Twitter

Al een paar dagen zit ik aan de monitor gekleefd om het nieuws over Egypte te volgen. Behalve de licht bizarre neiging om geregeld het beeldscherm aan te raken – alsof ik de boel zo kan bezweren of beschermen – ontwikkelde ik een tweede tic: steeds maar aan iedereen vertellen wat er nu weer was gebeurd.

Nadat ik een hele avond en halve nacht lang korte berichten op mijn FaceBook-pagina had geplaatst, besloot ik dat twitteren daarvoor wellicht beter geschikt was, en dat als ik daar een account nam ik bovendien het nieuws van anderen kon volgen. Dus vandaar.

U kunt me op Twtter volgen via @KarinSpaink. Mijn nieuwslijstje over Egypte is publiek, en staat hier: @KarinSpaink/Egypt. Momenteel twitter ik betrekkelijk veel, maar dat wordt vast minder als de situatie in Egypte verbetert.

OBA live: WikiLeaks

Met ingang van deze week ben ik geregeld te gast bij OBA live, een nieuws- en discussieprogramma van Human dat rechtstreeks wordt uitgezonden vanuit de Openbare Bibliotheek in Amsterdam. OBA live wordt gepresenteerd door Theodor Holman. In een uur tijd worden er twee onderwerpen uitgediept, en dat maakt dat je fijn de tijd hebt om een onderwerp echt te verkennen.

Deze keer was een van die onderwerpen WikiLeaks:


Theodor Holman in gesprek met Karin Spaink en Coen Brummer. De informatie van WikiLeaks heeft de wereld veranderd. Deze week zagen we daarvan de concrete consequenties bij de politieke besluitvorming over de missie in Afghanistan. Tegelijkertijd groeit de tegenwerking door bedrijven en overheden. Waarom is er zo weinig verontwaardiging over die tegenstand? En wat zijn de gevolgen van de stroom informatie die WikiLeaks oplevert?

Dit deel van de uitzending is hier te vinden. Ik doe enorm mijn best het wereldrecord spraakwaterval te verbeteren, maar ik geloof wel dat ik zinnige dingen zei. Het item duurt circa 20 minuten. Enjoy!

Egypte (updated)

De gebeurtenissen in Egypte zijn adembenemend, ik volg ze met grote spanning. Het ziet ernaar uit dat Mubarak eindelijk gaat vallen, en ik wens Egypte dat van harte toe. Overal in het land – Cairo, Suez, Alexandrië, Port Said – wordt gedemonstreerd, de avondklok is ingesteld en iedereen negeert die. Burgers hebben een cordon gevormd rond het National Museum in Cairo om het te beschermen tegen eventuele plundering, en de gebouwen van de politie en de Nationale ‘Democratische’ Partij (Mubaraks slippendragers) staan overal in de fik.

Mubarak heeft het leger ingezet en de Republikeinse Garde op pad gestuurd. ‘s Middags, toen de demonstranten knielden voor het gebed, hield de oproerpolitie zich in. Later vanavond hebben ze ingeslagen op biddende demonstranten. (Ja daarmee maak je je geliefd.) Over het algemeen houdt de politie zich gedeisd. Eind van de middag veroverden de demonstranten het Tahreerplein in Caro, en een deel van de politie sloot zich aan. Een goed teken!

Wie het nieuws uit Egypte op de voet wil volgen, kan terecht op de site van The Guardian: uitstekende verslaggeving, heet van de naald, uit tal van bronnen. De url wisselt per dag: vrijdag 28 januari, zaterdag 29 januari, zondag 30 januari, maandag 31 januari, dinsdag 1 februari, woensdag 2 februari, donderdag 3 februari, vrijdag 4 februari, zaterdag 5 februari, zondag 6 februari, maandag 7 februari, dinsdag 8 februari deel 1, dinsdag 8 februari deel 2, woensdag 9 februari. Op Facebook is We are all Khaled Said een goede bron (ik hoop dat hun optimisme bewaarheid wordt). En tenslotte is er de live stream van Al Jazeera English. En insh’allah: moge de opvolger van Mubarak niet de Muslim Brotherhood wezen, maar een waarlijk democratische groep.

