De logistiek van een nieuwe handicap

Op 2  mei kreg ik moeite met lopen. Ineens maakte ik vreemd kleine stapjes en begon ik te wankelen als ik simpelweg stond. En ik was plots zo bekaf dat ik halve dagen op bed lag.

Dat bleek het begin te zijn van een nieuwe ms-aanval, de eerste serieuze sinds 1992. Ik heb sindsdien wel allerlei ms-gedoe gehad, maar dat was van het kaliber ‘algehele malaise’: er was nooit sprake van uitval. Maar nu wel. Ik stond al te wankelen wanneer ik mijn tanden poetste.

Nadat ik zowat omviel toen ik bij iemand aanbelde, onderwijl leunend op mijn kruk en met mijn andere hand aan de deurpost, belde ik met de ms-poli van het Amsterdam UMC. Dit was foute boel.

Ik kon er al de volgende dag terecht. Binnen vier uur was alles geregeld, gode zij gedankt en geprezen. Ik was gezien door een neuroloog, mijn toestand was beoordeeld, ik kreeg een kuur voorgeschreven, en kon die meteen ophalen bij de ziekenhuisapotheek. Ik huilde zowaar van opluchting.

***

Nadien werd het alleen maar erger. Mijn armen werden zwaar, mijn hoofd werd ijl. Die kuur zal ongetwijfeld hebben geholpen en erger hebben voorkomen, maar ineens ben ik flink gehandicapt, en zijn alle routines waarmee ik mijn eerdere makke opving, futiel geworden.

Inmiddels zijn mijn hoofd en armen bijgetrokken, dat dan weer wel.

Maar ik krijg mijn benen simpelweg niet van de grond. Het voelt alsof ik permanent een extreem strakke kokerrok draag die elke beweging van mijn benen beperkt. Ik maak stapjes van maximaal 30 centimeter en wankel daarbij. Wanneer ik stil sta, doen mijn benen spastisch en dreig ik om te vallen. Wanneer ik overeind wil komen, moet ik mezelf optakelen en aan van alles vasthouden om rechtop te komen.

Buitenhuis kan ik niet zonder rollator, binnenshuis gaat het net-aan.

Ik heb inmiddels een leenrolstoel. Dat ding is minstens vier maten te groot (ik ben best wel dun) maar ik heb besloten me daar pas zorgen over te maken wanneer deze situatie drie maanden duurt. Nog zes weken te gaan: dan besluit ik of ik een eigen rolstoel nodig heb, eentje op mijn maat.

***

Pas na een week of drie meldde ik me formeel ziek. Het probleem bij ms is dat je vaak niet weet of je last hebt van ms of van een griepje, of van heel iets anders. Maar nadat ook de ms-poli zei dat het mis was, gaf ik toe: dit was de ms.

Mijn collega’s bij Follow the Money – waar ik nu al vijf jaar chef eindredactie ben – waren meer dan fideel. Iedereen ving alles zonder morren op, er kwam werkelijk elke dag iemand op bezoek, ze regelden dingen met steutels en boodschappen doen of me gewoon gezelschap houden, en deden zelfs mijn afwas (❤️ Robbert) en reden me naar het ziekenhuis (❤️ Mirna).

***

Inmiddels duurt deze aanval al dik zeven weken. Mijn hoofd is godlof weer helderder en mijn armen voelen minder zwaar, maar die benen – daar zit echt nog geen schot in. Om eerlijk te zijn: ik loop nu aanzienlijk slechter dan toen ik de ms-poli om een kuur smeekte.

En het voelt niet alsof daar snel verbetering in zal komen.

Dat betekent dat ik idioot veel moet herzien. Vroeger – en echt: dat was recent, ik heb laatst zelfs mijn hele slaapkamer opnieuw gewit, al deed ik daar weken over – liep ik de trap op naar mijn werk, maar dat kan ik nu niet meer. Nu moet ik daar de lift nemen. ‘Vroeger’ liep ik voor mijn boodschappen naar de supermarkt 300 meter verderop, maar ook dat kan ik niet meer.

