet aan toe gekomen haar informatie over Scientology lelieblank te krijgen, dus nu ja, we hielpen ze gewoon een handje. ‘Onjuiste informatie die nog rondslingerde.’ Er moest even een vlekje worden weggewerkt. Zodoende hebben we dat zelf maar gedaan, dat spaarde de overheid nog tijd ook. Jeelofs verontwaardiging – om zoiets veroordeeld te worden vindt hij al te gortig – is griezelig. Infiltratie? Vervalsing? Welnee. Dit was dienstverlening, courtesy of Scientology.

Waarna ik maar weer een rechtbankstuk pakte, me verbaasde over de aberraties van de menselijke geest en bedacht dat Karel vast niet hetzelfde over Snow White heeft gelezen als ik.

Zijn Jeelof en Rijnvis nu gespoeld? Ik zou het niet weten. Maar ze maken het erg bont, en het lijkt me verstandig me niet met ze af te geven.

Religious practice

[Originally published in Het Parool; translation by Patricia Savenije.]

THE FIGHT BETWEEN Scientology and its critics is getting dirtier by the minute. Coming Thursday, the lawsuit that the church has filed about the so-called ‘Fishman Affidavit’ (a court document that contains portions of the church’s course material) will serve in The Hague. (And to warn the readers: I am not neutral; I am one of the accused, together with four Internet providers).

Many critics – myself included – have become convinced that the church uses its copyrights mainly as a weapon against critics. As far as Scientology is concerned, the texts may never be quoted, paraphrased, or whatever; and whoever does so is, according to them, violating copyright laws. The Washington Post, who quoted a mere three lines from the document in an article about the church, has been taken to court by Scientology (of course, Scientology lost).

One of the US judges that handles a case similar to the upcoming Dutch lawsuit ruled in November 1995: “When the RTC [the Scientology department that holds the copyrights] approached the court with a request for a writ of seizure [of Arnaldo Lerma’s computer; Lerma is a former Scientologist who posted the Fishman Affidavit to an Internet newsgroup within the context of a discussion about Scientology’s religious beliefs], it brought the complaint under traditional secular concepts of copyright and trade secret law. But in the meantime, it has become clear that a much broader motivation prevailed -the stifling of crticism and dissent of the religious practices of Scientology and the destruction of its opponents. And as the venomenous rhetorics in the hearings have made clear, RTC seems more concerned about such criticism than about the protection of its copyrights.”

“We don’t oppose criticism at all, we only oppose the spreading of lies”, Scientology will thereupon invariably say, “so what this Judge is saying isn’t true.” In the meantime, I’ve seen the opposite. The church can’t stand criticism. The church also can’t stand opponents.

THE DUTCH DEFENDANTS have decided to invite Steven Fishman to come to the Netherlands. Fishman is the man who caused all the turmoil, because he once submitted parts of the church texts as evidence in his defense; since then they are part of a court document. They wanted to see him – who is this man that we’ve read and heard so much about? – and give him a chance to tell his side of the story. After all, Scientology time and again calls him a psychotic, a criminal, unreliable and dangerous.

The shit hit the fan immediately after his arrival had been announced in alt.religion.scientology (the Scientology discussion group on Internet). Andrew Milne, Scientology’s spokesperson on the Internet and staff member of their international magazine Freedom, posted the most incriminating article about Fishman that I’ve ever had the chance to read. To everyone’s amazement, he managed to blacken homosexuality in the same stroke. Furthermore, he specified the junk mail that Fishman receives daily – which, unintentionally, made the readers wonder whether or not Scientology checks Fishman’s mailbox, or is maybe even responsible for the junk mail.

After my announcement of a protest meeting in ‘De Melkweg’ (a cultural centre in Amsterdam), where Fishman was going to speak and where a support fund for the defendants would be presented, more dirt was thrown. One Scientologist called all critics ‘neo-nazis’ and another one repeatedly corrupted my name into KKKSpaink – an unsavoury reference to the Ku Klux Klan. (All this while Andrew Milne only a short time ago had complained about the hatred displayed against his organization by critics. A clear case of ‘pot, kettle, black’, as the saying in alt.religion.scientology goes). To this moment, no Scientologist has replied to my public call in the newsgroup for a dissociation of this ugly calling of names.

Felipe Rodriquez, managing director of XS4ALL, posted a press release about the ‘Melkweg’ meeting in several Dutch newsgroups. This was immediately followed by an article from Karel Jeelof, a Dutch Scientologist, who quickly proved himself to be the local version of Andrew Milne. In his second article, he already started to wildly accuse Felipe: Felipe had cancelled his message, Felipe was violating his constitutional rights, Felipe withheld confidential information from others and Felipe was a coward. But the message was still there, nothing had been canceled at all. The man presumably hadn’t properly configured the software to read newsgroups (which means that messages disappear from the list once you’ve read them) and started to heavily accuse others without thinking twice. Apologies? Forget it.

Helene Schilders worked several weeks on an article about Scientology for Nieuwe Revu (a popular Dutch weekly magazine). She interviewed Fishman and others who have been taken to court for publishing the Affidavit on the Internet, and spoke to Julia Rijnvis and Martin Weightman (two Scientology spokespersons). Apart from that, she searched for information about the organization on the Internet.

