Relatie borstkanker en menopauzale hormonen

In de New York Times twee artikelen over het verband tussen borstkanker en hormonen tegen de overgang. Sinds dergelijke hormonen minder vaak, of in lagere doseringen, worden voorgeschreven is de stijgende lijn in het aantal gevallen van borstkanker voor het eerst in jaren gedaald. Niet dat alle vormen van borstkanker daarmee zijn verklaard, De Amazones zijn daar het levend bewijs van, maar toch.

Om op de site van de NYT te lezen moet je je (gratis) registeren.

Sharp Drop in Rates of Breast Cancer Holds

By GINA KOLATA
Published: April 19, 2007

Breast cancer rates fell sharply in 2003, and the lower rate remained in 2004, researchers are reporting today. The finding, they say, fits with a hypothesis they advanced last December when they had data only from 2003. At that time, national data showed that breast cancer rates fell by nearly 15 percent in the 18 months from July 2002 through December 2003.

The most likely reason for the fall in rates, the investigators, led by Donald A. Berry of M. D. Anderson Cancer Center in Houston, said, was that large numbers of women stopped taking hormone therapy for menopause. And that therapy, a combination of estrogen and progestins, can increase the incidence of breast cancer. Now, with the 2004 data, the researchers say the effect is less likely to be an anomaly. If rates had gone up again, they explain, it would have meant that their hypothesis was incorrect.

The analysis relied on ‘statistical sleuthing,’ said Dr. Berry, head of the division of quantitative sciences at M.D. Anderson and senior author of the paper published today in The New England Journal of Medicine. Over all, in 2003 and 2004, there were nearly 10 percent fewer breast cancer cases than expected. It is the first substantial drop in breast cancer incidence in more than a quarter century. And it involved women age 50 and older, not younger women, and nearly all the decline was in the common type of breast cancer, fed by estrogen, the so-called estrogen-receptor-positive tumors.

(lees hier verder – je kunt je gratis registreren.)

Hormones Can Raise Breast Cancer Risk

By THE ASSOCIATED PRESS
Published: April 19, 2007

ATLANTA (AP) — Research on two continents signaled more bad news for menopause hormones, offering the strongest evidence yet that they can raise the risk of breast cancer and are tied to a slightly higher risk of ovarian cancer. New U.S. government numbers showed that breast cancer rates leveled off in 2004 after plunging in 2003 — the year after millions of women stopped taking hormones because a big study tied them to higher heart, stroke and breast cancer risks. Experts said the leveling off shows that the 2003 drop in the cancer rate was real and not a fluke.

From 2001 to 2004, breast cancer rates fell almost 9 percent — a dramatic decline, researchers report in Thursday’s New England Journal of Medicine. The trend was even stronger for the most common form of the disease — tumors whose growth is fueled by hormones. Those rates fell almost 15 percent among women ages 50 to 69, the group most likely to have been on hormone pills. At the same time, a study of nearly 1 million women in the United Kingdom showed that those who took hormones after menopause were 20 percent more likely to develop ovarian cancer or die from it than women who never took the pills. That study was published online by the London-based journal The Lancet.

For consumers, the new research doesn’t change the advice to use the lowest dose for the shortest time possible for hot flashes and other menopause symptoms that can’t otherwise be controlled. For cautious scientists, the new breast cancer numbers were more evidence of the hormone-breast cancer link.

(lees hier verder.)

Sick, in a sweet way

Zes uur. Katten eten gegeven en gauw even kijken naar Judging Amy. Mentale aantekening maken om de quote van Dorothy Parker die in het programma voorbijkwam – ‘Writing is the art of applying the ass to the seat’ – in mijn signature file op te nemen. Afgeleid worden door peristaltische geluiden uit de keuken. Michael schrokt tegenwoordig zijn eten op en gaat als zijn eigen bakje half leeg is kijken of er bij Tweety nog iets valt te halen, met als effect dat Tweety ook gaat schrokken. want Michael eet simpelweg sneller en op is op. (Duh. Er staan áltijd brokjes.)

