Propagandapeiling

Vandaag las ik in de krant dat het NPCF een opiniepeiling naar de opvattingen over het EPD had laten doen. Na de scherpe kritiek van de Consumentenbond en de vernietigende enquête van Medisch Contact onder de opinie van artsen over het EPD, moest er uiteraard een tegenoffensief komen. Want het NPCF is voor, erg voor.

Zodat er vandaag een nieuwsbericht het land werd ingestuurd waaruit zou blijken dat we allemaal erg blij zijn met dat EPD. En voor zover we niet blij zijn, komt dat omdat we niet genoeg weten – niet omdat we tegenargumenten hebben. Zegt het onderzoek, zegt het NPCF.

Mark Chavannes
vertrouwde het bericht al evenmin als ik. Hij heeft het bewuste NIPO-onderzoek erop nageslagen en komt – beargumenteerd – tot deze vernietigende conclusie: “Het is een besteld onderzoek met een bestelde uitkomst. Het is geen nieuwsbericht waard.” Het is actievoeren met opniniepeilingen.

Na afloop…

Wat een avond. Ik verschoot van kleur toen ik de zaal voor ‘t eerst in liep: de zaal was enorm groot, er konden 500 mensen in. Manan, die de aankleding van de zaal en het podium had gedaan, had gezorgd voor toepasselijk rood licht. Het zag er schitterend uit. Op de achterwand van het podium hing een enorm scherm waar Jaap van Praag en ik elkaar afwisselden.

Cox Habbema las namens de jury een prachtig rapport voor, of nee het was geen voorlezen maar ouderwets mooie voordrachtskunst. De complimenten stroomden de zaal in en ondertussen knepen mijn ouders en ik in elkaars handen; naast ons zaten een tante en vrienden van mijn ouders. Die glommen even hard als mijn ouders geloof ik. Toen moest ik op.

Cox overhandigde me een oorkonde waarin nog eens was samengevat waarom ik de prijs kreeg (origineel, kritisch, moeilijke onderwerpen, onorthodox, maatschappelijk debat, vecht- en levenslust, tegen de stroom in) en daarna mocht ik het beeld onthullen. Het is een brons van een groep Paaseiland-achtige gezichten, die rug aan rug staan en elkaar zo bescherming bieden.

Ik kreeg een klaterend applaus dat uitmondde in een staande ovatie. Rij na rij ging ineens opstaan; het begon zo ergens achterin het midden en golfde door de zaal. Dat was zo immens – al die mensen die voor je gaan staan, ik raakte helemaal ontdaan… Gelukkig had ik een zakdoek bij me :) Daarna las ik mijn dankwoord voor. ‘t was maar goed dat het op papier stond.

De jury bleek een paar scènes ingestudeerd te hebben van een toneelstuk dat ik in 1999 heb geschreven, De man met de hamer. Een heel raar stuk, want opgebouwd uit kunstnota’s, interviews met kunstenaars en historische anekdotes over de receptie van (indertijd) moderne muziek. Wagner en Mozart ruzieën er op los en jongen die trance maakt wordt maatjes met Wagner.

Daarna interviewde Arjan Visser me; hij legde me een aantal ideeën van Jaap van Praag voor en vroeg me daarop te reageren. Soms was ‘t hard nadenken, en soms dacht ik: ‘oh een echt antwoord kost tien minuten, dat halen we nooit, dus dan maar kort’. Daarna was het gelukkig tijd voor drank en sigaretten :) Bij de uitgang kreeg iedereen nog een boekje mee.

Buiten vormde zich een enorme rij mensen, ik heb nog nooit zoveel mensen op één avond gezoend. Van echt praten kwam natuurlijk niks, daarvoor was het veel te druk. Sanne haalde steeds verse drank, Caroline gaf me sigaretten aan, en iemand had snel een tafel gehaald waarop ik alle bloemen en cadeautjes kwijt kon. Met een stuk of twintig mensen hebben we bij mij thuis nog nagepraat en nagevierd, toen voelde ik de spanning ook eindelijk wat wegzakken, en het werd erg laat: pas om negen uur ‘s morgens vertrok de laatste gast. Pas vandaag heb ik alle cadeaus uitgepakt, gisteren heb ik de hele dag geslapen…

Een verslag van de avond staat hier; het juryrapport staat hier; meer foto’s staan hier; de video van het interview door Arjan Visser hier en het boekje dat iedereen mee kreeg, staat hier.

