Tag: Muziek

Over muziek, natuurlijk! Van de Tee Set tot Godflesh, Einstürzende Neubauten en Swans.

De beste muziekverhalen van 1945 tot nu

Het begon met gestencilde blaadjes die, aan elkaar geniet, het poptijdschrift vormden. Het werden al gauw serieuze, gezaghebbende bladen met hoge oplages. Op eenzelfde manier werd het popverhaal volwassen: niet alleen in de popbladen, maar ook in de wekelijkse en dagelijkse popjournalistiek verschijnen al jaren schitterende stukken, die bepalend kunnen zijn voor hun tijd.
Tijd voor een subliem overzicht: uit de wirwar van verhalen die geschreven zijn sinds 1955 filtert Leon Verdonschot dit standaardwerk. De emotie van muziek alleen is niet genoeg, het is een kwaliteit om een verhaal te vertellen dat méér is dan de muziek alleen. Dit overzicht is geen alledaags boek, maar een bonte mix van interviews, beschouwingen, literaire verhalen en analyses.

Omslag De beste muziekverhalenDetails:

Met mijn essay Grafherrie en seriemoordenaars – Uitgeverij Carrera – Amsterdam, maart 2008 – Samenstelling: Leon Verdonschot – ISBN: 978-90-488-00674 – Hardcover, 1008 pagina’s – 34,95

Bestellen:

Bol.com – Bruna – Selexyz

Flaptekst:

Het begon met gestencilde blaadjes die, aan elkaar geniet, het poptijdschrift vormden. Het werden al gauw serieuze, gezaghebbende bladen met hoge oplages. Op eenzelfde manier werd het popverhaal volwassen: niet alleen in de popbladen, maar ook in de wekelijkse en dagelijkse popjournalistiek verschijnen al jaren schitterende stukken, die bepalend kunnen zijn voor hun tijd.

Tijd voor een subliem overzicht: uit de wirwar van verhalen die geschreven zijn sinds 1955 filtert Leon Verdonschot dit standaardwerk. De emotie van muziek alleen is niet genoeg, het is een kwaliteit om een verhaal te vertellen dat meer is dan de muziek alleen. Dit overzicht is geen alledaags boek, maar een bonte mix van interviews, beschouwingen, literaire verhalen en analyses.

Vrolijk nieuws

Trent Reznor aka Nine Inch Nails heeft afgelopen maandag een nieuw album gelanceerd, Ghosts I-IV. Reznor is vorig jaar, net als veel andere grote artiesten, weggeggaan bij zijn platenmaatschappij: hij was dodelijk ongelukkig met de eisen die ze hem stelden. Reznor doet ‘t nu alleen. Ghosts komt derhalve niet in de winkel.

Dat blijkt ook helemaal niet nodig te zijn. Reznor biedt Ghosts via het net aan: gratis, als je wilt, maar je kunt ook betalen. Vijf dollar als je alles wilt downloaden, 10 dollar als je later een cd thuisgestuurd wilt krijgen, 75 dollar voor een pretpakket en 300 dollar voor een deluxe editie. Het loopt storm: de server lag plat, en de deluxe editie was binnen twee dagen uitverkocht. Verder zijn alle nummers onder een Creative Commonslicentie uitgebracht: je mag ze zelf herdistribueren zolang je er maar geen geld mee maakt.

Iemand rekende vandaag uit dat Reznor alleen al vanwege de uitverkochte deluxe-versie (waarvan er 2500 beschikbaar waren) in twee dagen tijd 75.000 dollar heeft opgehaald. Hij heeft inderdaad geen platenmaatschappij meer nodig… Wat meer is: Ghosts is geweldig. Ik draai ‘m al drie dagen. (Ik heb overigens de tien-dollar-versie gekocht.)

(Natuurlijk werkt dit model niet voor iedereen. Reznor is flink bekend, dat scheelt. Maar ook kleinere goden kunnen zich zelfstandig een goed inkomen verwerven: een hechte fanbase van duizend mensen volstaat.)