Er zijn zoveel nieuwe logistieke vragen. Moet ik nu met de Canta naar de supermarkt? Ja, eigenlijk wel. Maar in die supermarkt zelf heb ik ook steun nodig, daar heb ik die rollator nodig. Kan ik die meenemen in de Canta? Ben ik  sterk genoeg om dat ding in mijn Canta te tillen? En als ik ’m in de achterbak van mijn Canta zet, waar laat ik mijn boodschappen dan?

Anders gezegd: over zowat alles moet ik ineens keihard nadenken, en voor zowat alles wat eerder vanzelfsprekend was geworden, moet ik nu neuwe oplossingen verzinnen.

Dat is nogal vermoeiend – en vooral: buitengewoon confronterend. Want ineens realiseer ik me weer dat gehandicapt(er) zijn tijd vreet.

Dietmar: ‘Zo snel ben ik niet slap’

Van onze verslaggever – Amsterdam, 12 april 2023

Onlangs bood ene mevrouw KS te A. per advertentie belangstellenden ‘nachten’ met een man in haar appartement aan. De vermeende gigolo, die bij haar op kamers woont, zou sessies van zes uur voor de genodigden in petto hebben. ‘Gasten’ werd gevraagd met drank te betalen. De madam gaf zelfs haar adres op in de annonce.

Via via ontving deze krant bericht van Dietmar zelf. Verontwaardigd dat zijn seksuele leven werd uitgevent is hij niet, dat zijn hij en zijn familie gewoon. ‘Dat hoort er een beetje bij als je zo viriel bent als wij.’

Hij maakt wel bezwaar tegen de wijze waarop hij werd afgeschilderd: weliswaar als een man van adel, maar vooral als een van zeer korte adem. Na zes uur zou het, zoals de madam het typeerde, ‘zijn gedaan met de pret’. Terwijl Dietmar, net als zijn tak van de familie Epiphyllum, bekend staat om zijn uithoudingsvermogen.

Zondag iets voor zes uur ’s avonds ging Dietmars eerste bloem open. Dietmar, trots: ‘De bloeit nu nog steeds. Dat is dus al 54 uur, liefst negen keer zo lang als mijn hospita het deed voorkomen. En ik vertoon nog geen spoor van slapheid.’

Inmiddels houdt Dietmar liefst vier bloemen simultaan in stand, en er wachten er nog achttien.

Mevrouw KS was niet bereikbaar voor commentaar.

De eerste bloem opende op Paaszondag, tegen 18:00. De bloem is plm 11cm in doorsnee en heeft een citrus-achtige geur.
‘s Miiddags op Paasmaandag opende de tweede bloem, pal achter de eerste.
Dit is de derde!
Inmiddels bloeien er vier. De eerste bloem is nog steeds in full swing.

Nachten met Dietmar Paetz [1]

Kijk – ik hou dus van planten. En Dietmar Paetz is een bijzondere. Hij arriveerde dik twee maanden geleden, in de vorm van een handvol stekken, gekocht op Marktplaats. Dietmar behoort tot de cactusfamilie Queen of the Night (Epiphyllum, voor de liefhebber). Die bloeien zes uur, alleen ’s nachts, en dan is het gedaan met de pret. Moet je weer een jaar wachten.

Zo bloeit Dietmar
Zo bloeit Dietmar

Dietmar had twee weken nadat ik ’m had opgepot ineens knoppen. Veel zelfs: dik twintig. Een deel ervan is inmiddels al flink roze. Geen idee wanneer Dietmar zijn kunstje gaat doen, maar het is waarschijnlijk een paar nachten achter elkaar feest: niet alle knoppen zijn even ver.

Zover is ‘mijn’ Dietmar nu
Zover is ‘mijn’ Dietmar nu

Statement over Arjen Kamphuis

Arjen kende ik  goed: ruim anderhalf jaar – zo van 2005 tot 2007 – kwam-ie zowat eens per week bij me langs en dan aten we iets, spraken veel en keken films. Maar ergens onderweg werd-ie wappie avant la lettre: helemaal in de 9/11-complotten. Het ergerlijke was: hij hield er maar niet over op.

Dat zorgde er uiteindelijk voor dat ik het contact met hem ging mijden: het ging alleen nog maar over complotten, en hij duldde steeds minder tegenspraak en kritische vragen. Zijn focus vernauwde compleet.