Dankwoord

(Wat ik gisteravond zei nadat de jury, bij monde van Cox Habbema, een prachtig laudatio had uitgesproken:)

Zelf zou ik nooit op het idee zijn gekomen mij een prijs te geven voor levenskunst. Voor het debat aangaan: mja. Voor hardnekkig lastige kwesties aankaarten en gedoe niet schuwen: best. Voor nieuwe onderwerpen op de agenda zetten: ook wel, misschien. Voor politiek en persoonlijk mengen: wellicht. Voor koppig zijn: nou en of, vraag maar aan mijn ouders en mijn vrienden. (Hoewel ik me afvraag of ook maar één van hen daar ooit een prijs tegenover zou willen stellen.) Maar vanwege levenskunst? Ik?

Ik ben een tobber en een culturele calvinist. In mijn hoofd regeert een stelsel van geboden en verboden: ik moet, ik moet, ik mag niet, ik moet. Ik denk altijd dat ik de dingen niet goed genoeg doe en ga dan op mezelf katten, in de hoop mezelf op die manier tot beter aan te sporen zodat ik niet door de mand zal vallen. Ik ben altijd bang dat ooit uitkomt dat ik alles met kunst- en vliegwerk doe en dat wie mij voor iets vraagt, ontdekt een kat in de zak te hebben gekocht. Ik ben telkens opnieuw verrast wanneer iets dat ik met veel aarzeling opschrijf, ergens resoneert en iemand me vertelt dat ze blij zijn dat wat zij stiekem dachten, nu zwart op wit staat.

Levenskunst, het mocht wat.

Het klinkt ook zo… frivool. Zo luchtig en vluchtig, zo leve de leut, dat mijn eerste aandrift is om me ertegen af te zetten – daar heb ik niks mee te maken! – of om giechelig te worden. Want ik was immers hartstikke serieus. Tenminste: dat wil ik zo graag zijn: serieus zijn en serieus genomen worden. Met ziektes en al, en met de ideeën daarover, en met al die andere lastige onderwerpen erbij en ernaast. Juist met al die lastige onderwerpen erbij en ernaast.

Tegelijkertijd ben ik diep, ja werkelijk tot tranen toe, geraakt dat deze prijs me is toegekend. Niet alleen omdat-ie over rechtvaardigheid en menselijke waardigheid gaat, over onorthodoxie en tegen de keer in.

Ja ook dat natuurlijk. Dat was mijn eerste reactie: zo onthutst en onherroepelijk blij zijn dat een keurige instantie als het Humanistisch Verbond mijn pogingen om ondergeschoffelde ideeën, meningen, belangen en gevoelens naar boven te halen, dusdanig op prijs stelt dat ze me daarvoor in het zonnetje willen zetten.

Want verdomd: dat is lavend. Al te vaak voel ik me een Cassandra, of gewoon maar vergeefs: roept ze weer dat het toch heus ingewikkelder ligt, waarschuwt ze weer voor wat we met open ogen besluiten of denken, wil ze weer de achterkant van het gelijk naar boven halen. Natuurlijk, íemand moet zulke dingen zeggen, maar ik vind mezelf vaak een ergerlijk repeterende breuk. Het allerakeligste is: het maakt meestal geen klap uit want iedereen gaat gewoon door met wat ze al deden en zeiden.

Toch is het belangrijk zulke dingen te blijven zeggen. Dat steunt en sterkt anderen die zich onbehaaglijk voelen bij het gangbare. Mensen die hun verhaal, hun zorgen, hun belangen en hun meningen niet vertolkt zien in het reguliere vertoog. Mensen wier positie een gat in de taal vormt. Want in een lacune van de taal vallen betekent uiteraard ook: een gat in het debat zijn. Maatschappelijk niet gehoord worden. Geen publieke stem hebben. Geen plaats hebben waar je hardop kunt nadenken, en daarom: bij voorbaat in de verdediging gedrongen worden.

