Van kwaad tot Buckler

In San Francisco is zojuist een verbod uitgevaardigd op de verkoop van e-sigaretten. Fysieke winkels moeten de verkoop staken, webshops elders in het land mogen niet meer leveren aan adressen in de stad. Volgens de berichten is het voornaamste doel van de maatregel: voorkomen dat dampen inburgert, en jongeren via het dampen aan het roken slaan.

In Engeland wordt al jaren een tegengesteld beleid gevoerd: daar wordt dampen juist van overheidswege aangemoedigd. De ervaring leert immers dat mensen die nog nooit gerookt hebben, zelden een e-sigaret proberen. Het ding is wel populair onder mensen die al gewend waren te roken, en daar vanaf willen. Dampen is zelfs de meest probate aanpak om met roken te stoppen, constateerde de Britse National Health Service na een grootscheeps onderzoek. Het is twee keer zo effectief als nicotinekauwgum, -sprays of -pleisters. Met de overstap naar de e-sigaret boek je tevens een grote gezondheidswinst: volgens de National Health Service is dampen circa 95 procent minder schadelijk dan roken.

Onder Britse jongeren valt het gebruik van de e-sig ontzettend mee. Langlopend onderzoek onder ruim 200.000 jongeren liet zien dat geregeld roken bij hen sowieso gelukkig enorm aan populariteit heeft ingeboet: het percentage rokers onder hen daalde van 19 procent in 1998 naar 5 procent in 2015. En het zijn bijna uitsluitend jongeren die al eerder rookten die geregeld dampen. Van de niet-rokende jongeren onder de 18 dampt slechts 0,2 procent.

De Britse overheid concludeert dan ook jongeren wel eens met e-sigs experimenteren, maar dat acceptatie van de e-sigaret niet leidt tot meer roken, integendeel. In alle leeftijdsgroepen blijft het aantal rokers gestaag dalen. Dampen fungeert vooral als een hulpmiddel om ex-roker te worden.

Waarom wil San Francisco het dampen dan toch uitbannen? Deels uit misplaatste angst. Dampen past in de van-kwaad-tot-erger theorie: je zou van de ene, betrekkelijk onschuldige verslaving in rap tempo in steeds ergere vormen vervallen, zo ongeveer alsof af en toe een  jointje roken de opmaat is voor een GHB- of heroïneverslaving. Maar zo verslavend is nicotine sec echter niet (reden waarom nicotinepleisters en -kauwgom vrijelijk verkrijgbaar kunnen zijn, zonder dat mensen massaal in het gebruik ervan volharden).

Bij roken is het ’t verbrandingsproces van de tabak die schadelijk is, en verslavend. Dampers zijn over het algemeen goed in staat het nicotinegehalte van hun dampvloeistof gaandeweg te verlagen, en kunnen aanzienlijk beter zonder hun e-sig dan rokers zonder hun saffie.

Dampen verbieden is een misvatting, gebaseerd op de gedachte dat het aanbod van alcoholvrij bier slechts tot meer drankzucht leidt. Het is doodzonde: door dampen in het verdomhokje te stoppen, verliezen we een geweldige kans om meer mensen van het roken af te krijgen. Ondertussen gaat de verkoop van tabak gewoon door – ook in San Francisco.

[Beeld: Lindsay Fox, Wikimedia]

De laatste sigaret

Afgelopen week is de nieuwe tabakswet in Nederland ingegaan, de wet die akelige plaatjes op sigaretverpakkingen verplicht stelt. Wat weinig mensen weten is dat ook aan e-sigaretten via deze wet een streng regime is opgelegd: geen reclame, elke verwijzing naar ‘gezonder’ of zelfs ‘minder schadelijk’ moet worden vermeden, webshops moeten vette waarschuwingen naast hun dampwaren vertonen, enzovoorts. Verschillende dampwinkels in Nederland hebben het bijltje er al bij neergegooid.

Intussen komt het ene na het andere positieve rapport over dampen van de persen. In Engeland is vorig jaar een dik overheidsrapport verschenen dat becijfert dat dampen op zijn minst 95% minder schadelijk is dan roken. Wie overstapt op dampen, ziet zijn gezondheid rap verbeteren – precies even snel als mensen die helemaal gestopt zijn. Het grote verschil is dat overstappers veel minder vaak dan andere ex-rokers terugvallen in hun oude gedrag. Ook hebben ze, anders dan mensen die nicotinepleisters, -sprays of –kauwgum gebruiken, amper afkickverschijnselen: niet chagrijnig, niet geobsedeerd door hun eigen stopgebod. Ze merken dat ze de switch verrassend makkelijk hebben kunnen maken.

Zelf stapte ik na de e-sig één avond te hebben geprobeerd patsboem over, na 43 jaar kettingroken. Dat is nu bijna duizend dagen geleden – en al die dagen heb ik niet getaald naar een saffie. Ik ben onverwacht, totaal ongepland, geen roker meer. Dampen bleek veel lekkerder.