Update, 23:30: Mubarak verscheen op tv. Hij begrijpt de zorg van het volk en deelt die. Dat de protesteerders hun zorg hebbben kunnen uitdrukken, komt door de vrijheden die hij ze heeft gegund. (Merk op dat hij niet over rechten spreekt maar over gunsten.) Veiligheid en stabiliteit zijn echter belangrijk, stelde Mubarak, en deswege moet het protest nu ophouden. Mubarak kondigde daarna aan dat hij de regering heeft ontbonden en morgen een nieuwe regering aanstelt. En dus dat hij blijft.

Zodra zijn speech was afgelopen, barstte het protest op straat los. Ze willen Mubarak niet meer. Zoals iemand schreef: ‘Walk, Mubarak, walk like an Egyptian. Towards the exit.’

Tegenlicht

De VPRO heeft deze maand een tweedelige documentaire uitgezonden over WikiLeaks.

Deel 1, De WikiLeaks code: De discussie rond WikiLeaks en Julian Assange beheerst al weken de nieuwe én de oude media. Maar nog steeds zoekt iedereen naar omschrijvingen, betekenissen en duidingen voor wat WikiLeaks nou precies inhoudt. En wat het heeft veranderd. Zowel wat betreft transparantie en digitalisering van onze informatiecultuur als meer inhoudelijk in democratie en machtsverhoudingen.

Regisseur Shuchen Tan reisde af naar IJsland om daar te spreken met Birgitta Jonsdottir, die sinds vorige week ook door de Amerikanen op hun onderzoekslijst is gezet. Jonsdottir is behalve internet activiste ook parlementslid in IJsland, waardoor zij immuniteit geniet. Daarnaast sprak Tegenlicht met de huidige voorman van WikiLeaks, de IJslandse journalist Kristinn Hrafnsson en met de hackers Herbert Snorrason, Smari McCarthy en G. Ragnar Gudmunsson. Zij zaten samen met Assange en Jonsdottir in ‘de Bunker’ waar de inmiddels beruchte ‘Collateral Murder’ video geproduceerd is. Ook Rop Gonggrijp komt uitgebreid aan het woord.

Deel 2, De wereld na WikiLeaks: De hype rond WikiLeaks en Julian Assange beheerst al weken de nieuwe én de oude media. Maar nog steeds zoekt iedereen naar omschrijvingen, betekenissen en duidingen voor wat WikiLeaks (en binnenkort ook OpenLeaks) nou precies inhoudt. En wat het heeft veranderd. Zowel wat betreft transparantie en digitalisering van onze informatiecultuur als meer inhoudelijk in democratie en machtsverhoudingen. Tegenlicht duikt in de oorsprong en de idealen van de –Leaks beweging en stelt de filosofische en politieke vragen achter het nieuwe fenomeen. Aan het woord komen cultuurcriticus Theodore Dalrymple, mediafilosoof Derrick de Kerckhove en technologiegoeroe Kevin Kelly.)

  • De WikiLeaks code op YouTube, of op Uitzending Gemist (55 minuten);
  • De wereld na WikiLeaks op Youtube (55 minuten) (nog alleen via de website van Tegenlicht te zien, en dan heb je SIlverlight nodig. :(Zodra er een fatsoenlijke link is, zal ik die hier neerzetten.)
  • In de VPRO-gids stond in de week van 13 januari een kort interview met mij, dat ook op de website van tegenlicht staat: ‘Er spelen zich zeer curieuze dingen af’.

Max & babytijd

Michael vindt het nog steeds niks dat Max hier nu woont, en op haar beurt doet Max haar best dit huis onder haar hegemonie te krijgen. Zij, alleen zij heerst hier – vindt zij, tenminste.

(Soms, met al dat kattengedruis hier en dat loeren naar links en rechts of de kust veilig is, voel ik me een ornament in eigen huis. ‘Leuk zo’n Spaink, handig ook als je iets wilt of nodig hebt, maar verder is ze bijzaak. Dit huishouden draait om óns – de katten.’ En tot op zekere hoogte hebben ze daar nog gelijk in ook.)

