Jaren geleden, nadat een liefdesrelatie kapot was gegaan en mijn broer zijn leven volledig had laten ontsporen – hij liet al zijn werk uit zijn handen vallen, stalkte zijn ex, en brak zelfs bij haar in – klopte Martin in nood bij me aan. Een halfjaar lang heb ik geprobeerd zijn schulden op orde te brengen en uithuiszetting te voorkomen.
Enerzijds was hij dolblij met die hulp, anderzijds saboteerde hij die waar hij maar kon.
Hij heeft in die periode herhaaldelijk halfhartige zelfmoordpogingen gedaan, meestal van het kaliber: ‘ik drink nu in één keer een hele fles wodka leeg,’ terwijl hij op voorhand zowat iedereen daarvan op de hoogte stelde. Ik heb dat jaar zeker drie keer zijn voordeur geforceerd. Eén keer wilde hij zich verhangen voor het huis van de ouders van zijn gestalkte ex, maar zag daarvan af ‘omdat het regende’.
Hij wilde wel mijn hulp, maar niet mijn inmenging: nog jaren later verweet hij me mijn ergerlijke ‘bedilzucht’.
Hij nam uiteindelijk de benen, en verdween met de noorderzon. Niemand wist waar hij was, en al helemaal niet of hij nog leefde. Zijn telefoon en paspoort bleek hij in de Seine te hebben gegooid, onderweg naar Italië.
In die periode sprak ik daar geregeld over met vrienden: broer vermist, ja nee geen idee of hij nog leefde. Ik vertelde hoe zwaar dat voor onze ouders was. Hoe ga je om met een kwijt kind? De reacties verbaasden me: veel mensen bleken familieleden kwijt te zijn en geen idee te hebben waar die uithingen. Het voelde alsof iedereen zweeg over zulke immense pijn en zulk verlies.
Hij dook weer op, jaren later. Martin meldde zich met de mededeling dat hij zou gaan trouwen. Wij blij, uiteraard. Maar al snel bleek dat we het over alles mochten hebben, behalve over zijn eerdere verdwijning, en al helemaal niet over onze pijn. Hij eiste dat we deden alsof er nooit iets was gebeurd.
Mijn broer was complex. Liefdevol en behulpzaam voor iedereen die op afstand was, maar compleet incapabel om een ruzie uit te praten met mensen die hem na stonden.
Hij was geniaal. Hij leerde zichzelf cello en klavecimbel spelen (hij kwam zelfs over de vloer bij Gustav Leonhardt), was een subliem timmerman, en werd uiteindelijk de beste restaurateur van klavecimbels ter wereld. Maar bij het geringste intieme conflict bevroor hij, en was niets ooit zijn schuld – alles lag altijd aan anderen. Hij weigerde systematisch zijn eigen aandeel onder ogen te zien.
En hij was een full-blown complotdenker. The whole package: van 5G en Bill Gates tot MH17 en 9/11. Vervolgens weet hij alle ergernissen over zijn gedrag aan ons onvermogen om die complotten te onderkennen.
Eerder dit jaar nam hij opnieuw de benen, ditmaal naar Portugal, in de zucht naar een nieuwe liefde. Die liep spaak zodra zijn nieuwe vriendin hem onderhield over zijn gedrag. Dit weekend hoorde ik eerst dat Martin opnieuw vermist was, en twee dagen later dat hij dood was gevonden – zelfmoord.
Ik weet me geen raad met dit verlies. Soms houd je van iemand, tegen de klippen op.
[Beeld: Martin, juli 2020]
Woorden schieten tekort – vandaar dat ik me bij deze beperk tot een welgemeend ‘sterkte’.
O jeetje, wat een verhaal, maar ook mooie verhaal over hem!
Triest en behoorlijk triest toch allemaal.
Machteloos
Heel veel sterkte Beste Karin!
Vind echt heel moedig van je dat je zo eerlijk schrijft,
daar hou ik echt van! Ja die Eerlijk!