Ik heb mijn katten altijd laten merken dat overgeven niet erg is. Kim keek me aanvankelijk aan of ik ‘r zou slaan als ze kotste, dus ik ging dan haar uitgebreid aaien. je voelt je al rot genoeg als je maaginhoud terugkomt, waarom zou iemand dan ook nog boos op je willen zijn? Sindsdien streel ik mijn katten als ze kotsen. en ruim ik de troep naderhand op zonder een spier te vertrekken. Maar nu lag ik even tv te kijken en Tweety weet inmiddels gerust dat ik zulke dingen niet erg vind.

Kom ik even later in de keuken, blijkt-ie netjes in zijn bakje te hebben gekotst. Sweet, in a sick way.

Double plus good

PaspoortDat het niemand opviel dat Marijnissens ‘dikke extra plus’ als twee druppels water lijkt op double plus good, de overheidnewspeak uit 1984, vond ik nog het vreemdst. Want de gelijkenis is frappant. Marijnissen wil niet afdwingen dat bewindslieden met een dubbele nationaliteit er een inleveren, hij vindt het ook niet echt slecht dat ze twee paspoorten hebben hoor, het is hooguit ongewenst, ungood. Ogenschijnlijk formuleerde Marijnissen zijn klacht net wat beschaafder dan Wilders, maar in de grond is hij veeleisender: van hem moeten ze hun tweede paspoort eigener beweging opgeven, ze moeten hun eerste nationaliteit zelf verwerpen, pas dan is het écht goed. Double plus good.

Het is de perverse doorvoering van de civilisatietheorie van Elias. Waar het gezag aanvankelijk regels oplegt en met maatregelen afdwingt, raken die regels gaandeweg dusdanig onderdeel van het onderlinge verkeer dat mensen ze zich eigen maken en tot interne moraal verklaren. Uiterlijke repressie evolueert tot innerlijke schaamte, daar komt geen politieagent meer aan te pas: ons eigen geweten houdt ons in toom. In 1984 zijn mensen blij als de overheid ze corrigeert, verwelkomen ze straf als een cadeau en streven ze ernaar elke regel met blijdschap na te leven. Zelfs als de regels veranderlijk en grillig blijken – in Oceania worden de geschiedenis, de wetten en de cultuur bijna dagelijks herschreven – doet iedereen zijn best ze dusdanig te internaliseren dat ze ‘uit vrije wil’ worden opgevolgd. Marijnissen wil hen hun tweede nationaliteit niet afnemen. Dat moet uit henzelf komen.En als ze die wens niet verinnerlijken deugt er iets niet aan ze.

De discussie is ziekelijk. De hele wereld globaliseert en landsgrenzen hebben allang het pleit verloren. Beleid wordt gemaakt door supranationale instanties zoals de Europese Unie en het IMF, nationale parlementen worden een betekenisloos ritueel, bedrijven zijn allang multinational maar in Nederland gaan we ineens hangen aan eigen paspoort eerst. Alsof een paspoort ook maar iets zegt over moraal en loyaliteit, over eer en geweten, of over landsliefde. Waarom moet je overigens van een land houden – of er afstand van doen – om een interessante en verkiezenswaardige moraal te hebben? En als we zo aan paspoorten hangen, vanwaar dan die streekliefde in kamer & kabinet? Moeten Albayrak en Aboutaleb niet gewoon hard terugslaan en zeggen dat Wilders eerst zijn Limburgerschap moet opgeven vooraleer ze met hem in discussie willen?

Ik ben het debat zo spuugzat dat ik een tweede nationaliteit wil. Niet om het land te kunnen ontvluchten als Wilders aan de macht komt – reken maar dat ik dan weg wil, maar uit Nederland vertrekken kan gerust ook zonder tweede paspoort op zak en om op Wilders te spugen en van de PVV te willen uitburgeren heb ik überhaupt geen paspoort nodig – maar gewoon omdat Nederlanderschap zo weinig betekent, zo bekrompen is in deze tijden van internationalisering en globalisering. Ik wil een tweede paspoort om me uit te spreken tegen die navelstaarderij. Patagonië, Monaco, Sealand – allemaal geen goed alternatief, want allemaal even klein en ouderwets. Liefst wou ik meteen een wereldburgerschap maar de VN geeft helaas geen paspoorten af.