Wat betreft die trip naar Noorwegen: Arjen nam vaker ongelooflijke risico’s. Hij vertelde me in geuren en kleuren (hij was er kennelijk trots op) dat-ie ooit in zijn eentje aan het bergbeklimmen was – dat is echt een no go – in de Pyreneëen, en toen werd overvallen door slecht weer. Hij is uiteindelijk gered, godbetere per helikopter, maar dat lag niet aan hem. Dat-ie met een flut-kayak in een Noors fjord verongelukt is, verbaasde me daarom geen seconde.

Rop Gonggrijp is kort na Arjens vermissing afgereisd naar Noorwegen en heeft daar twee dagen zijn godvergeten best gedaan en autoriteiten wakker geschud. Maar ook hij zag geen aanleiding te denken dat er vuil spel aan de orde was.

Edit, 3 juli:: Rop heeft inderdaad zijn best gedaan, maar kon (uiteraard) ook niet idioot veel doen. Mijn opmerking dat hij ‘geen aanleiding’ zag om te denken aan vuil spel, is te kort door de bocht: Rop heeft nadrukkelijk geen conclusies getrokken.

En niet om Arjen af te zeiken, maar zo geweldig was-ie echt niet. Brenno de Winter – om maar niet te spreken over Rop zelf – heeft duizendmaal meer uitgevogeld en meer dingen gedaan om autoriteiten te dwarsbomen dan Arjen. Arjen was vooral heel goed als lobbyist voor ‘onze kant’, en kon heel goed een synthese maken van wat anderen hadden uitgezocht. Dat deed hij knap, en daar verdiende hij zijn geld mee.

That’s all.

Weg bij Het Parool

Na bijna 30 jaar (en tegen de duizend columns) heb ik besloten te stoppen als columnist bij Het Parool. Op eigen initiatief hoor, de krant had me nog willen houden, maar ik dacht steeds vaker: ja maar hallo, daar heb ik al eerder over geschreven, nee niet weer…. Ik was bang in herhaling te vervallen. Of erger: om cynisch te worden.

Daarnaast vond ik dat het hoog tijd was voor andere stemmen op die plek, met andere achtergronden. Eigenlijk vind ik dat niemand zo’n plek zo lang bezet moet houden. Het zou goed zijn als meer mensen ‘hun’ vermeend vaste plek afstaan. Nee, ik heb geen idee wie me vanaf 15 maart zal opvolgen: ik ben zeer benieuwd.

Een paar dagen voor mijn laatste column, die op 8 maart zal verschijnen, publiceerde Het Parool een prachtig interview met me in het weekendmagazine, geschreven door Marcel Wiegman. Hij vond een geweldige toon: het werd een geestig en laconiek gesprek, hopelijk met veel ideeën en weinig borstklopperij. Marjolein van Damme maakte schitterende foto’s: een daarvan belandde zelfs op het omslag van PS van de Week. (Best raar om jezelf daar ineens te zien staan.)

Op Twitter staat een draadje waarin het hele interview is te lezen. Mijn laatste column verschijnt morgen, en staat dan ook hier op mijn eigen site.

Het ga u goed. Ik wijd me voortaan volledig aan mijn baan als chef eindredactie bij Follow the Money.

Iew: website ziek

Ehm, ja. Eerst had mijn website last van een kapotte DNS (en dus was-ie even uit de lucht); toen had ik last van een kapotte hand (en kon ik even niet schrijven), daarna was ik te druk en was het vakantie, en daarweerna deed mijn website-hoster een hoogst noodzakelijke WordPress- en PHP-update en nu is er van alles kapot of veranderd in de ingewanden van mijn cms.

Bot gezegd: ik weet niet goed meer hoe het hier werkt, en er is veel dat reparatie en/of tweaking behoeft. Maar de mailinglijst schijnt nog te werken, en oude comments zijn niet kwijt, maar wel onzichtbaar. Er is kortom een boel werk aan de winkel, maar voorlopig heb ik daar niet veel tijd voor.