Ander vrolijk nieuws, maar dan meer van het type keihard uitlachen, komt van de MPAA, de filmindustrie. Die klaagt altijd zo dat piraterij hun zakenmodel onderuit haalt en dat ze grote verliezen lijden door file sharing. Welnu, uit een persbericht van de MPAA blijkt dat de opbrengsten van bioscoopkaartjes nog nooit zo hoog is geweest als in 2007. Hoezo last van piraterij?

Rectificatie: Reznor verdiende in die nog geen twee dagen natuurlijk 750.000 dollar, niet 75.000 dollar. Immers, 2500 (het aantal deluxe versies) maal 300 dollar is 750.000. Spaink toch.

De stuiptrekkingen van een industrie

In Europa is in de eerste week van dit jaar een voorstel afgeweerd om alle internetverkeer te controleren op auteursrechtinbreuk. De week erop begon de IFPI, de wereldwijde vertegenwoordiger van de muziekindustrie, een nieuw offensief om een vergelijkbaar voorstel alsnog door te duwen.

De muziekindustrie dondert momenteel in elkaar. De verkoop van cd’s zakt in en de ene na de andere grote platenmaatschappij kondigt massa-ontslagen aan. De oorzaak? Online piraterij, beweert de muziekindustrie: niemand koopt nog een cd, iedereen kopieert muziek. Platenlabels gaan eraan tenonder, zodat de industrie zich wel tot de politiek moet wenden om in leven te kunnen blijven.

Hun verhaal is vals. Wat er in werkelijkheid gebeurt is dat zowel muzikanten als muziekliefhebbers zich van de industrie afkeren en via internet nieuwe wegen vinden om elkaar te bereiken. De muziekindustrie, die decennia achtereen uitsluitend muziek uitbracht wanneer ze alle rechten erop kreeg, ziet de ene na de andere grote artiest vertrekken: van Madonna tot Trent Reznor, ze willen geen platenmaatschappij meer die hen de wet voorschrijft en die intussen zelf het leeuwendeel van de winst opstrijkt. Steeds meer artiesten beginnen voor zichzelf en verkopen hun muziek via internet. Of ze sluiten, zoals Madonna, contracten met toerorganisators: aan optredens verdienen ze aanzienlijk meer dan aan de plaatverkoop.

De muziekindustrie werkt via een inmiddels hopeloos verouderd systeem. De distributie van muziek is fundamenteel veranderd sinds er geen drager meer nodig is en hits niet meer worden gemaakt via ouderwetse pluggers of top-40’s. Jarenlang weigerde de muziekindustrie zich te oriënteren op nieuwe modellen van distributie. En nu is het te laat. Artiesten verspreiden hun werk gratis via Myspace, worden bekend via Last FM, Sellaband en YouTube, en verkopen cd’s en losse nummers via hun eigen website en bij optredens. Zelfs op de website van MTV verschijnen lange artikelen waarin het failliet van de platenindustrie wordt aangekondigd en waarin artiesten uitleggen hoe je je rechten in eigen hand kunt houden.

Intussen klagen de platenmaatschappijen: het zijn de fans die het hebben gedaan, het is internet dat ze kapot maakt. Dat laatste klopt: maar alleen omdat de industrie jaren achtereen heeft geweigerd te snappen wat er gaande is en nieuwe technologieën hebben genegeerd. Je kunt niet meer eisen dat fans een hele cd kopen als ze alleen dat ene nummer willen, je kunt niet eisen dat fans voor elke afspeelmethode opnieuw braaf geld neerleggen, je kunt niet eisen dat artiesten in ruil voor verspreiding al hun rechten afstaan wanneer er een nieuw en makkelijk medium ontstaat waar de distributiekosten bijna nihil zijn geworden.