Tot ik het ei van Columbus vond, heel toepasselijk, in de nieuwe wereld. Ik ben al geruime tijd burger in Second Life. Daar kun je alles maken, dus ook paspoorten en dubbele nationaliteiten. En Wilders en Marijnissen krijgen er geen, van mij.

Eén jaar verder

net na de operatieEen jaar geleden werd mijn borst eraf gesneden.’Ben ik een borst kwijtgeraakt’ vind ik een raar eufemisme: alsof ik die borst ergens heb neergelegd en – heel slordig – ben vergeten waar, maar ‘m morgen of volgende maand nog kan terugvinden, onderin het keukenkastje bijvoorbeeld, of anders misschien op een plank in de berging. De uitdrukking klinkt ook te netjes, te weinig fysiek, hij ontkent de kerf in mijn vlees, negeert dat me iets is afgenomen, dat ik nog maandenlang alleen maar bloeduitstortingen had waar eens een rechterborst zat.

Het is vandaag precies een jaar geleden dat ik bijkwam uit de narcose en tot mijn eigen verrassing alleen maar opgelucht was, terwijl ik de nacht ervoor nog dacht dat ik er echt niet tegen zou kunnen dat mijn lichaam zo aangetast zou worden. Een paar uur na de ingreep zat ik onverwacht blij in bed.

Het was vandaag precies een jaar geleden, en vanmorgen zat ik bij de oncoloog voor controle. En om te vertellen dat ik er niet aan begon, aan die hormonen. Ik zette mijn overwegingen uiteen en hij legde zijn argumenten uit. Vanaf zekere leeftijd helpen hormonen evenveel om terugkeer te voorkomen als chemo, legde hij uit, maar hij vertelde er eerlijk bij dat dat oud onderzoek was en dat ze geen idee hadden hoe dat zat nu ze wisten van her2neu en er ook herceptin was. Hij snapte dat ik na maandenlang geworstel met depressies geen zin had in weer stemmingswisselingen, en dat vijf of zeven jaar pillen slikken erg lang is en elke keer, elke dag, een wilsbesluit vergt. En ik had al zo doorgezet met de herceptin. Ooit houdt het op.

‘Misschien kunnen we afspreken dat we het nu zo laten en dat we er later nog eens op terugkomen?’ vroeg-ie. ‘Als je daaraan hecht,’ antwoordde ik, ‘maar ik geloof niet dat ik er over een half jaar anders over denk, dat kan ik er maar beter meteen bij vertellen.’ Hij lachte, en vertelde dat hij twee weken geleden een borstkankerpatiënte had die wou stoppen met de hormonen. Ze is filmmaakster en kon sinds ze die pillen nam niet meer dromen, en was zo een belangrijke inspiratiebron kwijtgeraakt. Ze wou haar fantasie terug en had ‘m gezegd dat hij die pillen in zijn haar kon smeren. Hij vond dat ze een sterk argument had.

Ik vertelde van mijn spit. Die zakt flink maar hij zit er nog, mijn rug blijft stijf, en de pijn straalt vreemd uit naar de voorkant van mijn bekkenbot. In november had ik ook al spit, zij het minder erg. Ik biechtte op dat de gedachte wel ‘s opkwam of dat nou een uitzaaiing zou kunnen zijn. Hij voelde en duwde wat, zei dat de kans klein was, maar als ik er over vier weken nog last van had moest ik toch even terugkomen.

‘Kan dat, een uitzaaiing zo laag, is het niet logischer dat die in je bovenlichaam komt dan in je onderrug? En wanneer moeten er bellen gaan rinkelen?’ Nee, zo’n onder-bovenlogica is er niet, zei de oncoloog, en gaf me twee heldere vuistregels wanneer ik me wel zorgen moet maken. ‘Als de pijn gaandeweg erger wordt. Als-ie na een paar dagen afneemt is er waarschijnlijk niks aan de hand, of nou ja, dan kan het iets anders zijn maar hoef je in elk geval niet meteen aan kanker te denken. En het is een ánder soort pijn dan je kent. Het is geen gewone hoofdpijn, geen gewone rugpijn.’ Heerlijk, zo’n arts.