Sinds Michaels onfortuinlijke verblijf in het asiel is de verhouding tussen die twee iets verbeterd. Max springt nog vaak onaangekondigd bovenop Michael of snijdt hem vals de pas af als-ie ergens rustig naartoe wandelt – hard achter ‘m aan rennen, hem zijlings inhalen en dan pal voor hem abrupt links of rechts afslaan, zodat Michael zowat over zijn eigen poten struikelt – en doet daarna of haar neus bloedt. ‘Oh, jij ook hier? Gut, wat ont-zet-tend toevállig nou. Nee ik had je heus niet gezien. Hoe kóm je d’rbij!’ En dan, als Michael gromt: ‘Sheesh, jij bent ook lichtgeraakt! Nou SORRY hoor…!’ Waarna ze mij aankijkt met een blik van: ‘Ja ik doe mijn best hoor, dat zíe je toch? Wou ik hem nota bene vriendelijk begroeten… Met die knorrepot is toch geen land te bezeilen? Hij moet ook óveral het slechte in zien!’

Het lastige is dat het soms oprechte speeldrift is. Max is dol op alles wat beweegt, en bovenop iets of iemand springen is simpelweg dolle pret. Haar pech is dat Michael nooitniksniet metniemandniet wil spelen en elke uitnodiging daartoe – zeker als die van háár komt – bokkig pareert. Maar soms ook is het echt pesten. ‘Ik wil hier liggen ikwilhierliggen ikikikikik ksst ga weg, mijn míjn mijn terrein.’

Het allerlastigste is dat die twee dingen – zo maar wat dollen en domeinafbakening – vaak in elkaar overvloeien. Dan ligt Michael op bed te slapen, Max gaat er vlakbij zitten om hem weg te jennen, maar vergeet halverwege wat ze wou en dommelt zelf ook weg, waarna die twee in heilige vrede urenlang vlak naast elkaar liggen te dromen. Als Max dan wakker wordt, steekt ze aarzelend een poot naar Michael uit: ‘Zal ik, zal ik niet? Nah, teveel gedoe.’ Ze is zelfs wel in slaap gevallen met een poot in de aanslag. Die zakte dan langzaam in de slaapstand naar beneden, zodat het net leek alsof Max teder en aanminnig een poot op Michael had gelegd. Vriendjes zullen die twee wel nooit worden, maar naast elkaar leven doen ze steeds beter. Op de foto hierboven: Max naast Michael (hij is die zwarte vlek links), zij met geheven poot, terwijl ze eigenlijk niet goed meer weet wat ze daarmee nou wou zeggen.)

Niettegenstaande al haar stoerheid (ze vliegt overal op, in en onder, ze is voor de duvel niet bang) en haar hekel aan klefheid (aan opgepakt worden heeft ze een broertje dood, en op schoot liggen doet ze nooitvanmijnofhaarleven), is Max bijwijlen niks anders dan een baby.

Geregeld komt ze dauwtrappen op mijn buik of borst: ritmisch klauwt ze eerst haar ene poot en dan de andere in me. Terwijl ze zo op de plaats marcheert, raakt ze langzaam in trance; traag trappelend staart ze in een onbekende verte. En links en rechts en links en rechts en links en … Ze gaat er volkomen in op, haar hele lijfje golft mee in die beweging, zodat ik haar tegenwoordig wanneer ze dat doet plagend toezing: ‘Meisje kom je dansen, meisje kom je daaaaansen…’

Na verloop van tijd wentelt ze zich dan zo dat ze ruggelings in mijn arm rolt: kop naar achteren hangend of juist half in mijn oksel verstopt; buik naar boven en vrij; allevier haar poten in de lucht. Alsof ze aan de borst ligt. Dan is ‘t de bedoeling dat ik over haar buik kroel of mijn vingers tussen de kussentjes op haar poten steek, zodat ze kan blijven dansen met die pootjes (je afzetten is noodzaak om je te kunnen overgeven). Ze kan zo rustig een half uur blijven liggen. Maar ineens is ‘t over. Abrupt, met alle kracht die ze heeft, krult ze zich om, terug op haar poten, en vecht ze zich weg uit mijn armen, alsof ik het was die haar tegenhield.