Wat een leed, wat een pijn. Wat moet dit moeilijk zijn voor jou en je familie. Heel veel sterkte gewenst met alle verdriet, boosheid, woede, frustratie, onmacht en alles wat er nog meer bij komt kijken. Hoe dan ook, hij blijft je broer…
Lieve Karin, wat een ingrijpend verhaal. Ik leef met je mee. Twee keer ben je je broer verloren. Twee keer rouw.
Wat ontzettend ook voor je ouders, die ik een keer kort heb gesproken op een prijsuitreiking aan jou.
Dank je wel dat je jouw verhaal zo eerlijk uit het hart deelt. Rouw na zelfdoding (ik ken het) is zo anders dan rouw na een natuurlijke dood. Neem je tijd, geef het aandacht. Zoek mensen op die het ook hebben meegemaakt.
Je hebt met hem geleefd, je bent en blijft verbonden met je broer ook al is hij hopeloos en niet zichtbaar aanwezig.
Liefs en steun om je heen, Catja
Beste Karin,
Veel dank voor je column, die ik toevallig tegenkwam. Heel treffend enn rauw beschreven. Wat een verdriet, niet te bevatten. Ik heb ook een broer verloren door zelfdoding. Hoewel dat al een aantal jaren geleden is, blijft de pijn daarover aanwezig, net als de eenzaamheid en toch ook wel de vraag of het anders had kunnen lopen. Ik denk dat je dit van veel mensen zult horen, dat veel mensen je hierover zullen contacteren.
Ik wens je heel veel sterkte, hoop dat je een aantal goede mensen om je heen hebt.
Groet,
Anne
Wat ontzettend heftig, zeg. En wat heb je dat prachtig verwoord. De wirwar van liefde en machteloosheid.
Sterkte.
Dag Karin, Van je verhaal word ik stil. Het is goed dat je uiting geeft aan hetgeen je hebt meegemaakt. Voor je broer Martin is het nu definitief voorbij, triest. Om jou te sterken steek ik een kaars aan deze dag, woensdag 28 oktober 2020
Wat een leed, Karin. En wat een verdriet. Dankjewel voor het delen van het verhaal van Martin. Dan weten anderen dat zij niet alleen zijn met hun pijn en verdriet.
Ik kan helaas niet meer zeggen dan gecondoleerd en heel veel sterkte bij het verwerken van dit verdriet
Jong sterven, maar dan zo laat mogelijk.
Dag Karin, ik mailde je al. Mijn vermoeden dat het om zelfdoding ging, blijkt te kloppen. Ook mijn zus verliet op die manier het leven. Het zet je wereld op zijn kop. Heel, heel veel sterkte gewenst – ik heb ervaren dat de wereld ook weer terugdraait, mijn leven weer tot rust kwam, het verlies een element in mijn leven is waarmee ik nu verder ga. Dat wens ik jou ook, tijd kost het wel, tijd en tranen en energie. liefdevolle groet, Marrigje de Bok
*Diepe zucht*
Wat knap dat je deze tragedie zo prachtig verwoord en met ons kunt -en wil delen. Jouw rugzak is inmiddels loodzwaar.
Wat een kwelling, ook voor jouw ouders.
Het raakt me!
Take care.
Liefs,
Ellen.
Dag Karin, wat verschrikkelijk. Sta jezelf toe dat je af en toe even in het verdriet zit, af en toe in de trots, en af en toe in de boosheid. Alles tegelijk, dat lijkt me niet te doen – anders dan in het zo ontzettend helder in de goede woorden vangen en delen als je hier volgens mij gedaan hebt. Iets kan in wezen onbeschrijfelijk zijn en toch met tekst een passend beeld krijgen. Sterkte en aanvaarding gewenst voor jullie achterblijvers.