En vooraleerst moet ik uitzoeken hoe ik stukjes kan inplannen en kan publiceren. Maar deze feniks zal herrijzen, dat beloof ik plechtig :)

•••

Update 1, 16 januari: De mailinglijst mag dan nog wel bestaan, de abonnees daarvan metterdaad alerts versturen dat er een nieuw stukje is verschenen, doet-ie helaas niet. Maar ik heb wel ontdekt hoe ik een stukje kan inplannen. Mijn column van vandaag in Het Parool verschijnt dus netjes morgenochtend om 11 uur.

Update 2, 19 januari: De mailinglijst wil niets versturen, dus die heb ik omgezet naar MailChimp. Die werkt nu, hoewel ik er nog keurige aan- en afmeldformulieren voor moet maken, en hem nog moet integreren in mijn website. Wie zich langs de oude weg aanmeldt, wordt handmatig aan de MC-lijst toegevoegd.

Update 3, 20 januari: Ga nu alsjeblieft niet proberen of je toch een reactie kunt plaatsen, want ja, dat kan, maar dan gaat de lay-out weer aan gort. Ik maak alle reacties voor de leesbaarheid tot nader order alsnog onzichtbaar. Bot gezegd: je bezorgt me alleen maar meer werk.

Chantage

bitcoinHa ha ha. Vanavond kreeg ik een Engelstalig blackmail-mailtje: iemand die claimt mijn wachtwoorden en al mijn contacten te hebben, en precies weet welke vunzige videosites ik bezoek en die bovendien video’s heeft van de perverse dingen die ik achter mijn computer doe. Nu is mijn webcam afgeplakt, maar dat terzijde. Iemand zin om deze Lupe te helpen traceren? Misschien kunnen we het vod wat trammelant bezorgen. Oh en als er rare video’s van ‘mij’ verschijnen, dan weet u wat er aan de hand is :)

Eerst de mail, dan de headers.

Mail van Lupe:

I will directly come to the point. I know that link_me2 is your pass word. More importantly, I do know about your secret and I’ve evidence of this. You don’t know me personally and no one employed me to investigate you.

It’s just your bad luck that I stumbled across your misdemeanor. In fact, I actually placed a malware on the adult vids (porn) and you visited this site to have fun (you know what I mean). When you were busy watching video clips, your web browser started functioning as a Rdp (Remote control desktop) with a key logger which provided me access to your display screen and webcam. Just after that, my software program gathered every one of your contacts from your messenger, fb, as well as mailbox.

Next, I put in more hours than I probably should have into your life and made a double screen video. 1st part displays the recording you had been viewing and second part displays the view from your web camera (its you doing dirty things).

Honestly, I’m ready to forget all about you and allow you to continue with your daily life. And my goal is to offer you two options that will achieve that. The above choices either to ignore this letter, or perhaps pay me $3600. Let’s explore these 2 options in details.

Option 1 is to ignore this message. You should know what is going to happen if you opt this path. I definitely will send your video to your entire contacts including friends and family, colleagues, and so on. It doesn’t protect you from the humiliation your household will face when friends and family find out your sordid details from me.

Other Option is to pay me $3600. We will call it my “privacy fee”. Now let me tell you what happens if you choose this path. Your secret remains your secret. I’ll destroy the video immediately. You continue on with your daily life as if nothing like this ever happened.

Now you may be thinking, “I should go to the cops”. Let me tell you, I have covered my steps to ensure this message cannot be linked returning to me and it will not steer clear of the evidence from destroying your daily life. I’m not trying to break your bank. I just want to get paid for efforts and time I put into investigating you. Let’s assume you have chosen to make all this go away and pay me the confidentiality fee. You will make the payment through Bitcoins (if you don’t know this, type “how to buy bitcoins” in google)

Required Amount: $3600
Receiving Bitcoin Address: 169rDGiiDxTKknBYgLPDq4sCQJjKgejkni
(It is cASe sensitive, so copy and paste it carefully)

Tell no-one what you should be transferring the bitcoin for or they possibly will not sell it to you. The task to obtain bitcoin usually takes a short time so do not put it off.
I’ve a special pixel in this message, and right now I know that you’ve read this mail. You have 2 days to make the payment. If I don’t receive the BitCoin, I will, no doubt send your video recording to your entire contacts including close relatives, colleagues, and so on. You better come up with an excuse for friends and family before they find out. Nonetheless, if I do get paid, I’ll destroy the video immediately. It is a non-negotiable offer, thus please don’t waste my personal time and yours. Your time has started.