Het allerliefste is dat ze tijdens zulke exercities geregeld haar tong uit haar bekje laat zakken, bijna alsof ze vergeet ‘m binnensmonds te houden. Of misschien kost dat haar op zo’n moment gewoon te veel moeite. Steeds langer wordt die tong, dat roze, zacht glanzende lapje. Het is absoluut vertederend. En het oogt licht debiel, zo’n katje dat van voren kennelijk niet weet wat ze van voren doet.

BBA 2010

We worden in Nederland stelselmatig in onze privacy beknot. Nu kun je iets terug doen, door de grofste privacyschendingen van het afgelopen jaar te nomineren voor een Big Brother Award. Op 9 maart wordt tijdens een Awardsgala in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam bekend gemaakt wie er dit jaar allemaal een poedelprijs in ontvangst mogen nemen. \

Tot en met zondag 6 februari kun je via de website www.bigbrotherawards.nl nominaties indienen in vier verschillende categorieën: overheid, bedrijven, voorstellen en personen. De identiteit en gegevens van inzenders worden uiteraard niet openbaar gemaakt.

Een onafhankelijke en deskundige jury zal de nominaties beoordelen en de winnaars kiezen. De jury bestaat uit de publiciste Karin Spaink (voorzitter), Radar-presentatrice Antoinette Hertsenberg, professor Media- en Telecommunicatierecht Nico van Eijk, onderzoeker Computer Science Melanie Rieback en journalist Bart de Koning.

The Daily Show, NL

Al eerder heb ik uitgelegd waarom ik een groot fan ben van The Daily Show. TDS geeft scherp commentaar op het politieke nieuws. Het programma is geestig, onderhoudend en bovenal knap gemaakt. Gastheer Jon Stewart is behalve een meester in timing ook erudiet: iemand die liever argumenten hoort dan stellingen, en die oprecht luistert naar mensen waar-ie het apert mee oneens is.

Op 31 januari start de Nederlandse editie van The Daily Show! Ik vind het spannend en dapper dat iemand zo’n ambitieus format als voorbeeld neemt, en nu ‘s niet het zoveelste keuvelprogramma bedenkt. TDS-NL draait drie weken achtereen op proef, steeds van maandag tot en met donderdag; daarna wordt bekeken of ze doorgaan. Er zit een flinke redactie achter het programma, die zowel veel beeld- als tekstresearch heeft gedaan en die al een paar maanden hard aan ‘t werk is. Dat stemt optimistisch, want zo’n programma werkt alleen wanneer je goed beslagen ten ijs komt en met bravoure de diepte in wilt duiken.

De vaste gastheer is Jan Jaap van der Wal. Een goede keus: je moet daar geen parlementair journalist neerzetten, wel iemand die geëngageerd is, die zich kan verbazen, die oprecht nieuwsgierig is en breed georiënteerd, die verdomde gevat kan zijn, die zelfspot heeft, en die een grap tijd weet te geven. Ongeacht hoe het programma uitpakt, verdient Van der Wal kudos voor zijn lef: ‘t is nogal wat om publiekelijk Jon Stewarts schoenen aan te trekken. Van der Wal gaat zich meten met de beste.

Bij de tweede uitzending, op 1 februari, ben ik er te gast – dit tot mijn eer en genoegen. En dapper van hen, want we gaan het hebben over lastige dingen als privacy en digitale rechten. Er zijn weinig programma’s die tijd inruimen om daar nou ‘s rustig over te praten, zonder dat een of andere hype de insteek is…

TDS-NL zal van 31 januari tot en met 17 februari vanaf 22:30 worden uitgezonden op The Comedy Central (herhalingen: diezelfde nacht om 0:30 en daags erna om 19:00). Wie de opnames wil bijwonen – ze worden in Amsterdam Noord gemaakt, van 19:00 tot 19:45 – kan zich hier aanmelden.

De vierde macht gelekt

De Nederlandse sectie van de Wikileaks-cables is sinds kort beschikbaar. Wat eruit blijkt? Dat twee topambtenaren subiet moeten worden ontslagen.