Toch doen met name de gezondheidsorganisaties in Nederland hun best om het dampen uit te bannen. Zo vreemd: hoe kun je nu het middel dat de meeste rokers van hun tabaksverslaving afhaalt, zo in het verdomhoekje wensen?

Het argument: dampen zou aanzetten tot roken. Geen enkel fatsoenlijk onderzoek bewijst die stelling. De Britse regering becijferde dat in hun land hooguit 0,02% van de dampers eerder nooit had gerookt – een verwaarloosbaar percentage. Maar e-sigs hebben inmiddels ongeveer een miljoen Britse rokers van de tabak af gekregen.

Laten we wel zijn: niet de nicotine is het probleem, maar de tabak, de eraan toegevoegde chemicaliën, en vooral het verbranden daarvan. Een roker ademt verbrandingsresten in, een damper niet. Bijna elk goed opgezet onderzoek wijst uit dat er mogelijk risico’s aan dampen zijn verbonden, maar dat die in geen vergelijking staan tot de enorme gezondheidswinst die je behaalt wanneer je van roken overstapt op dampen.

Horizon, het wetenschappelijke programma van de BBC, wijdde dit weekend een aflevering aan de e-sig. Een wetenschapper voorspelde in dat programma dat er later nog eens dikke boeken zouden worden geschreven en felle debatten zouden worden gevoerd hoe het in godsnaam mogelijk was dat juist veel gezondheidsorganisaties zich zo fervent verzetten tegen het dampen – de e-sig is immers de geniale uitvinding die meer rokers van de tabak af kreeg dan wie ook voor mogelijk had gehouden.

Stoptober

e Britse overheid heeft na veel onderzoek geconcludeerd dat de e-sigaret minstens 95% minder schadelijk is dan roken. Ze propageren de e-sig nu: het is een effectieve methode om te stoppen met roken, en een veel veiliger alternatief. Amerikaans onderzoek wijst erop dat de e-sigaret voor jongeren, anders dan men vreesde, geen opstapje is naar roken. De e-sigaret weerhoudt jongeren daar juist van: in streken waar dampwaar slecht verkrijgbaar is, gaan meer jongeren roken dan in streken waar dampen makkelijk is. België, dat zeer vijandig jegens de elektronische sigaret was, heeft het beleid vorige week radicaal omgegooid en is nu een groot voorstander.

Waarom? Omdat dampen werkt. Het is zoveel lekkerder dan roken, en heeft amper risico’s. Mensen die zijn overgestapt, krijgen hun smaak- en geurzin terug, blijken alras schonere longen te hebben en een betere conditie. Voor omstanders is dampen veilig: in uitgeademde damp zitten, anders dan in uitgeblazen rook, geen schadelijke stoffen.

Antirookclubs en gezondheidsorganisaties hebben zich lang tegen het dampen gekeerd, maar de laatste maanden zijn ze hun standpunt gaan herijken. Derek Yach bekleedde jarenlang een hoge functie bij de World Health Organization en was verantwoordelijk voor hun tabaksbeleid. In februari van dit jaar publiceerde hij een essay waarin hij zijn medestrijders opriep in hemelsnaam hun afwijzende standpunt over het dampen te herzien: ‘de e-sigaret redt levens’. Niet de nicotine is gevaarlijk, maar de tabak, en bij dampen laat je juist die achterwege.

The Guardian had vorige week een lang artikel van Olivia Maynard over de e-sigaret. Ze constateerde dat het dampen vrijwel zonder risico’s is, en het meest probate middel blijkt te zijn om van het roken af te komen – aanzienlijk effectiever dan eerder bepleitte methodes, zoals pleisters, kauwgum of pillen. Ze wijst bovendien op een volkomen nieuw fenomeen: ex-rokers die rokers helpen om van de tabak af te komen. Voor het eerst wordt het stoppen met roken vrijelijk gepropageerd door ex-rokers zelf, worden rokers aangestoken door ex-rokers. Er ontstaat zelfs een subcultuur van dampers die elkaar helpen om het beste uit hun e-sigaret te halen, en die rokers bijstaan als ze willen overstappen.

Het meest interessante: de schrijfster van het artikel werkt voor Cancer Research UK, vanouds een tabakbestrijder.

Nederland blijft echter benepen doen. De Alliantie Nederland Rookvrij, waarin het KWF en het Longfonds deelnemen, is binnenskamers inmiddels een voorstander van de e-sigaret, maar schuwt nog steeds elk publiek pleidooi voor het dampen. In de Stoptobercampagne – ‘stop met roken in oktober’ – wordt de e-sigaret ook dit jaar volkomen doodgezwegen.

Zo dom van ze. Zelf was ik niet van plan ooit te stoppen met roken – tot ik een e-sigaret probeerde. Na 43 jaar kettingroken was ik op één avond om.

Tegenbeweging

The Guardian had op 23 oktober een mooi artikel over de opmars van de e-sigaret, oftewel het dampen. E-cigarettes: a consumer-led revolution.