Headers:

Return-Path:
Delivered-To: karin@spaink.net
Received-SPF: Pass (sender SPF authorized) identity=mailfrom; client-ip=40.92.255.32; helo=apc01-hk2-obe.outbound.protection.outlook.com; envelope-from=mamedwardoneilllta@outlook.com; receiver=karin@spaink.net
Received: from APC01-HK2-obe.outbound.protection.outlook.com (mail-oln040092255032.outbound.protection.outlook.com 1)
(using TLSv1.2 with cipher ECDHE-RSA-AES256-SHA384 (256/256 bits))
(No client certificate requested)
by mail.high5.nl (Postfix) with ESMTPS id 6D1E19AA7F9
for ; Sat, 14 Jul 2018 21:26:15 +0200 (CEST)
DKIM-Signature: v=1; a=rsa-sha256; c=relaxed/relaxed; d=outlook.com;
s=selector1;
h=From:Date:Subject:Message-ID:Content-Type:MIME-Version:X-MS-Exchange-SenderADCheck;
bh=qghn3dGNPjiUb7Dla0JPse1sKmoutEJrYqs/3hvjf2E=;
b=ZIkmhLDlNXW73lSHi9debfIyfg7hFw76+L3p5KmxCeOZ78O/DS16pNMqU7jVs4DD5pJWINzCJ0wBs18DrnLYJti2YpAG1No9VrRmKbYjlFHlH+vAvEQKhL7SeByRG0lwh/XT6s/Da8EIFiqoo5F9WyA0ycynf8cWGG1BOCDyqzi1UGMDhIF7AOvfFUIAf8xl7LfqEMrP8226IpWHtUOD5fXztB/qjSai9PtBD89SRcOrEhLCvFgHOhKps8nDrs2iPdR6PM9SATWY8UjJ3Lj/tG2JCrSNIw7v6KOdKVEHa3maBzRjyU3AGYcuCwNjNJ6DvCo1vA5VtR37S5iegDd2TQ==
Received: from HK2APC01FT005.eop-APC01.prod.protection.outlook.com
(10.152.248.60) by HK2APC01HT010.eop-APC01.prod.protection.outlook.com
(10.152.248.133) with Microsoft SMTP Server (version=TLS1_2,
cipher=TLS_ECDHE_RSA_WITH_AES_256_CBC_SHA384_P384) id 15.20.952.17; Sat, 14
Jul 2018 19:26:10 +0000
Received: from SG2PR06MB2409.apcprd06.prod.outlook.com (10.152.248.54) by
HK2APC01FT005.mail.protection.outlook.com (10.152.248.148) with Microsoft
SMTP Server (version=TLS1_2,
cipher=TLS_ECDHE_RSA_WITH_AES_128_CBC_SHA256_P256) id 15.20.952.17 via
Frontend Transport; Sat, 14 Jul 2018 19:26:10 +0000
Received: from SG2PR06MB2409.apcprd06.prod.outlook.com
([fe80::b8a8:f9b2:c629:8b68]) by SG2PR06MB2409.apcprd06.prod.outlook.com
([fe80::b8a8:f9b2:c629:8b68%13]) with mapi id 15.20.0952.021; Sat, 14 Jul
2018 19:26:09 +0000
From: Lupe Samuel
To: “karin@spaink.net”
Subject: Re: karin – link_me2
Thread-Topic: karin – link_me2
Thread-Index: AQHUG6iE8WyrTKUjnU+QbCTBga/2IA==
Date: Sat, 14 Jul 2018 19:26:09 +0000
Message-ID:
Accept-Language: en-US
Content-Language: en-US
X-MS-Has-Attach:
X-MS-TNEF-Correlator:
x-incomingtopheadermarker: OriginalChecksum:2F256537CF006077ED14336DB5A56DD1DB33146BF3F2ADC96CEED5C599274899;UpperCasedChecksum:66B53EDA47EF6793B429CEBD02DE7C9204A6F0338D98E60BF228BE242C601DF3;SizeAsReceived:6788;Count:43
x-tmn: [BP208SReWpvtYUizdFjGIqUO3qnALeMP]
x-ms-publictraffictype: Email