Die middag belde de chirurg met de uitslag van de mammografie van vorige week. Er moet voortaan jaarlijks een foto van mijn resterende borst worden gemaakt. De foto was goed te beoordelen, het klierweefsel was goed te zien, en mijn borst was schoon. Ik heb mijn eerste APK te pakken.

Vallen, opnieuw

Vandaag is “Vallende vrouw: autobiografie van een lichaam” opnieuw verschenen. Het boek gaat over multiple sclerose en is voor het eerst verschenen in 1993. Het boek heeft vier drukken gehad maar was al een tijdje niet meer leverbaar. Nijgh & Van Ditmar heeft er nu een zogeheten midprice pocket van gemaakt. Vanaf vandaag in de boekhandel, voor 15,- euro.

omslagVandaag is Vallende vrouw – autobiografie van een lichaam opnieuw verschenen. Het boek gaat over multiple sclerose en is voor het eerst verschenen in 1993. Het boek heeft vier drukken gehad maar was al een tijdje niet meer leverbaar. Nijgh & Van Ditmar heeft er nu een zogeheten midprice pocket van gemaakt. Vanaf vandaag in de boekhandel, voor 15,- euro.

Bestellen:

Bol.comBrunaSelexyz

In de afgelopen jaren is de ms – geheel tegen de verwachting in, ‘t is een klein medisch wondertje – overigens fors weggetrokken, ik ben in 2005 zelfs weer fulltime aan het werk gegaan. Mijn remedie? Sex, drugs, rock & roll, nicotine, te weinig slapen, en kanker. Kennelijk is dat een voor mij gezond diëet :)

Ex drummer

Vanavond in de sneak: Ex drummer, naar het boek van Herman Brusselmans. Nu lees ik Brusselmans graag, zij het met mate – zijn zwarte wereldbeeld spreekt me aan, hij schrijft geweldige dialogen en heeft dwars door zijn cynisme heen veel humor, weliswaar van de valse soort maar die is vaak beter, maar deze film had het niet.

Vandaag heb ik ‘t veel met M. over het verschil tussen boek en beeld gehad. Vaak ontstaat commotie pas na een boekverfilming en komt een boek met exact dezelde inhoud ongeschonden door de kritiek. Beeld komt harder aan, is realistischer, dat is de klassieke opvating. Daar had ik allemaal niet zo’n last van. Maar een boek kun je zelf doseren: je kunt het even wegleggen, je bepaalt zelf het volume van de beelden, de intensiteit van de tekst: je kunt je ogen snel over de alinea’s laten gaan als je een stuk saai of naar vindt. Zo niet bij film: daar moet je alles zien in het tempo van de regisseur en zit iemand anders aan de volumeknop.

Van Ex drummmer bleef niet veel over. Teveel geschreeuw, teveel ongewassen, ongeschoren en onbehouwen mensen, teveel domheid, en alles op te luid volume. Halverwege de film had ik het helemaal gehad en verloor ik alle interesse. Jammer. Met meer wisselingen in toon had het een aardige film kunnen zijn en nu dacht ik alleen maar: ‘ik wil douchen, het vuil van me afspoelen.’

Therapietrouw en -scheiding

Ongeveer de helft van alle patiënten met een chronische ziekte slikt en spuit braaf de voorgeschreven medicijnen; de andere helft van de patiënten vergeet die regelmatig. Het NIVEL, dat de kwestie onderzocht, concludeerde dat vergeetachtigheid niet de enige reden is voor dat verzuim. Soms verhoudt de voorgeschreven wijze van inname zich slecht tot de leefstijl van de patiënt. Voor wie ‘s morgens alleen koffie drinkt is een pil na het ontbijt niet handig. ‘Medicijnen innemen moet in iemands dagelijkse routine passen’, zegt het NIVEL terecht. Het helpt om in zulke gevallen te zoeken naar een medicijn dat ook nuchter kan worden ingenomen of dat ‘s avonds mag worden geslikt. Het NIVEL pleit er tevens voor om patiënten beter duidelijk te maken waarpm ze een medicijn moeten slikken.