Een paar mooie quotes uit het verhaal:

“A recent Public Health England report stated that e-cigarettes are 95% less harmful than cigarettes, a controversial figure. However, as Linda pointed out, it’s almost irrelevant whether e-cigarettes are 95%, 90% or even 80% less harmful than cigarettes. What’s important, is that they are less harmful.”

“The sheer reach of e-cigarettes is their most powerful weapon. While behavioural support for cessation, combined with NRT or varenicline, has been underused by smokers wanting to quit, the rise of e-cigarette use over the past five years has been unprecedented. There are now an estimated 2.6 million vapers in the UK. With such a large numbers of users, even modest levels of smoking cessation success from their use will have a large impact on cessation rates.”

En de allermooiste:

“Never before has a route out of smoking garnered as much support from its users. As far as I know, there are no online forums for nicotine patch users to discuss optimal patch placement, no celebrity endorsements for nicotine lozenges and no users of nicotine nasal sprays challenging European Union Directives.”

Dat laatste is wat mij ruim twee jaar geleden bij de kladden greep. Rokers die uit eigen beweging van tabak overstapten naar de esig, en die elkaar helpen en het dampen onder elkaar promoten. Opmerkelijk: dampers ondervinden momenteeel veel tegenwerking van overheden, van de tabaksindustrie én van de gezondheidsindustrie. Maar dampen blijkt de beste manier te zijn om roker over te halen…

Nicotine & dampen

Nuttige links naar wetenschappelijk onderzoek naar dampen, nicotine, PG en VG, steun uit onverwachte hoek voor dampen, etc. De reden dat ik zo’n lijstje hier wil bijhouden?

Het stikt de laatste weken van de negatieve berichten over dampen en de e-sigaret. Het zou kankerverwekkend zijn, het is even erg als roken — dat werk. Het vreemde is dat positief nieuws -zoals bv de bevindingen van het Trimbos Instutuut de afgelopen week: zij waren er relatief opgewekt over- juist weer nergens worden genoemd. Natuurlijk is ‘slecht’ nieuws veel smakelijker, maar de positieve berichten horen niet zomaar te verdwijnen. Dus vandaar. En ja, ook dit is cherry-picking, alleen dan aan de andere kant.

Nieuwe links komen bovenaan te staan, dit in verband met de leesbaarheid.
 

20. Linda Bausch, gerennommeerd kankeronderzoeker in de UK, heeft onderzocht wat er waar is van de claim dat e-sigaretten veel first time users onder jongeren scheppen, oftewel: dat kinderen / jongeren die nooit hebben gerookt door de hippe e-sig over de streep worden getrokken en nu naar een dampertje grijpen en dus aan de nicotine raken. “Of the 1,205 children aged 11-16 who took part in the new UK-wide survey, 12 percent reported that they had tried an e-cigarette. Figures for regular use were lower with two percent reporting e-cigarette use more than monthly and one percent more than weekly… Regular e-cigarette use among non-smoking children was low at three percent.”
Nonsmokers Becoming Regular E-Cigarette Users is Very Unlikely, 29 June 2015.

19. Derek Yach, die aan de wieg heeft gestaan van het anti-rookbeleid van de World Health Organisattion [WHO], doet een dringende oproep aan overheden en gezondheidsorganisaties om het dampen niet langer af te kraken. De damprevolutie is, zo zegt hij, het beste wat de antirook-lobby is overkomen, maar ze weigeren dat in te zien.
Derek Yach, ‘E-cigarettes save lives. I understand why anti-smoking activists so distrust vaping. I’m one of them. But the evidence is clear’, Te Spectator [cover feature], 21 February 2015.

18. Een degelijk uitgevoerd universitair onderzoek liet zien dat e-sigaretten vrijwel onschadelijk zijn: de damp die er vanaf komt, is nagenoeg hetzelfde als de buitenlucht. Nagenoeg, als in: daar amper van te onderscheiden. Het niveau van de aangetroffen mogelijk gevaarlijke stoffen (HPHC’s) in de damp van een elektronische sigaret ligt net zo laag -of, als u wilt: zo hoog- als de hoeveelheid schadelijke stoffen die in de buitenlucht worden aangetroffen. Andere bevindingen: het nicotinegehalte in de damp van een e-sigaret is 85% lager dan in sigarettenrook, er worden geen significante schadelijke stoffen in de e-sigaret aangetroffen, en tabaksrook is circa 1500x schadelijker. De onderzoekers benadrukken het grote potentieel van dampen: schadebeperking en gezondheidswinst.
Rana Tayyarah en Gerald A. Long (what’s in a name?), Comparison of select analytes in aerosol from e-cigarettes with smoke from conventional cigarettes and with ambient air, Regulatory Toxicology and Pharmacology, Volume 70, Issue 3, December 2014.