Maar uiteindelijk was ik vooral geraakt omdat de keuze van de jury – hoe verlegen ik daar ook van word – nog iets anders zegt. Namelijk dat jezelf rekenschap geven van zorgen en onderkanten van stoeptegels noodzakelijk is, en – o verrassing – zelfs een integraal onderdeel is van levenskunst. Dat je, om een rond en vol leven te hebben, de dingen die scheef zitten en schuren beter maar niet kunt wegmoffelen. Dat het zin heeft ze op tafel te leggen. Daar krijg je niet alleen mooie gesprekken van, het is vaak ook de enige manier om mensen bij het leven en in de maatschappij te houden. Om elkaar te begrijpen.

Lastige kwesties zijn niet weg te denken. Ze blijven, ook al doen we nog zo hard ons best ze te negeren. We worden ziek, we lopen met een knal tegen muren op, we zijn bang en we zitten met een hoofd vol geboden en verboden. We kunnen het er maar beter over hebben dan zulke kwesties te verdoezelen, want wég gaan ze nooit, hoe hard we dat ook willen.

Dat het Humanistisch Verbond levenskunst dusdanig definieert dat dood, ziekte en gevecht daarin passen: dat is wat me nog het meeste ontroerde. Mijn dank daarvoor. Mijn onzeglijke dank.

Zometeen

Zometeen word ik met een taxi opgehaald voor een diner met de jury van de Van Praagprijs en het bestuur van het Humanistisch Verbond. Mijn ouders hebben samen met hun vrienden toevallig in precies hetzelfde restaurant gereserveerd, dus die kan ik dan fijn alvast omhelzen, daar heb ik intussen erge behoefte aan. Daarna de ontvangst met koffie enzo om 19:30, en om 20:00 begint het. Er kan niks misgaan en toch ben ik bloednerveus.

  • Naar de kapper geweest: check
  • Nagels gelakt: check
  • Gedoucht en haar gewasssen: check
  • Drank, sap &c gehaald voor eventuele afterpary: check
  • Huis enigszins opgeruimd voor eventuele afterparty: check
  • Bedacht en uitgeprobeerd wat ik ga aantrekken: check
  • Dankwoord klaar en geoefend: check
  • Aanmeldingen: check, de zaal zit vrijwel vol!
  • Straks voldoende vrienden in de buurt: check
  • Zenuwen in bedwang krijgen: I’m trying :)

Meer Van Praagpers (updated)

En nog meer pers over de Van Praagprijs die ik woensdagavond krijg uitgereikt (een eerder overzichtje staat hier). Oy. Ik voel me steeds meer overdonderd :)

  • Maandag 18 mei stond er een groot stuk in de Volkskrant: een spread in het tweede katern, ‘Levenskunst is makkelijk als alles goed gaat’, een stuk van Peter Giesen. (Het staat zo te zien niet online, dus ik kan er niet naar linken.)
  • Diezelfde middag werd ik live geïnterviewd in het programma De Praktijk (Avro, radio 1).
  • Diezelfde avond was ik te gast in Met het oog op morgen, radio 1, tussen 23:00 en 24:00. De presentator van dienst was Max van Wezel.
  • Het Parool, 19 mei 1009; interview door Addie Schulte: ‘Ik kom als onkruid weer boven’.
  • De Pers, 20 mei 2009: ‘Schrijven tegen de stroom in beloond’.
  • Wereldomroep, 20 mei 2009: rond 12 uur word ik live geïnterviewd op de radio;
  • De uitzending van Profiel van eind 2007 wordt woensdagavond herhaald op Nederland 2, van 22:53 tot 23:25.

PJ

Afgelopen woensdag ging ik naar Paradiso voor PJ Harvey, ik had me daar erg op verheugd. Een van de vrienden met wie ik ging had me gewaarschuwd dat het niet echt een PJ-optreden zou worden, ze tourde samen met John Parish, met wie ze twee albums heeft gemaakt.

