Scientology v. Reader's Digest
Kort geding, 20 september 1991

DE PRESIDENT VAN DE ARRONDISSEMENTSRECHTBANK TE AMSTERDAM, RECHTSPREKENDE IN KORT GEDING in de zaak:

rolnummer KG 91/2034V van:

1. het kerkgenootschap in de zin van artikel 2 boek 2 BW SCIENTOLOGY KERK AMSTERDAM, gevestigd te Amsterdam,
2. de rechtspersoon naar amerikaans recht THE CHURCH OF SCIENTOLOGY INTERNATIONAL, gevestigd te Los Angeles, Californië, USA,

tegen:

1. de naamloze vennootschap UITGEVERSMAATSCHAPPIJ THE READER'S DIGEST N.V., gevestigd te Amsterdam,
2. de vennootschap naar amerikaans recht READERS'S DIGEST ASSOCIATION INC., gevestigd te Pleasantville, New York, USA,

VERLOOP VAN DE PROCEDURE:

Ter terechtzitting van 19 September 1991hebben eisers, hierna ook samen de Scientology Kerk, gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding.

Gedaagden hebben verweer gevoerd en geconcludeerd tot weigering van de gevraagde voorziening.

Na verder debat hebben partijen vonnis gevraagd, waarbij van weerszijden pleitnotities en produkties zijn overgelegd.

GRONDEN VAN DE BESLISSING:

1. Tot uitgangspunt dient:
   • De Scientology Kerk is een kerkgenootschap dat begin vijftiger jaren in de Verenigde staten is opgericht door de amerikaanse auteur L. Ron Hubbard. De Scientology Kerk heeft een hiërarchiache structuur. Eiseres sub 2 fungeert als moederkerk. Eiseres sub 2 is de nederlandse afdeling daarvan.

   • Gedaagde sub 1 is uitgever van het maandelijks verschijnende tijdschrift Het Beste, de nederlandse editie van de Reader's Digest. Het Beste bevat in het algemeen artikelen die na bewerking en/of vertaling uit andere tijdschriften of dagbladen zijn overgenomen. Het Beste heeft in Nederland een oplage van circa 590,000 exemplaren.

   • In het oktobernummer van Het Beste zal een artikel worden gepubliceerd over de Scientology Kerk. Dat artikel is een vrijwel letterlijke vertaling van een publikatie in Reader's Digest, die onlangs in de Verenigde Staten is verschenen. Het artikel in Reader's Digest is op zijn beurt een bewerking van een artikel over de Scientology Kerk, gepubliceerd in het amerikaanse weekblad Time Magazine van 6 mei 1991 en geschreven door de journalist Richard Behar. Een bewerking van dit artikel van Behar is inmiddels ook in de Nieuwe Revu van 20 juni jl. verschenen.

2. De Scientology Kerk meent dat de publikatie van het artikel van Behar jegens haar onrechtmatig is, omdat het een een groot aantal onwaarheden bevat en onnodig grievend is. Er is sprake van onjuiste vergelijkingen, ongefundeerde conclusies en niet geverifieerde beschuldigingen. Ten onrechte wordt de kerk afgeschilderd als een misdadige organisatie met mafia-achtige trekken, die zich op grote schaal bedient van intimidatie en bedreiging met als uitsluitend oogmerk om geld aan haar volgelingen en derden te onttrekken, aldus de Scientology Kerk. Zij vordert thans primair een publikatieverbod van het artikel in Het Beste en Reader's Digest. Subsidiair vordert Scientology Kerk Het Beste te bevelen om in het oktobernummer dan wel het eerstvolgende daarna een weerwoord harerzijds op te nemen.

3. Vast staat dat de editie van Reader's Digest inhoudende het thans aangevochten artikel over de Scientology Kerk inmiddels reeds is verspreid, zodat het gevorderde verbod daarvan geen belang meer dient.

4. De vordering tegen Het Beste betreft in het bijzonder de strekking van het artikel. Veel van de in de dagvaarding genoemde passages uit het artikel zijn niet in door Het Beste te publiceren bewerking daarvan opgenomen. Uitgangspunt moet voorts zijn dat de publikatie uitsluitend betrekking heeft op de kerk in zijn geheel, met name de Amerikaanse moederkerk. Anders gezegd, het artikel is niet toegespitst op de nederlandse omstandigheden. Het argument dat de nederlandse afdeling van de Scientology Kerk hier te lande als kerkgenootschap is erkend kan derhalve geen argument zijn om in de Verenigde Staten voorkomende onregelmatigheden te ontkrachten.

5. Gebleken is dat Het Beste de in het reeds eerder gepubliceerde artikel vermelde feiten ook nog zelfstandig aan een uitvoerig onderzoek heeft onderworpen en op grond daarvan een eigen selectie heeft gemaakt. Het Beste heeft verder, mede gelet op de inhoud van de vele overgelegde produkties waaruit blijkt dat er verschillende bronnen bestaan die een en ander bevestigen, voldoende aannemelijk gemaakt dat de aan de kaak gestelde misstanden zich binnen de Scientology Kerk voordoen. De basis om tot publikatie van het artikel over te gaan is derhalve toereikend. Dat in het artikel niettemin op detailpunten enkele onjuistheden zijn geslopen, zoals met betrekking tot de onderscheidingen van Hubbard, maakt de publicatie in zijn geheel genomen nog niet onrechtmatig of onnodig grievend. Ook voor een weerwoord bestaat in deze situatie geen grond.

6. De voorziening wordt dus geweigerd. Scientology Kerk moet de proceskosten dragen.

1. Weigert de gevraagde voorziening.
2. Veroordeelt Scientology Kerk in de kosten van dit geding. tot heden aan de zijde van de gedaagden begroot op F 250,- wegens vastrecht en op F 1.100,- aan salaris procureur.

[handtekening]