17. The American Journal of Preventive Medicine weerlegt de claim dat dampen een opstapje is naar het ‘echte’ roken. Een onderzoek bij 1304 studenten van een universiteit van Oklahoma vond dat slechts 3 studenten van deze populatie, eerst electronische sigaretten gebruikten voordat ze echt tabak gingen roken. Ook suggereert dit onderzoek dat het verslavende potentieel van ENDS (electronic nicotine delivery systems) vrij laag is.
Meier et al, Which Nicotine Products Are Gateways to Regular Use?, The American Journal of Preventive Medicine, januari 2015.

16. De tien verrassende positieve kanten van nicotine. De afgelopen decennia is het erin geramd dat roken slecht is. Maar nicotine sec -dus zonder tabak- heeft allerlei positieve effecten, en sinds de entrée van het dampen kunnen we nicotine en tabk voor het eerst scheiden. In dit artikel worden er een aantal op een rij gezet, met verwijzingen naar studies, etc.

15. De KU Leuven verdeelde voor een onderzoek rokers die niet van plan waren te stoppen, in twee groepen: de ene groep kreeg een e-sigaret, de andere niet. Wat bleek? De groep die e-sigs kreeg, stopte overwegend met roken. Later kreeg ook de controlegroep een e-sig. “Op het einde van de acht maanden durende studie onthield 21% van alle deelnemers zich volledig van het roken van tabak (biologisch geverifieerd, via CO-meting). Over alle groepen heen was het aantal gerookte tabakssigaretten per dag afgenomen met 60%. [..] Ter vergelijking: van alle rokers die louter op wilskracht proberen te stoppen, slaagt slechts 3 à 5% erin 6 tot 12 maanden rookvrij te blijven na een stoppoging.”
– KU Leuven, Elektronische sigaret vermindert drang naar tabak gevoelig, 14 nov 2014.

14. De American Council on Health and Science noemt (alweer) een studie waaruit blijkt dat er geen noemenswaardige (lees: traceerbare) toxische of mutagene stoffen gevonden zijn in de damp van electronische sigaretten. De onderzoeker was Dr. Manoj Misra. In een commentaar schreef ACSH: “As more and more science on the lack of harm expected from e-cigs and their vapor come pouring in, it will — I hope — become harder and harder for those who mindlessly or corruptly oppose this lifesaving technology to participate in their destructive chorus. Prior studies, by Drs. Farsalinos on heart cells, Goniewicz and Burstyn on chemicals in e-cig vapor (i.e. their minute quantities), as well as on the general safety of vaping, as e-cig use is called, will continue to accumulate and eventually overwhelm the nay-sayers — IF the regulators and politicians will permit it.”
– ACSH: Yet another study shows absence of e-cigarette toxins, Nov 3, 2014.

13. Het Center for Study Research van de University of Massachusetts in Boston is een studie uitgevoerd naar het stoppen met roken. Eén van de conclusies was dat rokers die tenminste één maand electronische sigaretten hebben gebruikt, zes keer zo veel kans hadden om te stoppen met roken.
– UMass Boston Study: ‘Smokers Who Use E-Cigarettes Regularly More Likely to Quit Tobacco’, October 30, 2014, en Biener & Hargraves, A Longitudinal Study of Electronic Cigarette Use in a Population-based Sample of Adult Smokers: Association with Smoking Cessation and Motivation to Quit , Oxford Journal, Oct 9 2014.

12. De Amerikaanse onderzoeker Michael Steinberg vergeleek nicotine-inhalers met e-cigs. Resultaat: e-cigs helpen twee keer zo goed bij het stoppen met roken. “The e-cigarette had a higher total satisfaction score and higher reward score than the inhaler. The e-cigarette received higher ratings for helpfulness, acceptability, and “coolness. More subjects would use the e-cigarette to make a quit attempt (76%) than the inhaler (2 %). Eighteen percent (7/38) of subjects abstained from smoking during the 3-day periods using the e-cigarette vs. 1 % (4/38) using the inhaler.”
– MB Steinberg et. al., E-Cigarette Versus Nicotine Inhaler: Comparing the Perceptions and Experiences of Inhaled Nicotine Devices, J Gen Intern Med., May 15 2014.

11. Een studie van de Oklahoma State Univerity suggereert dat mensen die gaan dampen, niet alleen gaandeweg minder gaan roken (of daar zelfs helemaal mee stoppen), maar ook steeds lager in hun nicotinegehalte gaan zitten. Dampen lijkt een goede methode om te stoppen met roken, en/of om te minderen met nicotine.
– Lechner et. al.,
Effects of Duration of Electronic Cigarette Use, Oxford Journal of Nicotine and Tobacco Research, May 13, 2014.

10. Prof. Riccardo Polosa (Universiteit van Catania) bestudeerde veranderingen in de luchtwegen van 18 dampende, voorheen rokende astmapatiënten. De studie toonde een aanzienlijke verbetering aan van de ademhalingsfunctie. Bewijzen van verbetering werden ook gevonden bij zogenaamde dual gebruikers, die door het gebruik van de e-sigaret niet volledig met roken zijn gestopt maar wel aanzienlijk minder sigaretten consumeren.
– Riccardo Polosa et. al., ‘Effect of Smoking Abstinence and Reduction in Asthmatic Smokers Switching to Electronic Cigarettes: Evidence for Harm Reversal’, International Journal of Environmental Research and Public Health, 8 mei 2014.