Ik zit nog in de fase van de ontkenning. Ik ken Martin sinds 1986/7. We zongen samen gregoriaans in Amsterdam. Daarna zijn onze wegen uit elkaar gegaan, maar bleven elkaar geregeld zien in de werelden van clavecimbels, Indiase muziek, geopolitiek en prive. Hebben samen ook nog vele malen gezongen. Een programma met zijn solistische benadering voor de Concertzender gemaakt. Presentatie op een conferentie in Auxerre. Een artikel voor een feestbundel. Laatste ontmoeting was in Amsterdam, toen hij kwam luisteren naar onze Vespers. Dat was in april, toen de wereld zowat stil lag. Hij was toen aan het pakken voor Portugal. We hebben gegeten, gedronken, gelachen en geouwehoerd op de Torensluis. Kan nauwelijks geloven dat hij er niet meer is.
Lieve schrijfster van dit ontroerende IM, na het lezen van deze ode aan broer Martin schoot mij direct te binnen: “Niet iedereen is even goed toegerust voor dit leven”. Ooit had ik een geliefde die enorm lijkt op Martin. Zijn naam was Floor. Hij was de meest intelligente zachtmoedige natuurman die ik ooit heb gekend en met hem heb ik de meest spannende avonturen beleefd. Tegelijkertijd was hij een agressieve alcoholist die zich via zijn verslaving langzaam van het leven beroofde. Er viel niet met hem samen te leven. Zijn scherven opruimen werd door Alanon afgeraden. Uiteindelijk werd hij na drie maanden overleden te zijn gevonden op zijn appartement. Ook hij, prachtig mens, was niet goed toegerust voor dit leven. Ik wens heel veel sterkte bij dit immense verlies.
Hallo Karin,
Wat intens verdrietig, geen woorden voor het verlies wat jou en jouw ouders overkomen is.
Warme groet,
Louise
Lieve Karin, ik wens je enorm veel sterkte bij dit verlies. Ik herken enorm veel in dit verhaal: de blijvende behoefte om iemand te helpen die steeds opnieuw zijn eigen sloten graaft, het inbreken vanuit paniek en onmacht, de schulden, de genialiteit, de ontwapenende aandoenlijke momenten, en de eerlijke behoeftigheid. Niet in staat zijn een eigen aandeel in een afkalvende relatie te aanvaarden, het afwijzen van hulp. De wisselvalligheid, het doorschietende wantrouwen. Mijn broer is overleden aan kanker. Ik had hem een ander en een langer leven gegund. Maar het is ook een opluchting dat hij verlost is van zijn eigen bestaan. En ik zal mijn hele leven blijven twijfelen en piekeren over wat ik wel of niet had moeten doen. Of bewust had moeten nalaten. Daar zijn geen antwoorden op. De rouw betreft niet alleen het verlies, de dood, maar ook alles wat “niet geworden” is. Er zijn vele levens zoals deze. En ik wil jou, en iedereen in zijn omgeving, heel veel rust, aanvaarding en vrede toewensen. Heb dank voor je inzet.
Beste Karin, ik las je column. Het raakte me recht in het hart. Mijn jongste, prachtige zoon heeft anderhalve maand geleden zelfmoord gepleegd en ook ik weet me geen raad. Dat is zo omdat ik zielsveel van hem hield, net zoals jij ondanks alles onvoorwaardelijk van je broer hield. Ondanks het onpeilbare verdriet koester ik de gedachte aan mijn prachtige zoon. Het verdriet wordt er niet minder om, maar het perspectief is anders. De wetenschap dat er sprake is van onvoorwaardelijke liefde biedt troost.
Han @18 – Ocharm, je zoon? En hij was pas achttien? Ik kan me voorstelen dat je daar helemaal kapot van bent. Ik kan je niet troosten, geen advies geven; ik kan alleen maar zeggen: omarm zijn gedachtenis, en wees lief voor jezelf.
Kan me voorstellen dat het verdriet even complex is als jullie relatie is geweest. . Heel veel sterkte en liefs gewenst.