When she faxed her article to Julia Rijnvis this weekend and asked her for a response by telephone, Rijnvis was infuriated about the result. Schilders was put through to US-member Leisa Goodman, Scientology’s international PR spokeswoman, who is connected to OSA (the Office of Special Affairs, Scientology’s secret service). Goodman was as enraged as Rijnvis and snapped: “I hope you know what you’re doing”. When Schilders politely asked what she meant by that – could it possibly be a threat? – Goodman repeated the remark and ended the ‘conversation’.

These kind of religious practices are way beyond me. But I am slowly starting to understand how the American expression ‘see you in court’ came about.

Religieuze praktijken

DE RUZIE TUSSEN Scientology en haar critici wordt viezer en viezer. Aanstaande donderdag dient in Den Haag het kort geding dat de kerk heeft aangespannen over het zogeheten Fishman Affidavit, een rechtbankdocument dat stukken van het cursusmateriaal van de kerk bevat. (En ik waarschuw de lezers maar even: ik ben partij, samen met vier Internet providers.)

Veel critici – waaronder ook ik – zijn er inmiddels van overtuigd geraakt dat de kerk haar auteursrecht op dit materiaal hoofdzakelijk gebruikt als een wapen om critici mee tegemoet te treden; er mag in Scientology’s ogen namelijk nooit en te nimmer uit worden geciteerd, geparafraseerd of wat ook, en wie dat wel doet is in hun ogen in overtreding. De Washington Post, die in een artikel over de kerk slechts drie zinnen uit het document heeft geciteerd, werd door Scientology voor de rechter gedaagd (Scientology verloor dat uiteraard).

Een van de rechters die in Amerika die een vergelijkbare zaak behandelt als het komende kort geding hier, deed eind november uitspraken als:

Toen RTC [de divisie binnen Scientology die de auteursrechten beheert] het hof benaderde met het verzoek tot inbeslaglegging [van Lerma’s computer; Lerma is een ex-lid dat het Fishman Affidavit in een Internet-nieuwsgroep heeft gepost, in het kader van een debat dat daar werd gevoerd over de inhoud van het geloof], werd het geschil gepresenteerd als een duidelijke kwestie over auteursrecht en handelsgeheimen. Inmiddels echter is dit hof ervan overtuigd dat de belangrijkste reden waarom RTC Lerma, DGS [Lerma’s Internet provider] en de Washington Post heeft gedaagd, is om kritiek op haar organisatie de kop in te drukken en haar critici te intimideren En zoals de steeds giftiger wordende retoriek in de verhoren duidelijk maakte, lijkt RTC zich drukker te maken over zulke kritiek dan over de bescherming van haar auteursrechten.

Hoewel RTC een klacht indiende over schending van haar auteursrecht en haar handelsgeheimen, is thans duidelijk dat er een veel breder motief overheerste: critici de mond snoeren en tegenstanders vernietigen.

Wij zijn helemaal niet tegen kritiek, alleen tegen het verspreiden van leugens, zegt de kerk dan, dus da’s niet waar wat deze rechter zegt. Inmiddels heb ik voor mijn ogen het tegendeel zich zien ontwikkelen. De kerk kan niet tegen kritiek. De kerk kan ook niet tegen tegenstanders.

DE NEDERLANDSE GEDAAGDEN hebben besloten Steven Fishman (de man die aanleiding was tot al dit tumult, aangezien hij ooit ter verdediging delen van het kerkmateriaal als bewijs overhandigde die sindsdien onderdeel zijn van een rechtbankdocument) naar Nederland te halen. Om z’n gezicht te laten zien – wie is die man nu eigenlijk? – en om hem zijn kant van het verhaal te laten vertellen. Scientology immers beweert keer op keer dat hij psychotisch, crimineel, onbetrouwbaar en gevaarlijk is.

En zijn komst was nog niet aangekondigd op alt.religion.scientology (de Scientology-discussiegroep op Internet) of het vuil barstte los. Andrew Milne, de woordvoerder van Scientology op Internet en staflid van hun internationale tijdschrift Freedom, postte het meest beschuldigende artikel over Fishman dat ik ooit heb mogen lezen. Hij wist daarin tot ieders verbazing in een moeite door homoseksualiteit zwart te maken. Voorts meldde hij precies wat Fishman aan junkmail in zijn brievenbus kreeg – wat onbedoeld vermoeden deed rijzen dat Fishmans brievenbus door Scientology wordt gecontroleerd, dan wel dat Scientology voor die post zorgt.

Op mijn aankondiging in diezelfde nieuwsgroep dat er op 11 december een avond in De Melkweg zou worden belegd over Scientology, waar ook Fishman zou spreken en waar tevens een steunfonds voor de gedaagden zou worden gepresenteerd, volgde meer troep. Het ene Scientology-lid maakte critici opnieuw uit voor neo-Nazi’s, een ander lid verbasterde mijn naam herhaaldelijk tot KKKSpaink – een bepaald onfrisse verwijzing naar de Ku Klux Klan. (En vlak daarvoor had Andrew Milne zich nota bene nog beklaagd over de haat die critici jegens zijn organisatie tentoonspreidden. Een duidelijk geval van ‘pot, kettle, black’ zoals ze dat inmiddels in alt.religion.scientology noemen.) Op mijn openlijke verzoek daar om zich van dergelijke scheldpartijen van de gelovigen te distantiëren, heeft nog niemand van Scientology gereageerd.