9. Het Britse ASHAction on Smoking and Health, zeg maar de pendant van Stivoro – heeft een factsheet over het gebruik van de e-sig in Engeland gepubliceerd. Hun bevindingen:
• Van de 2,1 miljoen Britse e-sig gebruikers is 1/3 volledig gestopt met roken;
• Van een gateway-effect onder de jeugd is geen sprake;
Dual users (die roken én dampen) gebruiken meestal wegwerp e-sigs of voorgevulde cartridges;
• Voormalige rokers die helemaal op dampen zijn overgestapt, gebruiken meestal een navultank (wat de EU liefst wil verbieden).
Action on Smoking and Health: Use of electronic cigarettes in Great Britain’, april 2014 (pdf).

8. Dr. Konstantinos Farsalinos heeft onderzoek gedaan onder 19.500 dampers. Ruim 80% van hen is totaal gestopt met roken, slechts 0,5% had nooit eerder gerookt, en de rest is aanzienlijk minder gaan roken Dampen blijkt een effectieve tabaksvervanger.
“The results of this worldwide survey of dedicated users indicate that ECs are mostly used to avoid the harm associated with smoking. They can be effective even in highly-dependent smokers and are used as long-term substitutes for smoking. High levels of nicotine are used at initiation; subsequently, users try to reduce nicotine consumption, with only a small minority using non-nicotine liquids. Side effects are minor and health benefits are substantial, especially for those who completely substitute smoking with electronic cigaret use.”
Konstantinos Farsalinos et. al.: Characteristics, Perceived Side Effects and Benefits of Electronic Cigarette Use: A Worldwide Survey of More than 19,000 Consumers, Int. J. Environ. Res. Public Health. april 2014.

7. Gerry Stimson, emeritus professor Public Health, spreekt zijn verontrusting uit over de starre houding van de gezondheidszorg jegens de e-sig. “The caution exhibited by public health experts has led to a chasm between them and consumers: evidenced by comments on social media, many e-cigarette consumers see public health as the enemy of health and consumer choice. This should be cause for sober reflection by public health professionals and is an extraordinary situation that needs to be remedied from both sides to maximize the public health potential of safer alternatives to smoking.”
Gerry V. Stimson: Public health leadership and electronic cigarette users, Oxford University Press on behalf of the European Public Health Association, april 2014.

6. Oh ironie. Australische onderzoekers van het La Trobe institute for molecular science in Victoria hebben ontdekt dat de bloemen van de tabaksplant een molecuul bevat dat kankercellen vernietigt, terwijl het gezonde cellen met rust laat. Onderzoeker Mark Hulett: “We have found gold in an unexpected place. The actual tobacco plant is not bad. Just what we do with it is bad.”
Tobacco plant may light the way to beating cancer, Australian scientists say; The Guardian, 2 april 2014.

5. Het Trimbos Instituut heeft een factsheet over de esig gemaakt. Het is geen eigen onderzoek, maar een literatuurstudie. Het Trimbos is gematigd positief, en ziet in dat de esig een goed hulpmiddel is om te stoppen met roken.
“Bij normaal gebruik lijkt het risico op acute vergiftiging op basis van de nu beschikbare kennis beperkt. Over de schadelijkheid van gebruik op de lange termijn, is nog onvoldoende bekend. Voor rokers lijkt desondanks het gebruik van de e-sigaret minder schadelijk dan blijven doorroken van de conventionele sigaret. Voor niet-rokers moet worden voorkomen dat het product een opstap tot het roken van conventionele tabaksproducten wordt.”
Trimbos Instituut: Factsheet esigaretten, 8 april 2014.

4. Meta-onderzoek naar de inhoud van uitgeblazen damp en van ‘tweedehands’ damp.
“Current state of knowledge about chemistry of liquids and aerosols associated with electronic cigarettes indicates that there is no evidence that vaping produces inhalable exposures to contaminants of the aerosol that would warrant health concerns by the standards that are used to ensure safety of workplaces. However, the aerosol generated during vaping as a whole (contaminants plus declared ingredients) creates personal exposures that would justify surveillance of health among exposed persons in conjunction with investigation of means to keep any adverse health effects as low as reasonably achievable. Exposures of bystanders are likely to be orders of magnitude less, and thus pose no apparent concern.”
Igor Burstyn: Peering through the mist: systematic review of what the chemistry of contaminants in electronic cigarettes tells us about health risks, BMC Public Health 2014, 14:18 (peer reviewed).

3. De voormalige voorzitter van het Amerikaanse Longfonds, Charles Connor, is volledig om en wil rokers liefst aan het dampen zetten. Volgens hem is dampen “the breakthrough product that gives the smoker an alternative.” Connor gaat nu aan de slag als ambassadeur van het dampen en als consultant voor de e-sigindustrie.
Ex-Lung Association Chief Leases His Lungs to E-Cigarette Industry, US News, 27 eptember 2013.