Wat we nu zien, is de finale kramp van de platenindustrie. Hun stuip is krachtig en hun lobby sterk. Er zijn politici die serieus luisteren naar hun plannen om alle internetverkeer aan de bron te controleren: alles wat gebruikers versturen, zou bit voor bit moeten worden gecontroleerd. Is een mogelijke auteursrechtinbreuk werkelijk een dergelijke afluisterstaat waard? Er zijn voorstellen om gebruikers die iemands auteursrecht schenden, permanent van internet af te sluiten – een draconische maatregel in een tijd waarin alles, van bellen, tv kijken en belastingaangiftes doen, via datzelfde internet loopt.

‘In het Westen maken we ons druk om landen als China, waar de staat internet censureert en controleert,’ zei een criticus deze week. Maar hier bepaalt de muziekindustrie kennelijk wat mensen wel en niet mogen.

Links:

Thirteen tales

Afgelopen weekend kreeg de griep me te pakken: 39,5 koorts en alles erop en eraan. Zodat ik, tot groot plezier van de katten, dagen achter elkaar in bed heb gelegen. Dat betekent gewoonlijk ook: veel tv-series kijken. Gossip girl is geen geweldige serie maar goed vermaak voor een koortsig hoofd.

Tot in aflevering 10 ineens een vreemd liedje te horen was: vals en catchy, gestileerd en trashy. Het bleek gezongen te worden door The Pierces. Nooit eerder van gehoord en meteen opgezocht. Het blijkt een zusjesduo dat aanvankelijk folk-achtige dingen deed maar op hun derde album ineens een andere weg is ingeslagen. Er zit iets buitengewoon slick en netjes in maar ondertussen is er een boel meer aan de hand. Plus die stem die ineens zo lui verveeld kan worden, een beetje post-punk zelfs.

Zoals iemand in maart 2007 op Blogcritics recenseerde:


“…it would make the perfect background music to an amusement park created and run by Tim Burton. Wonderful, whimsical, eclectic, and soaring on the voices of Allison and Catherine Pierce, this is an album I could honestly believe was written during an absinthe fueled quick fire reading of the complete works of Shakespeare, should it have been annotated by Lemony Snicket.”

So there. Luisteren en kopen. Niet alle tracks zijn even geweldig maar Secret is een parel.

Muziek versus muziekindustrie

Dat de muziekindustrie in de war is door internet, is inmiddels geen nieuws meer. De tyconen van de oude platenlabels raken in de war nu de oude distributiekanalen niet meer werken als vanouds. Hun reactie is om de regels aan te trekken en rechtszaken te voeren, maar steeds meer artiesten raken zelf ook uitgekeken op het oude model: het werkt niet meer voor ze, de platenmaatschappijen verdienen teveel en ontnemen de artiesten te veel rechten, artiesten willen meer artistieke vrijheid.

Er zijn deze week een paar interessante stukken over de kwestie verschenen. Dat nota bene MTV zegt dat de muziekindustrie as-we-know-it op zijn laatste benen loopt, lijkt me daarbij eigenlijk een relevanter observatie dan dat Wired een pleidooi houdt voor meer onafhankelijkheid van de industrie :)

  • David Byrne legt in Wired uit welke andere modellen voorhanden zijn, en maakt een matrix waarin controle en artistieke vrijheid worden afgezet tegen inkomsten.
  • MTV publiceert een overzicht van opmerkelijke gebeurtenissen in 2007: The year the industry broke. Het stuk is een aaneenschakeling van tegenvallende verkopen via de oude kanalen, van topomzetten via andere distributiesystemen, van grote artiesten die zich afkeren van hun oude labels, en van PR-blunders van labeldirecteuren.
  • MTV publiceert een artikel waarin wordt gewezen op de discrepantie tussen cd-verkoop en sterrenstatus: dat laatste heeft tegenwoordig nog maar amper verband met het eerste. Muziekale beroemdheid hangt tegenwoordig nauw samen met internet: van Myspace tot peer-to-peer downloaden. Oftewel: met het gratis verspreiden van clips en mp3’tjes.