In een aantal Nederlandse nieuwsgroepen postte bericht Felipe Rodriquez, de directeur van XS4ALL, een persbericht over de Melkweg-bijeenkomst van vanavond. Prompt reageerde Karel Jeelof, een Nederlandse Scientoloog die zich binnen de kortste keren ontpopte als de plaatselijke versie van Andrew Milne. Hij begon al in zijn tweede bericht Felipe in het wilde weg te beschuldigen: Felipe had zijn bericht gewist, Felipe tastte zijn grondwettelijke vrijheden aan, Felipe onthield anderen cruciale informatie en Felipe was laf. Het bericht stond er nog netjes; er was helemaal niets aan de hand. De man had waarschijnlijk gewoon het programma om z’n nieuws te lezen niet goed ingesteld (gelezen berichten zie je in dat geval zelf niet meer terug) – en had op grond daarvan meteen een tirade van heb ik jou daar klaarstaan, waarin hij anderen grof beschuldigde. Excuses? Ho maar.

Helene Schilders, die voor de Nieuwe Revu wekenlang aan een artikel over Scientology werkte, heeft met Fishman gesproken, met anderen die wegens het verspreiden van het Affidavit worden vervolgd en met twee woordvoerders van de kerk, Julia Rijnvis en Martin Weightman. Voorts heeft ze Internet afgezocht voor informatie over de organisatie.

Toen ze dit weekend het resultaat van haar stuk naar Julia Rijnvis faxte en met haar belde, bleek die woedend over het resultaat. Schilders werd doorverbonden met Leisa Goodman, de PR-medewerkster van OSA (the Office of Special Affairs, Scientology’s geheime dienst) in Amerika. Goodman was al even giftig en beet Schilders toe: ‘I hope you know what you are doing…!’, waarna Schilders beleefd informeerde wat ze daarmee bedoelde: was dat soms een bedreiging? ‘I hope you know what you’re doing,’ herhaalde Goodman en verbrak het gesprek.

Van zulke religieuze praktijken snap ik niets. Wel begin ik langzaam te begrijpen waar die Amerikaanse uitdrukking vandaan komt: ‘See you in court’.

Net Communities

[Keynote lecture for Doors of Perception, Amsterdam, November 1995. Please bear in mind that this was, indeed, 1995.]

I WAS INVITED TO discuss Internet, and more specifically: whether there is such a thing as net-comminities, and, if so, whether they are in any way comparable to communities as we know them in daily life. But I’d like to make a preliminary remark. When discussing Internet, it seems as if everybody focusses on the World Wide Web. On homepages. Or, to be more precise, on the form of homepages. Homepages are hardly ever discussed on their merits as to contents, nor are they presented as the best tool for information retrieval, which indeed they can be; instead, homepages are hailed and applauded for their blitzy graphics, their fancy Netscape 2.0 backgrounds, their interlaced gifs, their dazzling lay-outs and what have you.

And I just fail to see why. Homepages are the least interesting part of Internet: they are static, highly un-interactive, and no matter how intricate their design, they become boring rather quickly. As an experienced Dutch Internet journalist once put it, the largest part of the Web is just another slide show, a collection of display windows that the owners would like you to marvel at, mouth agape, saying ‘Oooh…!, Aaahhh…!’ and ‘Isn’t it great what they can do now?’, while all you can do is watch passively and click a button in order to make the next slide appear on your screen. The Web is rapidly evolving in just another exercise in zapping.

I must admit, I have a homepage too. In fact, next month I will even be put on trial because of it, as Scientology took an instant dislike to it. It is the first time in Holland that somebody is sued for the contents of their homepage, so in a strange way I feel obliged to defend my little nook on the net. But the plain truth is I don’t care much for homepages. Some of them are very useful – it’s where I get my information on other ligitations from CoS from, and where I read about all those lawsuits, affidavits, memorando opinio, verdicts and court transcripts – and presently I would be at a loss without them. But I don’t really care for them. I need them, I use them, but I don’t love ’em.

Usenet is where the action – and the interaction – is. No fancy nothings – just plain text. The liveliest medium, as I will try to show you. Here goes.

INTERNET, COMPUTERS AND modern technology somehow revive an old dream: cleanliness. The ablity to be pure, to be mind only, to forget about bodies and other physical entities and discard them as irrelevant.

‘Travelling has become obsolete’ is a popular slogan. Distance has lost its meaning. Tokyo, Milwaukee, the Mona Lisa in the Louvre and the coffee pot in the Trojan Room are closer within reach than the newspaper in your snail mailbox. The world is just a click away. A journey around the earth will now take a mere 80 seconds.

‘On Internet, nobody knows you’re a dog’ is another slogan. Appearances do not matter, this is a truly democratic medium: the only merit is in the value of one’s words. Whether one is ugly or beautiful, male or female, black or white, old or young is of no importance. All that matters is one’s words. You can be anybody, anything you wish, just by saying you are. At last you can be free from your body and maybe even be free from your personality. You can reinvent yourself.

Bodies do not matter on Internet. That’s what they say, anyway. Let’s see.

I SUBSCRIBED TO a Dutch newsgroup a few weeks after I got an Internet account in November 1994. The group, nl.misc, or *.misc as the regulars like to call it, is a rather busy one; there are about 300 messages each day and about a hundred people who post regularly; some post three messages a week, others twenty each day. Discussions range from current IRL news to chatter and gossip, and include debates about sex and editors, health or lack of it, the existence of god, fascism, immigration policy, music, work, cats and, of course, discussions about the weather (my first posting was a complaint because it was snowing outside; it meant I couldn’t go out, because my wheelchair becomes uncontrollable). Many people have come to know each other through this newsgroup.