2. Dr. Paul Newhouse, directeur van het Vanderbilt University’s Center for Cognitive Medicine, deed onderzoek naar nicotine. Hij meent dat de schadelijke effecten ervan zwaar worden overdreven en de positieve effecten ervan over het hoofd worden gezien. Tijd voor een herwaardering van nicotine!
Study finds nicotine safe, helps in Alzheimer’s, Parkinson’s, Tampa Bay Times, 17 april 2014.

1. De Minnesota Vapers Advocacy dook in oud onderzoek en diepte het een en ander op over PG. Een kamer waarin propyleenglycol (het hoofdbestanddeel van e-liquid) is verneveld, bleek schonere lucht te hebben dan een ‘normale’ kamer. Soldaten die wekenlang werden blootgesteld aan PG-nevel, hadden aanzienlijk minder last van longinfecties dan andere soldaten.
EPA & FDA: Vapor Harmless to Children, MNVapers, 14 april 2014

Tabakstaks

Afgelopen week vergaderde de World Health Organization in Moskou over haar tabaksbeleid. Het was een vreemde bijeenkomst. Canada en de VS weigerden te komen vanwege Poetins optreden in de Oekraïne; de overige deelnemers stemden eerst om het publiek van alle bijeenkomst uit te sluiten; daarna besloot men – geheel in Poetins geest – om de pers volledig te weren, wat nog bijna leidde tot de arrestatie van een journalist van de Times die nogal gehecht bleek aan zijn recht op vrije nieuwsgaring en transparantie van supra-gouvernementele beslissingen; en tenslotte besloot men om de gang van zaken slechts gedeeltelijk te boekstaven, en dat de rest beter maar geheim kon worden gehouden.

Het vreemdste van al was wel dat de WHO te Moskou besloot om de 179 aangesloten landen een forse verhoging van de tabakstaks op te leggen tot liefst 70%. (Nederland heft momenteel 50% accijns op shag en 57% op sigaretten). Het was een primeur: de eerste keer dat een internationaal orgaan een schier wereldwijde belasting uitvaardigde.

Dit alles om over uw en mijn gezondheid te waken, dat zult u begrijpen.
Alleen: het gaat eigenlijk al redelijk goed met het antirookbeleid. Daar gaat het zelfs zó goed mee dat nationale overheden de gevolgen ervan nu pijnlijk in hun portemonnee voelen. Minder rokers betekent immers ook minder gebeurde accijnsinkomsten. Nederland incasseerde vorig jaar bijvoorbeeld bijna 33 miljoen minder aan tabakstaks. En aangezien overheden net zo afhankelijk zijn van accijnzen als rokers van hun vermaledijde saffie, besloot de WHO de accijnzen dan maar flink omhoog te gooien.

Maar was gezondheid wel het voornaamste motief?

Geen middel is zo effectief om rokers van de tabak af te krijgen als de e-sigaret. Nicotinepleisters, -sprays, -kauwgoms en Champix: allemaal heel leuk, vooral voor de kassa van de farmaceutische industrie, maar hun nut om daadwerkelijk te stoppen met roken blijkt zeer beperkt te zijn. Daarentegen is dampen – de koosnaam voor e-roken – zes keer effectiever dan alles wat de farmaceuten hebben kunnen ophoesten. Rokers die eenmaal kennis hebben gemaakt met dampen stappen makkelijk over op dit veel onschadelijker alternatief, en de meesten van hen doen dat blijvend.

De favoriete stepping stone theorie van de gezondheidsorganisaties is al meermalen onderuit gehaald. Van dampen ga je niet beginnen met roken, van dampen ga je stoppen met roken. Daarnaast zijn de risico’s van dampen dusdanig kleiner, dat steeds meer hart- en longartsen zich vierkant achter de e-sigaret scharen. Want het is niet de nicotine die het probleem is, maar het inhaleren van brandende tabak – en juist dat doe je niet meer wanneer je dampt.

Maar daar had de WHO geen enkele boodschap aan. De e-sigaret en e-liquids moeten volgens hen op precies dezelfde manier worden behandeld – en met dezelfde accijnzen worden bezwaard – als tabak. Voor uw en mijn gezondheid, dát zult u begrijpen.

Man cave

Voor vaderdag heb ik van MeisjeMax een heuse workmate gekregen. (Voor die tijd kwam ik niet verder dan een bankschroef, vastgeklemd op een wankele keukenplank.) Bij gebrek aan ruimte staat de workmate in de keuken, dus tegenwoordig is dat mijn man cave. Kijk, hier de workmate, buiten, omdat het prachtig weer was. Daaronder MeisjeMax die belangstellend kijkt wat ik allemaal doe. Ze blijft trouwens heel dapper op een tuinstoel liggen terwijl ik pal naast haar boor, zaag en schaaf.