Maar onwetendheid is niet de enige reden voor ontrouwheid, en vergeetachtigheid is een kapstok voor meer dan leefstijl alleen. Zelf vergeet ik graag dingen waar ik helemaal geen zin in heb: de afwas, of brieven aan bureaucraten, ook al weet ik heus wel dat ik daar niet onderuit kom. En ik weet heel goed waarom ik elke dag hormonen zou moeten slikken: mijn tumor was oestrogeengevoelig.

En toch slik ik mijn hormoonpillen niet regelmatig. Ik heb zelfs besloten dat ik er helemaal niet meer aan begin. Wat het NIVEL vergeet, is hoe groot de mentale belasting is als je, zuiver voor de kansberekening, elke dag medicijnen moet innemen; medicijnen die bovendien met het oog op de toekomst worden genomen maar die nu, elke dag, voor fikse bijwerkingen zorgen.

Er is iets mis met de proporties. Die borst eraf was erop of eronder, als ik dat niet had gedaan was ik een wisse dood tegemoet gegaan. De operatie duurde een paar uur en het herstel een week; mijn kansen stegen werkelijk enorm. Daarna had ik nog 50% kans op terugkeer van de kanker. Hup, vier maanden chemo en vier maanden herstel: 25% winst. Volgende stap: de herceptin. Een jaar bezig, waarvan vier maanden depressief (pas na de zesde toediening zakte ik niet opnieuw weg). Risico teruggebracht tot 20%, of 15%, of ja-eigenlijk-weten-ze-dat-niet-precies. Volgende stap: de hormonen, die het resterende risico nog met circa 8% kunnen verlagen. Vijf jaar pillen. ‘We denken nu al dat zeven jaar eigenlijk beter is,’ voegde mijn oncoloog daar trouwhartig aan toe.

De percentages waarvoor je het doet worden steeds kleiner, de behandelingen steeds langer. Het akelige is dat met elke verdere therapie de kans op overbehandeling navenant toeneemt (wie weet was die borst eraf al voldoende en ging ik zo schoon als maar kon de chemo in; wie weet was ik na de chemo tot op de laatste cel kankervrij). Omgekeerd – dat is onderdeel van diezelfde statistiek – is soms niets genoeg en komt die kanker hoe dan ook terug.

Die hormonen zouden niet meevallen, waarschuwde de oncoloog: je wordt er stijf en stram van en gezien mijn ms was dat een extra belasting.Op het forum van de Amazones lees ik over zere gewrichten, kribbigheid, depressie, stijfheid; haast niemand is zonder klachten. Tientallen vrouwen daar dubben elke dag opnieuw of ze die pilletjes zullen blijven nemen: nog een jaar, nog twee jaar, nog drie jaar. Elke ochtend leveren ze een klein maar heroïsch gevecht.

Ik heb besloten het niet te doen. Ik ben – een jaar na de diagnose – eindelijk weer op de been. Ik wil niet weer nieuwe klachten, mijn ms is eindelijk hanteerbaar geworden en ik ben net van mijn herceptindepressie af. Maar bovenal: ik wil niet vijf jaar elke ochtend weer herinnerd worden aan die kutkanker.

Soms is een later risico minder belangrijk dan een goed nu.

20 maart 2007 / Medisch Contact, 30 maart 2007

Catch a fire

Gisteren was Catch a fire in de sneak. De film speelt zich af Zuid-Afrika in de jaren zestig, onder het apartheidsregime. Goed gespeeld, dat wel (en van Tim Robbins hou ik, al was het maar omdat-ie met Susan Sarandon is getrouwd). Maar ik vond ‘t een slechte film.

Ja, de apartheid was vreselijk – het is raar en shocking om horen hoe de zwarte bevolking alle witte mensen permanent aansprak met ‘baas’ – en het regime verdiende het helemaal om onder te gaan. Maar dat apartheid slecht was, behoeft tegenwoordig geen uitleg en de film werpt geen enkel nieuw licht op de kwestie. Natuurlijk zorgt onderdrukking voor opstand, natuurlijk schept een wantrouwige en onbetrouwbare overheid zijn eigen verzet. De film is buitengewoon schematisch. Alle zwarte mensen zijn nobel, alle witte mensen zijn slecht, of op z’n best naïef. En voorts wilden de makers er werkelijk álles in proppen, dus krijgen we Robbeneiland, Mandela en de uiteindelike bevrijding van Zuid-Afrika als dessert te zien. Er mocht ‘s een los draadje blijven liggen, de kijkers mochten ‘t eens niet begrijpen.