In juli 2008 adviseerde Webke Kingma de Amerikanen om een Afrikaanse rebellenleider te vermoorden. Volgens hem kon de VS het beste ‘een prijs zetten op het hoofd’ van Joseph Kony, leider van het Verzetsleger van de Heer. Ook moest de VS mensen in Congo aanmoedigen zich over Kony ‘te ontfermen’. De Amerikaanse ambassadeur noteert Kingma’s suggestie met enig misprijzen en noemt diens uitspraken ‘typerend voor de Nederlandse neiging zich bot uit te laten‘ in hun gesprekken met bondgenoten.

Kingma was indertijd directeur Midden- en Zuid-Afrika van het ministerie van Buitenlandse Zaken; momenteel is hij daar hoofd van het directoraat Europese Integratie. Nu bekend is dat Kingma dit heeft gezegd, dient hij ogenblikkelijk de laan uit te vliegen. Ambtenaren horen geen politieke moord te suggereren. Of zo’n advies aan zijn eigen minister is gericht of aan een buitenlandse ambassadeur, is bijzaak – het is een onacceptabel en fundamenteel fout advies. Ambtenaren horen de rechtsorde niet opzij te zetten en bevriende mogendheden een moord te adviseren.

Het ministerie wilde niet reageren op het nieuws, ‘omdat het om Amerikaanse ambtsberichten gaat en vertrouwelijke gesprekken. Ook wijst het ministerie erop dat ambtenaren onder de verantwoordelijkheid van de minister vallen.’ Krampachtig op de vertrouwde diplomatieke regels blijven wijzen helpt Buitenlandse Zaken niet. Die regels zijn door de publicatie van dit ambtsbericht doorbroken; dat is nu juist de reden dat deze kwestie ineens op straat ligt.

De standaardfrase dat ‘ambtenaren onder de verantwoordelijkheid van de minister vallen’, maakt de zaak extra pijnlijk. Buitenlandse Zaken impliceert daarmee dat Kingma indertijd met medeweten – of erger: instemming – van zijn minister opereerde. Die suggestie, inherent aan de formele regels waarop het ministerie zich nu sussend beroept, kan alleen worden weersproken door Kingma alsnog te ontslaan en zo met terugwerkende kracht afstand te nemen van diens uitlatingen.

De publicatie van dit ambtsbericht schept een nieuwe situatie waartoe Nederland zich heeft te verhouden, of we willen of niet. Ontkent het ministerie het bericht, dan maakt zij de Amerikaanse ambassadeur uit voor leugenaar. Laat de regering Kingma zitten? Dan schept zij internationaal het beeld dat Nederland een politieke moord op z’n tijd best een goed plan vindt, dan wel dat wij topambtenaren tolereren waarvan publiek bekend is geworden dat zij het recht aan hun laars lappen.

De tweede topambtenaar die moet worden ontslagen, is Pieter de Gooijer, die toevallig afgelopen week door het kabinet werd benoemd tot de Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de Europese Unie. In september 2009 vroeg De Gooijer – toen directeur-generaal Politieke Zaken bij Buitenlandse Zaken – de Amerikaanse NAVO-ambassadeur om vicepremier Wouter Bos onder druk te zetten in te stemmen met de missie in Uruzgan. De Gooijer had ook een leuk trucje bedacht: kon Amerika niet dreigen dat Nederland anders niet kon deelnemen aan de komende G20, de internationale economische topconferentie?

Wat is dat voor een pervers gedrag? Een topambtenaar die een buitenlandse mogendheid tips geeft om de politieke besluitvorming hier te lande te ondermijnen en zelfs met hen samenspant om onze vicepremier te chanteren? (En diezelfde man is zojuist benoemd op een plek waar-ie Nederland moet vertegenwoordigen?)

Er is gezegd dat Wikileaks heeft veroorzaakt dat diplomaten niet langer vrijuit durven spreken. Wanneer dit lek betekent dat ambtenaren voortaan hun mond niet vrijelijk opentrekken, lijkt dat me pure winst.