MeisjeMax en ik waren nu kortom klaar voor het echte werk! Het ging een goede vape stand worden. Momenteel staat de hele handel in twee plexiglas houders, maar a) die worden te klein en b) het glimt allemaal nogal.

Model getekend. uitgezet op millimeterpapier, hout gekocht, tekening uitgezet, met speedboor gaten geboord in de blokken hout. Nu, dat was geen succes: aangezien ik niet altijd loodrecht boor, stond alles er schots en scheef in. Bovendien oogde het allejezus massief:

(Ja, ik dacht: ik zet de mislukkingen er ook maar bij. Wel zo eerlijk.)

Plan 2. Geen hout, maar twee triplex plaatjes. Eentje als ‘vloer’, en eentje met gaten een paar centimeter hoger. Was ook geen succes: dat triplex versplintert onder je ogen.

Plan 3. Op advies van de lokale houthandel: MDF. Eerst maar eens een drip tip houder uitgeprobeerd, niet met speedboren maar gewoon met een houtboor. En jawel, dat lukte!

Dan nu op voor het serieuze werk. Tweeëndertig gaten van 24mm in een stuk mdf van 25 x 13 cm:

Daarna alle randjes bijgeschuurd, en her en der een oneffenheid weggewerkt met de Dremel. Daarna: vier kleine gaatjes geboord op de hoeken, schroefjes erin, en een messing verbindingsstukje ertussen geschroefd. En toen was-ie klaar:

En zo staat-ie nu:

(De achterste 16 gaten, waar de liquid in staat die bij de mods ervoor horen, moeten nog iets worden opgeboord. 24 mm blijkt te klein te zijn voor bijna alle flesjes.)

Volgende klus: hetzelfde, maar dan in vurenhout :)

Kraken met bamboe

De Kraken is een zogeheten genny atomizer, die worden meestal met mesh opgebouwd. Maar het kan ook heel goed met bamboe. Het scheelt een boel gedoe: niks omstandig mesh oxideren, geen gedoe met hot spots; gewoon mamboe erdoorheen halen. De smaak van de liquid is met bamboe wel een stuk zachter dan met mesh.

Men neme twee coils -in dit geval: .23 kanthal, 8 wikkelingen rond een 2.0mm boortje- en hang ze met boor en al in het deck. Dat maakt het een stuk makkelijker om ze goed te plaatsen. De koppen van de schroeven zijn nogal rond, maar het kanthal past er prima onder.

Boortjes eruit halen, eindjes wegknippen, coiltjes langzaam laten opgloeien en met een pincetje samenknijpen totdat de wikkelingen mooi tegen elkaar aan liggen:

Stuk bamboe nemen -in dit geval: vier draadjes van 15cm- en die dubbelslaan, en door een oogje van kanthal halen, zodat je een ‘naald’ hebt:

Wick door het deck en door de coil halen (hier had ik wat teveel draadjes bamboe):

… en op maat afknippen.

Glaasje eroverheen duwen, tankje vullen, kijken of de wick ook bovenop goed vochtig is, en dan: vuren!

Sleeve eromheen, nog even testen: yup, hij werkt…

Et voilà! De mixed edition Nemesis (met gold plated topcap & ringen), en de brass sleeve voor de Kraken:

Theater

Vliegen blijft een gênante vertoning. Daar sta je dan met je eerder zo keurig ingepakte koffertje, waar je inderhaast alles waar mogelijk elektronica in zit, uit hebt geplukt opdat ’t apart door de scanner kan. Je jas moet uit. Je colbertje ook. Je schoenen. Zelfs je broekriem moet af. Mijn kruk moet ook altijd de door scanner heen, en van de zenuwen ga ik dan extra slecht lopen, zodat ik steun zoek bij poortjes. Die gaan juist daardoor subiet loeien.

Welkom bij het theater van de beveiliging.

‘Mogen wij uw tas wat beter bekijken?’ vraagt zo’n meneer dan, en aangezien weigeren niet kan knik je zo vriendelijk mogelijk van ja. Op kousevoeten doe je rits na rits open, onderwijl piekerend wat ditmaal zal sneuvelen. Heb je wellicht 10cc teveel shampoo bij je? Hoeveel milliliter dampvloeistof vindt de beveiliging acceptabel? Snappen ze daar dat mijn roestvrij stalen tubes-met-verwisselbare-batterijen heus geen pijpbommen zijn, maar het gezondere alternatief voor tabak?

Afgelopen week moest ik op Schiphol voor het eerst door de bodyscan. Aangezien ik weet wat voor absurd gedetailleerde blootbeelden dat ding aan de beveiligers voorschotelt – de befaamde nepreclames over röntgenbrillen uit de jaren zestig zijn nu alsnog bewaarheid geworden – voelde ik me buitengewoon naakt. Je handen voor je borsten en je kruis slaan om nog íets van je waardigheid te behouden, is helaas streng verboden.

Het wrange was: terwijl de naaktscanner een effectiever controle had beloofd, moest iedereen die er doorheen was gegaan, daarna alsnog worden gefouilleerd, en bovendien uitgebreider dan ooit tevoren. Er ontstonden immens lange rijen.