Het was inderdaad anders. In 1993 zag ik ‘r voor het eerst, ook in Paradiso, en dat was buitengewoon imposant. Ze stond daar in een wollen jurkje, op blote voeten geloof ik, met een gitaar en mogelijk ook een bandje maar die andere muzikanten ben ik dan geheel vergeten. Uit een stukje dat ik daar indertijd over schreef:


…mijn hemel, wat een meid! Ze zingt, ze schreeuwt, ze fluistert, ze kermt, ze smeekt, ze vloekt, haar stem kruipt over de vloer en klimt tegen de muren, ze rammelt je oren door elkaar en plukt aan de zenuwen in je buik, en ze kan gitaar spelen als de beste. Haar muziek gaat alle kanten op, plus nog een stuk of drie richtingen waarvan je nog nooit eerder had gehoord. PJ zingt over de liefde; over de schoonheid en de vuigheid ervan, over van twee mensen tegelijk houden, over nevernooitniet meer verliefd willen zijn, over jaloezie, hunkering, wraak en vertedering.

[…] het aardige is dat ze met evenveel gemak dames bezingt als meneren. Maar wanneer zij over de damesliefde zingt durft ze datgene waar kd lang zich in al haar vermeende stoerheid van haar levensdagen niet aan zal wagen: schelden. Woedend zijn. Laaiende kwaadheid ventileren. In het nummer Snake pleegt ze bijvoorbeeld een drie minuten durende vloekkanonnade op haar lief die haar heeft verlaten – you slut, you snake, you tore right through my heart; een scheldpartij die ze halverwege met een klein stemmetje onderbreekt om haast huilend te zingen hoe afschuwelijk ze haar mist. Een nummer om nooit te vergeten.

De PJ van nu was een andere. Ze zong een stuk meer ingehouden, wat ik wel snap want je kunt niet vijftien jaar lang blijven schreeuwen. Maar ik miste de frictie. Ze kon vroeger zo mooi in één en hetzelfde nummer van lief naar vals schieten, van teder naar bang, of van zorgeloos naar hee-ho-wacht. Nu waren de nummers minder complex, platter, zowel in tekst als in muziek. Elk liedje ging maar over één ding. Niks alle kleuren van de regenboog en alle hoeken van de kamer.

PJ zong, met die band erbij die dan de muziek deed. Ineens was ze geen muzikant meer maar de zangeres van de band, die dan ook nog leuk ornamentaal licht tuttige dansjes deed. Zo traditioneel als had ik ‘r niet verwacht. Bij een van de laatste nummers pakte ze zelfs een tamboerijn, oh nutteloos jezelf een houding moeten geven en kijk mij eens leuk meedoen instrument. Er was maar één nummer waar ze als vanouds alle regionen tegelijk bespeelde met haar stem, en ik kon alleen maar denken: 50 ft queenie. Ik keek naar PJ en miste haar.

Van Praagprijs, pers

Er zijn nu al 425 plaatsen gereserveerd voor de prijsuitreiking volgende week in het Muziekgebouw – ik ben bijna uitverkocht :) Aanmelden kan geloof ik nog. Ook weet ik eindelijk wat ik wil aantrekken die avond, da’s geen onbelangrijke beslissing. Ik zeg niks maar het wordt iets met rood en zwart.

Inmiddels zijn er al enkele interviews verschenen naar aanleiding van de prijs. Voor de liefhebbers:

  • Humanistisch Verbond, 1 mei 2009: ‘Het recht om af te wijken’.
  • De Avonden, VPRO radio, 5 mei 2009.
  • Human, de website van het Humanistisch Verbond, 6 mei 2009: ‘Bij een levenskunstenaar denk ik al snel aan een vrolijk persoon’.
  • Persbericht HV, 7 mei 2009: ‘‘De Van Praagprijs moedigt me aan om door te gaan’.
  • Het Continuüm, 9 mei 2009, ‘Een echte feminist is ook een heer’, door Janiek Kistemaker.
  • OBA live, 15 mei 2009, een radioprogramma dat Theodor Holman dat live wordt uitgezonden vanuit de Openbare Blbliotheek in Amsterdam. De uitzending werd ook opgenomen, het item is hier te zien.

Artsen willen zelf niet in EPD

Van de website van ICTzorg van vandaag.