Wat me bemoedigt is dat er tegenwoordig weer meer politieke films worden gemaakt. Maar mogen ze voortaan alsjeblieft wat slimmer in elkaar steken dan deze?

De idiotie van dierenrechten

De Berlijnse baby-ijsbeer Knut moet dood, vond een Duitse dierenbeschermer. Knut is door z’n mamma verstoten en wordt nu door een bewaker gevoed en verzorgd. Dat is niet natuurlijk en een ijsbeer onwaardig, redeneerde de dierenbeschermer; euthanasie leek hem een betere optie.

Een schrikbarend argument, niet alleen om zijn griezelige invulling van het begrip ‘euthanasie’.

De rechtlijnigheid ervan is stuitend: om de rechten van een dier te beschermen moet dat dier maar dood. Maar ook in zijn consequenties is de redenering bizar. De bewoners van een dierentuin worden allemaal door mensen gevoed en verzorgd, ook als ze wel een liefhebbende mamma hebben; dat is de crux van een dierentuin. Wie iets voelt voor de redenering van die dierenrechtenactivist kan alleen maar concluderen dat niet alleen verstoten ijsbeerjongen maar eigenlijk alle beesten in de dierentuin moeten worden omgebracht. En daar stopt het niet: huisdieren – van goudvissen en hamsters tot schoothondjes – zijn volledig afhankelijk van de mensen die ze verzorgen. Ergo: de spuit erin! Varkens, renpaarden, scharrelkoeien en -kippen: hoppa, over de kling met de hele veeteelt. En dat alles in naam van hun rechten.

Nu was deze man natuurlijk een halve gek, en iedereen zo geraakt door het pluizige vachtje en de baby-ogen van Knut dat niemand hem serieus nam, maar ik schrok toch wel van die fanatische redenering. En of iets onnatuurlijk is – och, wat is nog wel natuurlijk in onze wereld? Gesneden brood is niet natuurlijk, giro-afschriften zijn dat niet, en kranten al evenmin. Sterker: rechten zijn niet natuurlijk, die zijn een menselijk construct, en toch zou ik ze niet kwijt willen.

Maar de discussie over dierenrechten ontaardt. GroenLinks heeft recent een voorstel ingediend om dierenrechten in de grondwet op te nemen en zowat het hele parlement leek dat wel een goed idee. Alleen de Raad van State hield het hoofd koel. De grondwet is bedoeld om burgers rechten tegenover de overheid te geven waarmee zij diezelfde overheid op gepaste afstand kunnen houden. De overheid mag burgers niet doden, erkent het recht op vereniging van haar burgers, mag niet op voorhand ingrijpen als die hun mening willen geven, erkent het recht van de burgers om zelf hun vertegenwoordigers te kiezen en dergelijke. Hoe dierenrechten (wat dat die ook mogen behelzen) in dat model passen, is bepaald niet duidelijk. Hoe kun je in dat stramien nu de rechten van dieren opnemen? Daar is-ie niet voor bedoeld, het is een categoriefout, een verkeerd kader.

Mensen hebben al grote moeite hun grondrechten via de rechter te laten toetsen, dat kan formeel niet. Hoe moeten dieren – of hun zelfbenoemde vertegenwoordigers – dat dan ooit gaan doen? Daarnaast hebben GroenLinks of de Dierenpartij nog geen idee hoe ze willen definiëren welke dieren grondrechten zouden krijgen en welke niet. Waar leg je de grens? GroenLinks houdt het op ‘hoogontwikkelde’ dieren, die angst en pijn kunnen voelen. Vallen vissen daaronder? Mag bio-industrie wel met lieveheersbeestjes die in de bloementeelt worden ingezet om luizen op te vreten, of met honingbijen? It’s a can of worms.

Er zit ongelooflijk veel kitsch in de discussie over dierenrechten. Zodra een dier aaibaar lijkt, of ogen heeft die wij kunnen zien en die ons vochtig kunnen aankijken, vallen we als een blok voor ze en kunnen we niet meer verstandig denken.