For instance, it is common knowledge on *.misc that Christian studies music, writes sonatas and tends to fall hopelessly in love with contraltos; that Gerard is in the hands of a cult called ZetaTalk and believes himself to be Nancy’s messenger; that Johan does not like foreigners and is engaged to Mirjam, with whom he practices ballroom dancing; and that Pien has recently bought a piano, partly to remedy her broken heart. And everybody is chatting away about everything. Theads get entangled in no time whatsoever, because every subject is a free for all and the same subjects reappear time and again. There is also a homepage listing the regulars of *.misc, which contains little stories about all these people.

In a way, *.misc is the Internet-version of the cafe just around the corner, where you drop by after work or during your lunchbreak to see some familiar faces, to relax, to read a newspaper and hear some stories. But then: most of these people have never met. They only know each others’ text. And text is, as we all know, rather flexible.

So, according to this claim that bodies do not matter and personalities are flexible on the net, it would follow that one can pretend, one can tease, one can personify, one can mystify, one can change and one can impersonate on Usenet. All these regulars on *.misc can be whoever they want to be and create or recreate their own image. And being text, and thus being clean and pure and bodiless, there are no real, valid and lasting ties or obligations.

This, ladies and gentlemen, is sheer nonsense. There are several very interesting phenomena which I’ve witnessed – or engaged myself in – on this newsgroup that prove otherwise. Think of these observations as a preliminary investigation into net-anthropology.

FIRST OF ALL: it is indeed a group, a small net community. And a rather tight one, too. People worry about each other. When Izak hadn’t posted for a week, the regulars noticed and he got lots of e-mail inquiring about his well-being. When Christian got back from his holiday in Indonesia, many of the regulars were relieved to have him back and wanted to hear – read, I should say – his stories; when did not elaborate enough, he was rebuked. And of course he was quickly briefed on what had happened during his break from *.misc. It has by now become a habit to announce a temporary leave from *.misc, so as to not have the others worried.

It is just text that we miss? Or people?

Secondly, there is Truus. She started posting about two years ago when the Dutch journalist I mentioned earlier started writing about Internet on Internet; that is, he posted the articles he’d written about Internet and Usenet for the newspaper he works for, on *.misc. Of course everybody jumped on him, flaming him for technical errors and questioning his authority – who was he to write about them in their forum? Truus came to his rescue and defended him. Ever since, whenever journalism or the press is mentioned on *.misc, Truus posts praising this journalist. She also makes derogatory remarks about nerds and is quick to point out that a discussion is diverging into sex and editors yet again. She only posts one-liners, such as ‘Mr. van Jole is a very good journalist’, or: ‘Nonsense’, or: ‘Sex again’. Some readers love her, others hate her with a vengeance.

The funny thing is: Truus does not exist as a person in real life. Truus is an e-mail account, somebody’s pseudonym, an alias, a virtual entity, and therefore as bodiless as can be. She might be one of the regulars posting under this alias, or she might even be a group of people using the same login name.Yet she does have a recognizable face: her texts. And what is most interesting: while other regulars can from time to time adopt her style and while it has become a kind of in-crowd game to impersonate or parody Truus, she cannot change. She is fixed. If her subjects or her style were to change, the regulars would immediately doubt the authenticity of those postings. For instance, when some very rude one-liners signed Truus were posted a couple of weeks ago, many people almost instantly assumed that those postings must have been forgeries, as indeed they turned out to be.

Truus is what novelists refer to as a flat character. She is text and she is, in the most literal sense imaginable, a fixed style. She is thus doomed to be this one-line poster who is at war with one half of the newsgroup and the jester who is doted upon by the other half. She cannot evolve. She can only discontinue, remove or cancel herself – all synonyms for virtual suicide.

Thirdly, there is this immense hunger for more than just text to go by. The regulars long for things such as physical descriptions of each other, they invent body language to communicate affinities and sympathies with, they want to know about everybodys personal circumstances and search for ways to express a sense of friendship. What is slowly transpiring on *.misc, is a very specific way of engaging in make-believe: introducing real life on screen.

For instance, when Patricia – who’s known to be very sociable on *.misc – spots a newcomer in the group, she usually welcomes them. She would write something like: ‘Ah, we’ve not yet met. Do come in, sit down and make yourself comfortable. Would you like some coffee? Yes it’s crowded here, I know, but you’ll get used to it. Would you like a little refreshment? Here’s some cake. Icu had no time to eat it, his presence was urgently requested in a different newsgroup. I bet something fishy is going on there. But don’t worry, he’ll be back. I’ll introduce you later,’ etc. etc. Patricia is indeed the perfect hostess; but what is striking is that she in fact writes as if *.misc were a tangible cafe – or even a house, her house – with chairs inside and people to touch and glasses and plates and cups to pass on and people to shake hands with and faces to smile at.

While Patricia has cultivated this attittude to almost unattainable heights, many people engage in similar behaviour. People ask other posters to move closer, because they want to whisper something that the others mustn’t hear; people blush, giggle, yell, shuffle their feet out of shyness; people embrace each other, punch somebody in the eye or ask permission to sit on each others lap. All on screen. All in text. It’s not real life, of course. But it is not make-believe either. It’s a virtual copy of life.