x-microsoft-exchange-diagnostics: 1;HK2APC01HT010;7:gL/TyZHWTdnWkRXhHVACvtc/D+CA3IBWY5pZdYqDMfFziFDAm19Fndc3IJBoGl1UwLaMV5hoUuQ38JD9jgKacm07Wt9NPeetex9iT5EIqNYPCbrTBm+WcTcLBbExe6ILwJTSGvVLk+bNRH1bViN1kg6pQq7SeccuOt/cKMQ68Pk01q02A/l7nfmqC8fGksSKpVfM1KH542hSmwdIOh9i86dg7gIYHF3WGKSddbKjsMX0DosyHvLPcfn2jIUQy34e
x-incomingheadercount: 43
x-eopattributedmessage: 0
x-microsoft-antispam: UriScan:;BCL:0;PCL:0;RULEID:(7020095)(201702061078)(5061506573)(5061507331)(1603103135)(2017031320274)(2017031324274)(2017031323274)(2017031322404)(1603101448)(1601125500)(1701031045);SRVR:HK2APC01HT010;
x-ms-traffictypediagnostic: HK2APC01HT010:
x-exchange-antispam-report-cfa-test: BCL:0;PCL:0;RULEID:(82015058);SRVR:HK2APC01HT010;BCL:0;PCL:0;RULEID:;SRVR:HK2APC01HT010;
x-forefront-prvs: 07334CBCCD
x-forefront-antispam-report: SFV:NSPM;SFS:(7070007)(189003)(199004)(87572001)(86362001)(8676002)(2501003)(5250100002)(7696005)(8936002)(106356001)(20460500001)(6916009)(74316002)(105586002)(1730700003)(5660300001)(81156014)(5640700003)(229853002)(54896002)(14454004)(55016002)(82202002)(6346003)(68736007)(25786009)(99286004)(26005)(426003)(2900100001)(486006)(476003)(2351001)(14444005)(256004)(56003)(6246003)(19627235002)(10156002)(33656002)(97736004)(104016004)(53906005)(102836004)(6436002)(98824002)(42262002);DIR:OUT;SFP:1901;SCL:1;SRVR:HK2APC01HT010;H:SG2PR06MB2409.apcprd06.prod.outlook.com;FPR:;SPF:None;PTR:InfoNoRecords;MX:1;A:1;LANG:;
received-spf: None (protection.outlook.com: outlook.com does not designate
permitted sender hosts)
authentication-results: spf=none (sender IP is )
smtp.mailfrom=mamedwardoneilllta@outlook.com;
x-microsoft-antispam-message-info: UIUU1e46EGQCTrn0M1cBDU3Yahm7igV3tA24Uy2Q0ByZm1MgCVPmwh+iA4JRIB2D1Zctyvjh0aSJJcgkBTvxq/gN1YLFDUnULb5lO5roMdzF9p5jcbLFQyUy7BzQHjjcfuiMkSl0kKBv3buJF6+kbyg88CH5xfCEKkqx6boKHXvicP3FtJn2UpwGQChY5sFtO9NaOgRYf7dpeXPL0cCfZqnpbi/A63zJVY7RiyN+8ko=
Content-Type: multipart/alternative;
boundary=”_000_SG2PR06MB2409E2937AC07AF15AE66C2BC85F0SG2PR06MB2409apcp_”
MIME-Version: 1.0
X-OriginatorOrg: outlook.com
X-MS-Exchange-CrossTenant-RMS-PersistedConsumerOrg: 7181d4b0-87d6-4f4e-ba33-0d3746212cec
X-MS-Exchange-CrossTenant-Network-Message-Id: 70f93cd1-0374-4155-7f21-08d5e9bfa770
X-MS-Exchange-CrossTenant-rms-persistedconsumerorg: 7181d4b0-87d6-4f4e-ba33-0d3746212cec
X-MS-Exchange-CrossTenant-originalarrivaltime: 14 Jul 2018 19:26:09.9517
(UTC)
X-MS-Exchange-CrossTenant-fromentityheader: Internet
X-MS-Exchange-CrossTenant-id: 84df9e7f-e9f6-40af-b435-aaaaaaaaaaaa
X-MS-Exchange-Transport-CrossTenantHeadersStamped: HK2APC01HT010