Toen het mijn beurt was, vroeg ik de mevrouw die mij overal betaste hoe dat nou zat. Ze wees naar het gekuiste plaatje van mijn naakte zelf dat ze voor zich had: overal op mijn lichaam waren plekken geel opgelicht, en die moest ze stuk voor stuk nader onderzoeken. In de gauwigheid identificeerde ik de rits van mijn spijkerbroek, de gesp van mijn laarzen, het montuur van mijn bril. Ik geloof dat mijn trouwring en de vullingen in mijn kiezen plots ook zowat in de gevarenzone vielen.

Wat heb je aan geavanceerde apparatuur wanneer die godbetere een rits als potentieel terroristisch wapen aanmerkt? Levert het überhaupt ooit extra veiligheid op wanneer je doodnormale dingen steeds intensiever gaat screenen? Aan hoeveel uiterst gênante controles mag je onschuldige burgers standaard onderwerpen, in de hoop zo ooit eens een snoodaard te vangen?

Ineens zag ik de overeenkomst met die andere ‘preventieve’ controle, die ziekte en sterfte niet voorkomt, maar alleen extra angst veroorzaakt; de controle die allerlei normale processen als ‘verdacht’ bestempelt en die hoofdzakelijk leidt tot overbodig, verminkend ingrijpen: de tweejaarlijkse borstkankercontrole.

Allebei zinloos, en allebei een theater van valse veiligheid.

Kortzichtig

De uitspraken die de directeur van het Longfonds afgelopen zaterdag in het tv-programma Kassa! deed, vond ik schokkend. Michael Rutgers heeft zich vastgebeten in zijn jarenlange strijd tegen het roken en veegt elke andere oplossing dan de zijne van tafel. Alle rokers moeten ophouden met roken, hij wil niks minder.

Elektrisch roken – of beter: dampen, er komt immers geen verbranding of tabak aan te pas – vindt hij onzin. Gevaarlijke onzin zelfs, want het houdt de nicotineverslaving in stand, wat hij vreselijk gevaarlijk acht, en daarnaast zet dampen volgens hem aan tot roken.

Dampen zet niet aan tot roken, Het zet aan tot dámpen, en tot stoppen met roken. Miljoenen mensen die eerder werkelijk alles hebben geprobeerd om te stoppen – van Champix, kauwgom en pleisters tot acupunctuur, Allen Carr en therapie – gaven het roken vrijwel probleemloos op nadat ze eenmaal waren begonnen met dampen. Anderen wisten hun dagelijkse verbruik van ruim een pakje sigaretten zo terug te brengen tot een paar saffies per dag.

Dat is een enorme gezondheidswinst. Dampen biedt een volwaardig, en veel gezonder alternatief voor tabak. Maar niet voor Rutgers: wij zijn volgens hem nog steeds rokers, mensen behept met een verderfelijke gewoonte. Wij moeten derhalve bevochten worden en onze verdampers moeten uit de openbaarheid worden geweerd.

De man weigert te erkennen wat elke damper om zich heen ziet gebeuren: rokers die uit nieuwsgierigheid eens een paar hijsjes uit zo’n ding proberen, zijn bijna zonder uitzondering geïntrigeerd, en een substantieel deel van hen stapt over. Niet iedereen houdt dat vol, en zoeken welk apparaat en welk smaakje je het beste bevallen, is soms nog een heel gedoe. Maar zelfs mensen zoals ik, die niet van plan waren om ooit te stoppen met roken, zijn uit eigen beweging volledig overgestapt op dampen.

Dampers zijn daarmee momenteel de grootste propagandisten van het stoppen met roken. Het interessante is dat deze overstappers anders dan Rutgers en consorten wél een goede entree hebben bij rokers. Terwijl elke roker zich schrap zet tegen roken-is-slechtcampagnes en bij voorbaat Oost-Indisch doof wordt, kunnen wij dampers ze makkelijk benaderen. Sterker: zij benaderen óns meestal. ‘Is dat nou wat, zo’n elektrische sigaret? Smaakt het een beetje?’, willen ze weten. ‘Nou en of,’ zeggen wij dan enthousiast, ‘probeer zelf maar even’, en we geven ze ons spul te leen. En hopla, de interesse is gewekt.

In Frankrijk hebben ze wel het licht gezien. Eind vorig jaar publiceerden zo’n honderd longartsen een gezamenlijke open brief, waarin ze hun steun uitspraken voor de e-sigaret, beleidsmakers aanspoorden om het dampen alsjeblieft vrij baan te geven, en rokers smeekten om over te stappen. Frankrijk telt nu ruim een miljoen dampers, er zijn overal dampwinkels, en de tabaksverbruik loopt zienderogen terug.

Maar wat Rutgers betreft, kun je dan net zo goed blijven roken.

 
Noot: Inmiddels heeft het Longfonds besloten om elke discussie over dampen en de elektrische sigaret op hun forum te weren. Je mag het er daar niet over hebben.