Fourthly, this virtual copy of real life is effectuated from time to time. Not usually, but it does happen.

This summer for instance, I suddenly became severely ill. I had to be taken to the hospital overnight. A very good friend of mine, who’s also a regular in *.misc, posted a message on my behalf explaining my absence. During the weekends, when I was on temporary leave from the hospital, I posted updates (see here and here), explaining what was wrong with me and how I felt and how scared I was (I have multiple sclerosis, but that was not what was ailing me; it turned out I had had a brain haemorrhage).

Of course I got lots of wishing-wells e-mail from readers and posters of *.misc, all in all more than two hundred messages. But what’s more: I received over fourty postcards through snail-mail and three *.misc members that I had never met before, came to visit me in hospital. Somebody send me a book; somebody else sent me flowers. When I was finally discharged from hospital, an envoy from *.misc who had been collecting money from the regulars through bank transfers, came by to present me with a huge bouquet, courtesy of *.misc.

Quite frankly, I was very surprised, and truly moved, to receive all these expressions of sympathy. And although I knew that ties on *.misc run deeper than one would expect, I was truly amazed at this abundant and tangible proof that virtual sympathy does indeed equate real-life sympathy.

And so, because I wanted to communicate both my personal gratitude and this sociological observation, I posted a joking message on *.misc in which I stated that:

I had not been ill at all and
I had never been me anyway, because I was just
a researcher posing as a poster, in order to perform a participating investigation into the value and effects of on-line communication and ditto affections, and that
I could now congratulate *.misc for having proven that on-line communication was indeed as good as the real thing, but that
naturally, more research into such matters was called for.

The reactions to this message were, of course, utterly confused. Some people got the joke. Some people simply did not understand it and discarded the message in puzzlement. Others were furious and thought they had been taken for a ride, albeit a complicated one, and felt that their emotions had been played with – they had really been sorry for me, they had shared my fears and my grief and had felt for me – and now it turned out that all these feelings had been based on nothing? On fiction? On text?

I had to apologize profoundly, explaining that I had been me all along and not some researcher, but that I felt that their earlier reaction – the mail, the flowers – had indeed proven something: that text is enough to give rise to empathy.

The funny thing is, we had all made a grave mistake. I, because on *.misc people have to believe each other on… well, not at face-value, but at text-value. And they do. Which is why we cannot change and cannot de-mask. What is written there, is the truth. What you say about yourself is true because you say it. You write, therefore you are. The only thing you have to bear in mind is consistency. There are no outer criteria your fellow-readers can refer to. And thus, text is a very serious business on Usenet, flippant as it may be. It is you.

And others had made the serious mistake of forgetting that the same problem usually applies to real life. Why do you all out there in this hall believe that my name is Karin Spaink? Because somebody told you. Somebody you trust: a friend, or somebody who did meet me before, or because both the host of this afternoon and the program say that I am her. Why do you believe I have multiple sclerosis? Only because I said so, and because there’s nobody with some kind of higher authority who jumps up and says that I am lying.

Of course it’s possible to whip up a whimsical description of yourself and of your life, both on and off the net; but you must never forget what you made the others believe you look like and what you told them about yourself and what they are able to find out on their own. One has to maintain a coherent story. If Pien were suddenly to say that she’s a middle-aged man, nobody would believe her; and if it transpired that she does not have a piano, everybody would feel cheated. Just as you would feel cheated if you would find out that the Church of Scientology was not suing me. (But believe me, they are. Check out the newspapers. Or walk over to the bar: I am on television right now. I think. The journalist who interviewed me told me I would be, anyway. I have no way of knowing that they’ve told me the truth. I’m not sure until I’ve seen the tape.)

And sixth, wanting to know whether their affinities and antipathies would hold and stretch into real life and prove to be really real – and of course to satisfy the curiosities of the regulars, who all want to know the faces behind these texts and names – it has at one time been decided that *.misc should meet every once in a while. And so, there are regular ‘Samenscholingen’ (‘Gatherings’) where everybody debates exactly the same issues as they do on the net, where people are aghast that ‘jeez I can’t believe that you are really so&so’ and talk about why they had expected somebody to look a certain way, and where of course everybody once again tries to find out who Truus is and whether she might be among those present.

FINALLY, I’D like to tell you about an instant net community that came into being in the course of just these last two months. An instant community that is not primarily social, as *.misc is, but political. But first I need to tell you about Scientology.

The Church of Scientology (CoS) sells its followers expensive courses which, if students study them carefully, are supposed to set them free (‘clear’ them). One of their members, Steven Fishman, was jailed because he committed several crimes in order to get the money to pay for these courses. Scientology urged him to get the money any which way he could, he stated.

During his years in prison, he renounced the cult. In an interview in Time magazine, he explained about the criminal behaviour of the cult and how they coerce their members. Scientology thereupon sued him for slander. In that trial, Fishman showed parts of Scientology’s secret materials to prove what he’d said in Time. These higher materials of the cult – the so-called ‘OT-levels’ – were accepted as evidence and thereby became public material: anybody could go to the court library and read them. CoS, fearing that its sacred secrets would be revealed, had some of their people going to the library every day to take out these documents to prevent other people (read: non-Scientologists) to read them. Nevertheless, the Fishman Affidavit got copied (it was also available through the clerk of the court, for a mere $36,50) and has been travelling on Internet ever since.