Hi lieve Karin. Sjees, wat een ongelofelijk pittig verhaal. Mooi om jouw liefde voor Martin zo diep te voelen. Prachtig hoe je het omschrijft. Ik heb geen idee hoe het is om mijn broertje te verliezen. En dan ook nog aan zelfmoord. Gek genoeg misschien lijkt het mij dat er moed voor nodig is om zèlf voor de dood te kiezen. Of zeg ik iets raars? Anderszijds lijkt het mij ook zo verschrikkelijk en onwerkelijk. Als ik het goed onthouden heb, heb je het ook over Martin gehad town ik jou masseerde. Oooow lieve Karin, heel veel sterkte wens ik jou met dit enorme verlies. Wat heb je al veel moeten loslaten in jouw leven. Veel liefs van Mona, en ook van Han. Love you!!! Xxx
Ach lieve Karin, wat een onmetelijk verdriet..allereerst voor je broer die zijn genialiteit niet kon inzetten om zichzelf bij de lurven te pakken, verantwoordelijkheid voor zichzelf en jullie als liefhebbende familie te nemen ..maar ook voor jullie als familie om dit zo lang te moeten dragen , deze afwijzing en onmacht. Ik heb net de documantaire gezien https://www.npostart.nl/3lab/24-10-2020/VPWON_1321438 waarom bleef je niet voor mij? een afstudeer projekt van een cineaste die nav de zelfdoding van haar moeder jonge kinderen interviewd. En ik denk: als je deze column , deze levensgeschiedenis deze complexe relatie kan omzetten in wat meer dan deze column…ooit alleen als het jouw goed doet… ( ik lees hoe verbonden hij met muziek en de kunsten was..) dan ..misschien kan je er een vorm voor vinden? Sterkte en alle goed..het afscheid moet ook nog eens klein blijven… pff
Lieve Karin, pas gisteren kreeg ik jouw column, die me zeer geraakt heeft. Martin was jarenlang een buitengewone medewerker in de Kosmos, jou welbekend. Daar verleende hij hand en spandiensten, maar gaf ook wel eens een concert boventoon zingen. Al die tijd was hij niet alleen de beminnelijkheid zelve, maar ook loyaal door dik en dun. Ik kende hem als creatief en positief en zag nooit iets van een schaduw uit zijn persoonlijke leven. Die was er dus wel degelijk, en ik was hem al zo lang uit het oog verloren. Anders dan jij. Wij blijven achter met een verlies, dat voor jou zo veel groter is, dan voor anderen, maar het maakt wel verdrietig. Wens je al het goede, Eckart
Beste Karin, wat ‘n schrik nu ik door her en der klikken er achter kom dat Martin dood is. We hebben elkaar leren kennen tijdens een busreis van Nederland naar Madrid januari 2020. Hij had voor de bus gekozen om zijn grote muziekinstrument veilig te kunnen vervoeren. Ik omdat ik de bus relaxter vind dan het vliegtuig. Bij een tussenstop raakten we in gesprek. Martin vertelde over zijn nieuwe liefde in Portugal. We waren beiden niet de meest voor de hand liggende passagiers op deze reis. Op het busstation in Madrid hebben we in het restaurant op elkaars bagage gepast om ons te kunnen opfrissen. Ik nam de bus naar Cáceres\Extremadura waar ik woon. Martin nam de bus naar zijn Portugese lief. We hebben nog een poosje gemaild. Hij stuurde me links naar zijn muziek. Hij was druk met het verbouwen om hun huis geschikt te maken voor b&b. Ik hoorde een tijd niets en wilde hem niet storen.
Dit jaar stuurde ik hem onze goede wensen voor 2022 en de mail kwam onbestelbaar retour.
Vandaag pas kwam ik er aan toe om te kijken of zijn website nog wel in de lucht is en zie ik de r.i.p. berichten en dit stukje over zijn zelfmoord. Wat verschrikkelijk triest. Ook ik heb van dichtbij met zelfmoord te maken gehad.
Zijn moeder heeft het waarschijnlijk niet meer bewust meegemaakt, maar voor jou en je vader is het onvoorstelbaar verdrietig en moeilijk. Ik wens jullie alle sterkte toe die je nodig hebt.
Un abrazo fuerte zeggen we in Spanje. Een stevige omarming . Lucia