–_000_SG2PR06MB2409E2937AC07AF15AE66C2BC85F0SG2PR06MB2409apcp_
Content-Type: text/plain; charset=”Windows-1252″
Content-Transfer-Encoding: quoted-printable

Show 1 footnote

  1. 92.255.32

Tussen broodmes en vrije wil

Rosanne Herzberger bij ZomergastenNa politicus Kees van der Staaij (‘De dokter komt u nu vermoorden’) en psychiater Esther van Fenema (‘Voor een paar euro koop je bij Blokker een broodmes’) voegde zich dit weekend een derde spreker in de rij mensen die zich heftig verzetten tegen het idee dat oude mensen die dood willen, daarbij de hulp van artsen zouden mogen ontvangen. Rosanne Hertzberger zei in Zomergasten niet mee te willen gaan in de discussie over voltooid leven; ze repte zelfs van ‘doodseskaders’.

Hertzbergers argument: ze twijfelde aan ‘de vrije wil’ bij zulke beslissingen. Een opmerkelijk standpunt, zeker voor wie de verhalen kent die mensen vertellen die met zo’n voltooid leven kampen en daar gesprekken over aangaan met hun arts. Die verhalen zijn veelal bestendig, doordacht, overtuigend, schrijnend, en getuigen van grote wanhoop. Nee, ze worden in zekere zin inderdaad niet ‘uit vrije wil’ genomen: vrijwel zeker waren deze mensen liever gelukkig geweest, omringd door geliefden, en vooral: stukken jonger en gezonder.

Maar zo zit hun leven niet meer in elkaar, en dat is precies waarom ze liever dood willen. Hertzbergers concept van vrije wil veronderstelt een bijna absurdistisch concept van individuele maakbaarheid: ook oud, met een vrijwel uitgestorven vriendenkring, een achteruit sukkelende gezondheid en zonder zicht op verandering, worden deze mensen geacht nog iets van hun leven te kunnen maken.

En dat vieren van de vrije wil van Hertzberger: ammehoela. Er zijn veel cruciale wendingen in ons leven waar we uiteindelijk bitter weinig greep op hebben, en veel ‘keuzes’ die we maken – ook ingrijpende – zijn het gevolg van een paar onnadenkende seconden. De impact van de ratio op onze beslissingen overschat Hertzberger fors. Zou elke zwangerschap zo rationeel tot stand komen als Hertzberger bij doodgaan verlangt, dan werden er nog amper kinderen gemaakt.

En dan de uitspraken Van Fenema: ‘koop maar een broodmes’, en ‘op internet zijn afdoende tips te vinden om het leven rustig te beëindigen’. Zulke tips kun je inderdaad vinden, Van Fenema, maar de middelen niet: die zijn, in een gezamenlijke krachtsinspanning van artsen en overheid, stevig achter slot en grendel gezet. In de afgelopen decennia zijn zowat alle pillen die je als patiënt kon sparen om een zachte dood mee te bewerkstelligen, aan strenge regels onderhavig gemaakt of zelfs van de markt gehaald. Dan moet je niet raar opkijken als mensen vervolgens bij diezelfde overheid en artsen gaan bedelen om iets uit de medicijnkast los te peuteren.

Wat me vooral verbaast is het dedain waarmee mensen die niets willen weten van een zachte dood voor wie oud is en niet verder wil leven, spreken over artsen (‘moordenaars’, ‘doodseskaders’), en over de mensen in kwestie. Die moeten gered worden van zichzelf; het dondert niet wat ze daar zelf van denken. Hun mening doet er gewoon niet toe.