The funny thing is, when you read the document, you’ll just see a bunch of gibberish. Apart from the instructions of how to treat non-Scientologists – almost every means is allowed to silence them; lying is common sense; cheating is part and parcel – there’s just this silly and badly written science-fiction tale about Xenu, head of the Galactic Universe who nuked earth 75 million years ago and who through his body thetans even now controls all of us people, except (of course) the few Scientologist who managed to clear themselves. Well, L. Ron Hubbard was indeed an sf-writer.

Scientology does not want their followers to know whats in store for them: they forbid everybody to read this material until they’ve done lots of courses, stating that it would kill those who are not yet ready for it; but more probably because people may stop believing Scientology once theyve read this lousy sf stuff. And of course Scientlogy asks their followers massive amounts of money for the privilege of studying these OT-levels.

But the Fishman Affidavit got out on the net. Ever since, CoS has been hunting it, all the while screaming hell about copyright infringements. They’ve forged cancel messages, they’ve tried to remove the newsgroup where critics and former members discuss the cult; they’ve raided anon.penet.fi, an anonymous remailer, in order to get the name of one of their critics; they’ve raided FactNet, an on-line archive on the cults activities; they’ve raided Erlich and Lerma, members of FactNet who posted the Fishman Affidavit on alt.religion.scientology and have seized their computers.

Scientology does not argue with people who do not agree with them. They prefer to harass, start crazy lawsuits, have people followed by private detectives, and generally intimidate them. They do not sue in order to win; they sue in order to intimidate and harass and to ruin their critics.Their motto is: ‘Never defend, always attack and they stick to it.’

Some people in Holland had at one time or another heard about this. Most of them weren’t very interested: just another crazy US cult US. So, what else is new?

Now, XS4ALL is Hollands first public Internet provider. Due to their past activities (they were parented by the now dead but famous Hack-Tic) and due to their present activities (they put up a free local provider for Amsterdam, the Digital City or DDS; they provide good and rather cheap access; they are usually the first provider to experiment, propagate or evaluate new developments, both technical, social and legal), they are held in very high esteem.

It was this provider that Scientology raided on september 5; the Fishman Affidavit was on an XS4ALL user’s homepage. CoS seized the XS4ALL computers and threatened to sue XS4ALL if they did not remove this homepage. XS4ALL refused to do so, stating that the content of peoples homepage is of no concern to them and that they are not responsible for what their clients put there. FonsS voluntarily (well, what would you do if you knew CoS was after you?) removed the Fishman Affidavit. That was the end of it, it would seem.

But it wasn’t. Many Internet users in The Netherlands were shocked to learn that some cult wanted to interfere with XS4ALL and with users’ rights to publish public material. The indignation was quite immense. Newspapers covered the issue extensively, there were some items on television and many Dutch Usenet-newsgroups debated the issue. Most people were truly outraged.

And suddenly, Fishman homepages started appearing – one after another. An e-mail letter was circulated, asking people to review what was going on and to consider putting up a Fishman homepage as well. More or less renowned people became involved: first myself, later on a member of Parliament, then a laureate writer, a network, a magazine. Homepage after homepage. Fully knowing that CoS would at some time have to sue, more and more people joined.

As of today, there are one hundred and three Fishman Affidavit homepages in the world. One is in the UK, one in the US, one is in Germany; and there are exactly one hundred homepages in The Netherlands. There is a daily bulletin which all Dutch participants receive. There are t-shirts. There are people compiling Dutch versions of FactNet. There is now more information available in The Netherlands about the cult than there ever was – and none of it very positive, I must say. FactNet, Lerma, Erlich, Klemesrud, Fishman – people and organisations who are or have been sued by Scientology because of this Affidavit in the past two years – are eagerly waiting to see what’s happening here, for a positive verdict for us here would have bearings on their cases in the US. There is by now a massive correspondence between some of the regulars of alt.religion.scientology and people involved in this Dutch Net protest, as all critics of Scientology would like us to win. Some of the regulars of *.misc are preparing a defend fund for those who are being sued by the cult.

Two days ago Scientology filed charges against four Internet providers – XS4ALL, DDS, Cistron and Dataweb – and me. Scientology still believes they are fighting single persons and single institutions. We, on the other hand, know that they are facing a net-community.

And I, I am having a real net life.

Scientology: squeezed

[Originally published in Het Parool; translation by Patricia Savenije.]

ALL ACROSS THE planet, Scientology is hunting down copies of a court document that contains a part of their material. This document, the so-called Fishman Affadavit, is considered the umptieth proof of the fact that Scientology brainwashes its adepts, intimidates its critics, commits fraud, plans to murder people, abuses the legal system, etcetera. This particular court-document is different from all the others, in that ‘Fishman’ contains quotes from the expensive lessons that Scientology sells to their high-levelled adepts. It is a ridiculous scrap of a space-opera, with all the galactic federations and overlords that come with the genre. The most elevated lessons teach how to communicate with plants and animals.

Claiming that its copyright and trade-secrets are violated in the court file, but more probably because the cult is afraid to lose members and subsequently a source of income, Scientology filed a great number of lawsuits on people who made the document available through Internet.