Zo’n 30 procent van de artsen heeft al bezwaar gemaakt tegen uitwisseling van de eigen gegevens via het landelijk EPD en circa 25 procent overweegt dit alsnog te doen. Dat blijkt uit een enquête onder artsen die aanstaande donderdag in Medisch Contact wordt gepubliceerd.

Deze cijfers werden gisteren bekend gemaakt tijdens een symposium van de KNMG over de juridische aspecten rondom het EPD.

Inmiddels hebben circa 438.000 mensen bezwaar gemaakt tegen opneming in het landelijk EPD, dat is zo’n 3 procent van de bevolking. Dat is drie keer meer dan de 1 procent waar minister Klink van VWS in eerste instantie van uitging.

Aanmelden

Eerder vertelde ik al dat ik op woensdag 20 mei een prachtige prijs voor mijn werk krijg toegekend, en dat rondom de uitreiking daarvan een feestelijke avond wordt georganiseerd in het Muziekgebouw aan het IJ te Amsterdam. Juryrapport, interview, toespraak, een intermezzo waarvan ik ook niks mag weten, drank, omhelzingen, zoenen, hopelijk veel mensen, en als het meezit mooi weer en prachtig zicht over het IJ.

Iedereen is van harte welkom en de avond is gratis toegankelijk. Je krijgt zelfs een boekje cadeau als je komt. Maar het is wel belangrijk je op voorhand aan te melden. Dat kan tot 7 mei op deze plek. Na aanmelding krijg je een toegangskaart thuisgestuurd.

Uitnodiging (ook u)

[Let op: iedereen mag komen en de toegang is gratis, maar aanmelden is noodzakelijk.]

Graag nodigen wij u namens het Humanistisch Verbond uit om de feestelijke uitreiking van
de Van Praagprijs 2009 bij te wonen. Deze vindt plaats op woensdagavond 20 mei 2009
om 20.00 uur in Het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam.

De prijs, die dit jaar in het teken staat van ‘levenskunst’, wordt toegekend aan schrijfster en columniste Karin Spaink. De jury heeft unaniem voor haar gekozen omdat zij een icoon is van strijdbaarheid, vecht- en levenslust en daarmee anderen inspireert. Zij initieert debat, doorbreekt taboes en laat een origineel en kritisch geluid horen over onderwerpen die anderen onbesproken laten zoals privacy, zelfdoding en transgender. Zij kiest verrassende invalshoeken in het maatschappelijk debat over tal van thema’s, waarbij ze de lezer aanzet tot zelfreflectie en betrokkenheid.

Tijdens de avond spreekt juryvoorzitter Cox Habbema het juryrapport uit en overhandigt zij de prijs. De kersverse van Praagprijswinnares geeft haar reactie. Na een verrassend kort intermezzo wordt Karin geïnterviewd over haar leven en werk, door schrijver en journalist Arjan Visser. Rond 22.00 uur, na het inhoudelijke programma, volgt een feestelijke receptie.

De Van Praagprijs, genoemd naar één van de oprichters van het Humanistisch Verbond, is een oeuvreprijs die sinds 1971 tweejaarlijks wordt uitgereikt aan personen die in hun werk humanistische waarden uitdrukken en inspireren tot een samenleving waarin zelfbeschikking en verantwoordelijkheid samengaan.

De toegang is gratis. Er is echter wel een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Derhalve graag reserveren vóór 7 mei 2009 door het aanmeldingsformulier in te vullen op www.vanpraagprijs.nl. Op deze site vindt u aanvullende informatie over de prijs en de avond. Heeft u geen toegang tot het internet, dan kunt u bellen met het landelijk bureau van het Humanistisch Verbond: 020 52 19 000 om uzelf eneventuele introducés aan te melden. Na 12 mei ontvangt u een bevestigingsbericht met daarbij het programma / toegangsbewijs, en een routebeschrijving naar Het Muziekgebouw aan ‘t IJ. Indien volgeboekt ontvangt u ook bericht.

Wij verheugen ons op uw komst!
Rein Zunderdorp, voorzitter Humanistisch Verbond
Ineke M. de Vries, directeur Humanistisch Verbond

[En ik ook! :) ]