Muziekindustrie wil gegevens bewaarplicht kunnen gebruiken

Iemand bij XS4ALL wees me op een bericht op ISPam.nl, een site voor ISP’s. Daarin wordt gemeld dat de Duitse muziekindustrie nu al eist dat wettelijk wordt geregeld dat ze inzage krijgen in de gegevens van internetgebruikers die middels de Europese bewaarplicht zullen worden verzameld en opgeslagen. De Europese richtlijn datarententie verplicht alle telecombedrijven en ISPs om de verkeersgegevens van hun klanten vast te leggen – naar welk nummer bel je, hoe laat, vanaf welke plek en hoe lang; naar wie stuur je een e-mail; welke sites bezoek je; etc.

Momenteel zijn de lidstaten bezig deze richtlijn bewaarplicht om te zetten in nationale wetgeving; Nederland wil verkeersgegevens voor anderhalf jaar gaan vasthouden. De bewaarplicht is ingevoerd met het doel terrorisme en andere zware strafrechtelijke vergrijpen beter te kunnen opsporen en eventueel te kunnen voorkomen.

De voornaamste kritiek op de bewaarplicht is dat mensen en masse en op voorhand in de gaten worden gehouden, met andere woorden: nog voor er sprake is van enige verdenking. Daarnaast zijn de kritici altijd bezorgd geweest dat er sprake zou zijn van een glijdende schaal. Waar zulke data aanvankelijk worden verzameld en bewaard met het oog op zware criminaliteit, is de kans groot dat – simpelweg omdat die data er dan eenmaal is – ook andere partijen, om andere redenen, inzage willen en zullen krijgen. Met andere woorden: een inbreuk op ons aller privacy wordt verdedigd vanwege het grote belang (terrorismebestrijding) maar wordt in de praktijk vooral gebruikt voor alledaagse kwesties, die op zichzelf nooit een dergelijke inbreuk hadden kunnen legitimeren.

Welnu, de Duitse muziekindustrie begint al. ‘Datarententie alleen gebruiken voor terrorismebestrijding is een vrijbrief geven aan piraterij,’ stelde IFPI-voorziiter Michael Haentjes. Gelukkig biedt de Duitse ISP-branchevereniging ECO tegenwicht:

De invoering van een dataretentie verplichting die los staat van enige verdenking en ook nog eens voor alle soorten verkeersgegevens geldt – waarbij het niet uitmaakt of dat via mobiele telefoon, vastnet, internet of e-mail gaat, is constitutioneel gezien hoogst problematisch. Deze zeer gevoelige persoonlijke gegevens ook aan private partijen te verstrekken, om auteursrechten inbreuk te vervolgen gaat veel te ver.

Wedden dat Brein in Nederland iets dergelijks gaat eisen?

Waarom nare muziek prettig is

De Britse krant The Daily Telegraph meldde eergisteren:


Intelligent teenagers often listen to heavy metal music to cope with the pressures associated with being talented, according to research. The results of a study of more than 1,000 of the brightest five per cent of young people will come as relief to parents whose offspring, usually long-haired, are devotees of Iron Maiden, AC/DC and their musical descendants. Researchers found that, far from being a sign of delinquency and poor academic ability, many adolescent “metalheads” are extremely bright and often use the music to help them deal with the stresses and strains of being gifted social outsiders. [..] Participants said they appreciated the complex and sometimes political themes of heavy metal music more than perhaps the average pop song. It has a tendency to worry adults a bit but I think it is just a cathartic thing. It does not indicate problems.

Die stelling heb ik zelf al ‘s verdedigd, hoewel ik ‘t toen over aanzienlijk viezere muziek had dan AC/DC (yuk). Doe mij maar Godflesh en Nine Inch Nails. Veel. Iemand zou er een t-shirt van moeten maken: ‘We like NIN because we’re fucking brillant.’

‘This is what it feels like’

ReznorDe vorige keer was in 1999, geloofden we al terugrekenend, en in Tilburg, waar we pontificaal op het gehandicaptenschellinkje zaten. Geweldig uitzicht overigens, toen. Pas nu zagen we Nine Inch Nails eindelijk weer (de man tourt werkelijk te weinig), ditmaal in een Heel Erg Uitverkocht Paradiso, en het was heerlijk.