They wanted Fishman out of the Netherlands as well. At first, it was only accessible on Fonss’ homepage at XS4ALL. After the cult had seized the XS4ALL-computers for that reason, more and more Dutch netizens joined a mass-protest and made the documents available themselves. At the moment, the Fishman Affidavit can be found at over eighty sites in the Netherlands. Amongst those the homepages of Oussama Cherribi (member of parliament), Marcel Möring (writer), the ‘Groene Amsterdammer’ (a weekly magazine), the Tros (a tv network) and myself.

All Internet-providers that thereby got involved in the case, have by now received letters of the law firm that represents Scientology in this matter: Nauta Dutilh. The lawyers summoned providers to remove the document and threaten to sue them if they refuse to do so. But such a case is very complex, even without considering whether or not the cult’s claim is valid: is the provider responsible, or should the account-holders be addressed individually? And is a provider allowed to delete homepages of its subscribers? As of yet, there is no jurisprudence on the subject.

Participants in the protest therefore supposed that the cult would, in order to avoid a long procedure over the responsibility-issue, rather sue an individual than an Internet-provider. But the latter weren’t to eager to give the names and addresses of their users. Therefore the cult was forced to look all by itself for information about people who made Fishman available on their homepage. Well: they’ve found it: I was the only one of the then sixty participants they tracked down. Cherribi was apparently too big a fish for CoS, even though information about him can easily be found in the records of the Dutch parliament.

I’m not afraid to appear in court. But the real question is whether Scientology feels the same way. They have an extremely weak case: their own material is of course copyrighted, but court documents are public property and can thus be distributed freely by anyone who feels like it. The document doesn’t contain the complete higher level courses, only fragments of them – which isn’t considered a copyright-infringement. Apart from that, public interest is served by making the Fishman Affidavit available: the document proves that the cult uses illegal and criminal means to achieve its goals. And especially this public interest is emphasized by the massive protest and because well-known people participate in it – a member of parliament, a writer, a television network, a weekly and a publicist.

Mr. Bakker Schut, XS4ALL’s lawyer, has used this argument in his reply to the demands of Nauta Dutilh, but still hasn’t received their reaction. The law-firm only sends exactly the same letter to other providers who got involved in this affair as they sent to XS4ALL a month ago. That’s why Bakker Schut sent a rather irritated letter to the CoS lawyers. In ordinary language, this said: “You’re not even taking the trouble to answer me and meanwhile you insist on sending exactly the same threatening letters to other providers? What are your arguments worth, and how about your threat to take this case to court? Is this only bluff and intimidation?”

That could very well be the case. Losing the trial in this country will have international consequences for the cult. In the USA, CoS has filed several similar complaints for a supposed copyright and trade secret infringement. And with each trial, Scientology loses more: one US judge has barely ruled that Fishman can’t contain trade secrets because the material has been available to the public for years, or another judge wonders whether or not their copyright claim has any legal value at all. At this moment, they’re losing on all frontiers. A Dutch ruling in which the publication of the entire Fishman Affidavit is allowed because it simply is a court document, will certainly be more than CoS can take. After all, that would mean that the document that the cult so desperately tries to remove from the public eye, is declared officially free in the Netherlands. And as far as Internet is concerned: any document that is available in the Netherlands can be downloaded all over the world.

The other question is whether Scientology can afford to refrain from taking this matter to court. It would mean that their secrets are literally ‘out on the street’ – on the information highway, bit for bit – and obtainable for everyone who owns a computer and a modem. Apart from that, it would make a most strange impression on a US judge if he found out that the only thing Scientology did in the Netherlands was to have their lawyers send some crappy threats.

Scientology is being thoroughly squeezed. Instead of having to deal with only one Fishman in the Netherlands, they are now facing eighty of them. And meanwhile, more people in this country have learned about Scientology than in the last ten years. All kinds of people are roaming the Internet in search of information, and almost everybody comes to the same conclusion: this ‘religion’ stinks beyond imagination.

In de tang

SCIENTOLOGY JAAGT OVERAL ter wereld op kopieën van een rechtbankstuk waarin een deel van hun materiaal is ingebracht. Dit stuk, het zogeheten Fishman Affidavit, geldt als het zoveelste bewijs dat de sekte haar leden hersenspoelt, critici intimideert, fraude pleegt, moordcomplotten smeedt, het recht misbruikt et cetera. Wat dit ene rechtbankstuk onderscheidt van vele andere over de sekte, is dat juist in Fishman fragmenten worden geciteerd uit de duurbetaalde cursussen die Scientology aan haar hogere echelon verkoopt. Het is een kolderiek samenraapsel uit een space-opera, compleet met galactische federaties en opperheersers; de allerhoogste lessen eruit leren hoe men met planten en dieren kan communiceren. Met als argument dat in dit rechtbankdocument hun auteursrecht en hun handelsgeheimen worden geschonden, maar waarschijnlijker omdat Scientology bang is hierdoor leden en zodoende inkomsten te verliezen, heeft de sekte een groot aantal zaken aangespannen tegen mensen die het stuk via Internet aanboden.

Ook in Nederland wilden ze Fishman weg hebben. Aanvankelijk stond het maar op één plaats: op de homepage van Fonss bij XS4ALL. Nadat de sekte om die reden beslag had laten leggen op de computers van XS4ALL, ontstond er binnen de kortste keren een massaal protest waarbij meer en meer Nederlandse Internet-abonnees het stuk zelf ook toegankelijk maakten. Momenteel zijn er ruim tachtig plaatsen in Nederland waar Fishman te vinden is; onder de deelnemers bevinden zich Tweede Kamerlid Oussama Cherribi, schrijver Marcel Möring, de Tros, De Groene Amsterdammer en ikzelf.

