Mijn moeder verkruimelt langzaam. Er brokkelen elk seizoen weer oude vaardigheden bij haar af. Eerst kon ze niet langer autorijden, later niet meer rekenen of koken – terwijl ze in die dingen vanouds een ster was, en daar veel eer mee inlegde.
Tegenwoordig suft ze vooral in haar luie stoel, en kan ze het ontbijt alleen nog ‘klaarzetten’ wanneer mijn vader elke stap begeleidt met gedetailleerde instructies: ‘De yoghurt gaat in de schaaltjes, die staan daar al klaar. Kijk, daar is het emmertje met yoghurt. Dan haal je eerst het deksel daarvan af. Hier ligt een lepel, die steek je nu in de emmer, en dan schep je de yoghurt daarmee in de schaaltjes. Goed zo, de eerste schep zit erin. Nu nog een schep. Nee, eerst de lepel weer in de emmer, en dan…’
De wereld vervaagt voor haar, tijd wordt fluïde. Soms vraagt ze bezorgd wie er nu op mijn katje past, aangezien ik al drie dagen bij hen ben – terwijl ik pas een paar uur geleden ben gearriveerd. Ze kan soms iets vragen op een toon alsof ze gewoon het gesprek voortzet, terwijl ze ingaat op iets wat niemand heeft gezegd. Of misschien reageert ze op een opmerking van een maand of twee geleden.
Categorieën zijn voor haar nog wel intact, maar daarbinnen is het een vage bedoening. Met Kerst wilde ze zich optutten: het belang van een verzorgde verschijning zit diep ingeprent. Maar hoe dat precies in zijn werk gaat, zulk optutten, wordt steeds raadselachtiger, en make-up is per slot van rekening allemaal make-up. Zodat ze, toen mijn vader poolshoogte kwam nemen in de badkamer, haar lippen stond op te verven met nagellak. Nadat hij rustig zei dat ze wellicht het verkeerde spul te pakken had, wilde ze het kwastje onderin het flesje proppen, zoals je een lippenstift in zijn huls opbergt.
Mijn hart breekt tien keer per dag wanneer ik bij ze ben.
‘Waar is Mickey eigenlijk, zit-ie bij jou?’ vroeg ze me afgelopen zaterdag, plots ongerust. Mickey is hun kat, en haar lust en leven: ze wil om het half uur weten waar het diertje is. Mickey lag rustig bij haar op schoot te slapen.
Mijn moeder dobbert al jaren in de zee van Alzheimer. Ze gaat gaandeweg vaker koppie-onder, en de periodes dat ze weer boven water komt, worden minder frequent. De Alzheimer hapt met steeds steviger kaken naar haar en trekt haar onder de zeespiegel.
Maar ze zit godlof ook vast aan een lijntje, een band die haar steeds weer even naar boven haalt, voor zolang het duurt: mijn vader hengelt haar telkans naar haar oude leven terug. Met engelengeduld legt hij haar desnoods vier keer in een kwartier precies hetzelfde uit. Met eenzelfde geduld helpt hij haar elke dag met haar oefeningen, en metselt hij aan haar ego: ‘Nu deze voet. Ja, goed zo, en nu nog een keer. Geweldig! Je hebt het nu al vier keer gedaan. Lukt de vijfde keer ook nog, denk je? Je wordt er steeds beter in!’
Mijn moeder dobbert in een zee van Alzheimer en van liefde. Tot nu toe wint mijn vader.
Diep respect voor jullie allebei.
(((Karin en ouders)))
Mijn moeder, bijna 99 en alleen in verzorgingshuis, is al helemaal weggezakt in afasie. Kan wegens ongeheelde heupbreuk niet meer bewegen. Wat zou het mooi zijn geweest als mijn vader haar had kunnen begeleiden zoals de jouwe het doet! Dank je wel voor dit schrijfsel.
Ik zeg niet graag, maar pfff echt heel triest, zo triest waar je tranen van krijgt. Elke detail moet je haar “in levende plant”( <–sorry dat ik het zeg, hoe zeg je dat anders dan? ) en langzaam zien "verdwijnen", vooral haar geest niet meer helder kan halen. Echt diep triest! Uit jouw verhalen krijg ik brok in mijn keel, omdat het zo herkenbaar is. Ook uit de verhalen van mijn moeders families die al vrij bekend staat van Alzheimer. Mijn moeder ( als jongste kind van 11 kinderen, zelfs de nakomelinge) vreest al voor haar toekomst van die soort Alzheimer. Ze riep me ook de laatste tijd: Als, Als , Als die , die die, wil ik niet zo verder leven. Haal de stekker uit! Ik wil door niemand verzorgd worden, nee is nee punt, vette punt! Ik moest ook steeds weer aanhoren wanneer ik bij haar op bezoek kwam, elke keer weer. Ze is heel eerlijk in haar ervaringen wat ze zo vergeetachtig was. Zoals haar zelfgemaakte tomatensoep in de magnetron even zetten, omdat er bezoek tussen door kwam. Een week later zag ze die rotte tomatensoep weer uit de magnetron en vroeg ze zich af 'wanneer nou?', en mijn oom kreeg de boodschappenlijst van zijn vrouw: ja benzine voltanken dan. Maar hij vergat een van de 2 auto's die van diesel of ongelood moest tanken, dus hij dacht dat het diesel was, dan viel de hele auto in panne. En ook had hij de hele middag in de badkuip vastgezeten omdat hij dacht dat zijn vrouw even handdoeken ging halen en wel sneller terug zou komen, maar hij bleef zo in de kouwe bad zitten. Zo diep triest!!! De andere oom, ook de broer van mijn moeder, was als enige die geen contact meer met zijn ouders had ( iets met verleden tijd ), was ook patiënt van Alzheimer. Mijn moeder ging altijd als vrijwilligerswerk met de auto om de ouderen van huis op te halen om naar activiteitendag te brengen. Zelfs haar eigen broer herkende mijn moeder niet. Weg was hij, alles met zijn wazige blik voor zich houden.
Het is allemaal zooooo triest, het is echt niet te kunnen doen!
Karin, hou je haaks en veel sterkte met je mama en papa samen!
Beste Karin, wat een aangrijpend mooie beschrijving van het aangrijpende verdwijnen van je moeder in de zee die Alzheimer heet. Sterkte voor jou en je vader!
Hartelijke groet,
Ruud
Precies zó heb ik mijn moeder zien verdwijnen, van het allereerste begin in 1982 tot haar overlijden in 2004, toen ze al jaren het vermogen om te spreken was verloren. Je verwoordt het prachtig, en ik krijg er weer tranen van in m’n ogen. Wat een afschuwelijke ziekte is dit toch. Ik vind het bewonderenswaardig hoe je vader dit oppakt. Heel veel sterkte.
Prachtig en ontroerend beschreven.
Je vader is een held! ‘A hero of our time!’
Je hebt het prachtig verwoord maar het blijft een in triest verhaal en de tranen zitten hoog want ik heb het meegemaakt met mijn moeder na de dood van mijn vader. Gelukkig heeft jouw moeder haar man nog. Ik heb vreselijk veel respect voor je vader want dat valt echt niet mee, je moet werkelijk een engelen geduld hebben. Ik wens jullie heel veel sterkte.
Treurig en herkenbaar. Ik maak nu hetzelfde mee met mijn moeder, die is opeens bang voor inbrekers, verstopt dan alle keukengerij, kan het dan niet meer vinden en dus is er ingebroken. En de hele dag naar van alles en nog wat zoeken, vooral naar een van de katten die zich nogal eens wil verstoppen.