De muziek was minder hard, gemeen en scherp dan acht jaar geleden, maar ja, wijzelf waren ook minder hard, scherp en gemeen dan acht jaar geleden. ‘Nothing can hurt me now,’ dachten we indertijd nog, nou mooi wel. Lucia kroop in me weg toen Reznor dat weer zong en ik dacht aan toen. Het was goed, het was mooi, het was geweldig. Reznor begon bij het eerste nummer te stuiteren of-ie Iggy Pop zelf was, de zaal leefde helemaal op, Reznor sprong en boog en kronkelde voor de microfoon en terwijl ik bedacht dat ik geen idee heb hoe-d-ie er nu eigenlijk uit ziet – ik zou tegen hem op kunnen botsen en hem niet herkennen – viel ik ineens als een blok voor de man, hij was een en al sex en energie en woede en kracht en intensiteit.

Hard schreeuwen dat de wereld suckt kan iedereen. Zinnen bedenken die blijven haken is al een stuk lastiger. Muziek maken die je ruggemerg raakt heel moeilijk. Maar het allermoeilijkste is om daarbinnen verschillende regionen te bespelen, en dat is wat Reznor vanavond deed. Van hard en schreeuwend naar ingetogen, van goud licht naar knallendwit tl, van een donker podium naar een volledig verlichte zaal, van breekbaar achter de piano naar krijsend achter de microfoon.

Het was goed. Bovendien was er een kleine reünie van vrienden en raakte ik minstens drie keer even van de wereld, ook al was het publiek te luidruchtig. Meegenomen op de muziek. En Trent Reznor ruikt naar Opium, Lucia weet dat zeker.

Ontroerend mooi

Abdel HalimEen van de liefdes die mijn vader en ik delen is die voor Arabische muziek. Zijn grote favoriet is Oum Kalsoum, de mijne Abdel Halim Hafez. Afgelopen week zag ik dat op de site van Abdel Halim allerlei oude video’s met live optredens stonden, waaronder ook mijn absolute favoriet Maddah el amar (torrent, 530 meg, 53 minuten). Opgehaald en opgeslagen.

Dus dit weekend keken we samen naar Abdel Halim, paps en ik. De opnames stammen ergens uit de jaren vijftig en zijn ontroerend ouderwets: twee camera’s die helemaal niks doen (geen zwenken, in- of uit zoomen; nergens een totaalshot, vergeten te focussen op muzikanten die een solo doen) en heel soms – oh moderniteit – twee in elkaar overvloeiende beelden. De orkestleden zijn ook zo fijn gedateerd: allemaal mannen met van die dikke zware hoornen brillen. En het is prachtig. Abdel Halim ziet eruit als de toenmalige ideale schoonzoon, zijn zachtmoedigheid straalt ervan af. We gingen er helemaal in op.

“Hee!” riepen we tegelijkertijd, toen Abdel Halim ergens halverwege zijn stem liet zakken terwijl we van de plaat wisten dat-ie daar omhoog zou gaan. “Hee, da’s anders!!” En we moesten lachen dat we dat nummer van bijna een uur kennelijk alletwee tot op de noot kenden.

Gezocht Gevonden: Tantrance 3, 4, 5, 7 en 8

Via een ex die toen nog geen ex was, heb ik van trance leren houden. Zo’n beetje de beste serie cd’s – buiten bijna alles van het Israelische label Trust in Trance – kwam uit Duitsland: Tantrance, en werd uitgegeven door Sub Terrean. Het is muziek waar ik ongelooflijk opgewekt van raak.

Ik heb alleen Tantrance 1, 2 en 6. De laatste tijd heb ik wat lopen zoeken naar de andere cd’s, ook in tweedehandszaken, en ze zijn niet meer te vinden. Ik zou ze niettemin heel graag weer hebben. Mocht er iemand zijn die ze van de hand wil doen, dan houd ik me zwaar aanbevolen. Als je er in een winkel per ongeluk tegenaan loopt, neem ze dan maar voor me mee :)