Alle Internet-aanbieders die op deze manier bij de zaak betrokken zijn geraakt, hebben inmiddels brieven gekregen van het advocatenkantoor dat de sekte in deze vertegenwoordigt: Nauta Dutilh. De advocaten sommeren de providers om het stuk verwijderen en dreigen anders met een rechtszaak. Maar zo’n zaak is – nog los van de geldigheid van de claim van de sekte – complex: is de aanbieder verantwoordelijk, of ligt die verantwoordelijkheid bij de betrokken abonnees? En mag een aanbieder zomaar de pagina’s van haar abonnees wissen? Daar is nog geen wetgeving over.

Alleen al om een slepende procudure over die vraag te voorkomen, zo veronderstelden de deelnemers aan het protest, zou de sekte liever een individu voor de rechter dagen dan een Internet-provider. Maar deze aanbieders geven de namen en adressen van hun abonnees niet zomaar door. De sekte moest dus op zoek naar persoonsgegevens van de mensen die Fishman op hun homepage aanboden. Nu, die hebben ze gevonden: als enige van de toen nog zestig deelnemers visten ze mij eruit. Cherribi – wiens gegevens via de Tweede Kamer vrij opvraagbaar zijn – durfden ze kennelijk niet te lijf.

Ik durf wel voor de rechter te komen. De vraag is of Scientology dat ook durft. Ze staan vreselijk zwak: ze hebben uiteraard copyright op hun eigen materiaal, maar rechtbankstukken zijn openbaar en eenieder mag ze vrij verspreiden. In het stuk staan niet de volledige hogere cursussen, maar slechts fragmenten daaruit – wat volgens het citaatrecht mag. En bovendien is er een publiek belang met de toegankelijkheid van het Fishman Affidavit gemoeid; uit het stuk wordt meer dan duidelijk dat de sekte illegaal en misdadig te werk gaat. Juist dat publieke belang van Fishmans getuigenis wordt voorts onderstreept door de omvang van het protest en doordat publieke personen deelnemen aan de actie – een kamerlid, een krant, een schrijver, een omroep en een publiciste.

Op brieven van de advocaat van XS4ALL, waarin iets dergelijks wordt beweerd in antwoord op de sommatie het stuk te verwijderen, heeft Nauta Dutilh nog altijd niet gereageerd. Wel stuurt het kantoor exact dezelfde brief als die XS4ALL indertijd mocht ontvangen, naar de andere providers die door dit protest bij de zaak betrokken zijn geraakt. XS4ALL’s advocaat, die inmiddels meerdere Internet-aanbieders in deze zaak vertegenwoordigt, stuurde dan ook een tamelijk gepikeerd briefje aan Nauta Dutilh. In gewone-mensentaal luidde dat: ‘Mij niet antwoorden, en ondertussen wel andere providers op dezelfde manier aanschrijven? Waar blijven jullie met je argumenten, en met je dreiging de zaak voor de rechter te brengen? Is dit alleen maar bluf, en intimidatie?’

Die kans bestaat. Als de sekte de zaak hier verliest, heeft dat internationale cosequenties. In de VS lopen vergelijkbare zaken, die de sekte allemaal heeft aangespannen op grond van schending van haar handelsgeheimen en van haar auteursrecht. En bij elke zaak verliest Scientology meer: de ene Amerikaanse rechter heeft nog niet bepaald dat Fishman geen handelsgeheimen kan bevatten omdat het stuk al jarenlang circuleert, of de andere Amerikaanse rechter vraagt zich af of hun auteursrechtclaim überhaupt wel rechtsgeldig is. Ze verliezen momenteel op alle fronten. Een uitspraak van een Nederlandse rechter, waarin bepaald wordt dat Fishman als geheel normaal geopenbaard mag worden aangezien het niets meer en niets minder dan een rechtbankstuk is, kunnen ze er absoluut niet bij hebben. Dat zou immers behelzen dat het stuk, dat de sekte zo moeizaam uit de openbaarheid poogt te krijgen, officieel vrij is in Nederland. En Internet werkt nu eenmaal zo dat een stuk dat hier aangeboden wordt, vervolgens vanaf elke plek ter wereld te vinden is.

De andere vraag is of de sekte het zich kan permitteren hier geen zaak aan te spannen. Hun ‘geheimen’ liggen hier dan immers letterlijk op straat – op de digitale snelweg – en iedereen die een computer en een modem heeft, kan ze oprapen. Verder zou het in de zaken die ze in Amerika hebben aangespannen, wat vreemd staan als advocaten van de verdediging de sekte er fijntjes op wijst dat ze de stukken in Nederland ongemoeid hebben gelaten, op wat flauwe dreigbrieven van Nauta Dutilh na.

Scientology zit in de tang. En goed ook.

In plaats van met één Fishman, zitten ze er nu met tachtig. En ondertussen zijn er momenteel meer mensen in Nederland die zich in Scientology hebben verdiept dan in jaren gebeurd is. Allerlei mensen zoeken Internet af op informatie over de sekte, en vrijwel iedereen komt tot dezelfde conclusie: dit is een onvoorstelbare beerput.