Liefde voor taal

Op onze middelbare school – ik begon op het gymnasium en switchte halverwege naar de havo – liepen veel stoffige leraren rond. Van de leraar klassieke talen kreeg ik bij onze tweede les een overhoring voor de klas van de eindeloze lijsten uit les één met wie wat had geschreven. Hij gaf een vette onvoldoende, uitsluitend omdat ik de klemtoon overal verkeerd legde, terwijl ik alles goed in mijn hoofd had gestampt. Hómerus, Illíad, Tacítus. De Duitse en Franse leraren waren tirannen bij wie leerlingen geregeld huilend de klas uitrenden na een mondelinge overhoring van hun ellenlange lijstjes werkwoordsvervoegingen en naamvallen.

De Nederlandse en Engelse lessen: dat was andere koek. Een roedel rebelse jonge leraren had een pact gesloten en deed werkelijk alles anders. We kregen stencils met Cees Buddingh’s gedicht De Blauwbilgorgel uitgedeeld, met daarbij het vriendelijke verzoek het dier naar eigen inzicht te tekenen. We kregen opdracht lijsten te maken van bijvoeglijk voornaamwoorden en zelfstandig naamwoorden die niet bij elkaar pasten: weke machine, glazen jurk, lieve duivel, boze oorworm, slimme viskom, en in de volgende les volgde prompt de uitdaging voor elk van die kletterende paren een passende definitie te verzinnen.

We leerden over vertelperspectief, over vooruitblikken en flashbacks, over boekstructuren en symboliek. Toen ik mijn klassikale spreekbeurt over Nooit meer slapen voorbereidde, ontdekte ik de avond ervoor eigenstandig dat professor Sibbelee de Sybille moest zijn, en dat onder het verhaal van Arnes doelloze tocht kennelijk het relaas schuilging van Aeneas die met zijn vader op zijn rug zeulde. Ik gooide mijn hele spreekbeurt om, sliep die nacht amper en rende opgetogen naar de les.

Onze leraar Engels tekende grote schema’s op het bord om de tegenstellingen tussen natuur en cultuur, tussen wild en getemd uit te leggen aan de hand van Wuthering Heights. Hij danste op onze schoolbanken en deed daar Heathcliff na die aan Cathy’s ramen krabde, een enthousiasmerende voorafspiegeling van wat Kate Bush jaren later zou doen.

Deze mannen leerden me dat taal boven haar eigen regels kan uitstijgen, dat je er fantastisch mee kunt spelen: ze leerden me dat woorden kneedbaar kunnen zijn. Dat je zinnen kunt buigen en betekenissen achter de letters kunt verbergen, van waaruit ze dwars door de uiterlijke schijn heen hun haakjes naar je uitwerpen. En ja: ze leerden ook dat je knapper kunt kneden naarmate je de formele regels beter beheerst en je woordenschat groter is. Ze leerden me dat taalbeheersing meer vrijheid oplevert, en dat je woorden kunt laten koprollen of haasje-over kunt laten doen.

Door deze jonge lerarenbent ben ik mijn liefde voor taal, literatuur en schrijven gaan koesteren en cultiveren. Ze waren heuse leermeesters, en ik hun liefhebbend gildejong.

Hun namen: Jan Geerlings, José Noyons, en Robert Anker.

 
Lees hier Roberts tirade in, jawel, Tirade over de teloorgang van het literatuuronderwijs in Nederland. Jan Geerlings en José Noyons figureren er ook nog in.

2017

Moge je dit jaar lief, verstandig, meelevend, openhartig en ruimdenkend zijn. Hou iets minder vast aan je eigen overtuigingen en net wat meer aan je eigen wellevendheid. Doe geregeld iets voor een ander, en wees tussen de bedrijven door ook een beetje aardig voor jezelf. Laaf je aan vrienden, familie, boeken en films. Steun organisaties die het goede doen: geef ze geld, of help ze door iets van je vrije tijd aan ze te besteden.

Zit niet bij de pakken neer, ook al is de politiek een ramp en staat het klimaat er belazerd voor. Niks doen helpt niet, het maakt de boel alleen erger. Op kleine schaal is er bepaald veel te doen, en alle beetjes helpen. Bovendien halen andere mensen vast weer volop kracht uit de kleine beetjes die je wél doet.

‘Anger is an energy’, zoals Johnny Rotten ooit zei, maar betrokkenheid is dat eens te meer.