Het is nu een jaar geleden dat mijn hartsvriendin hoorde dat ze een dodelijke kanker had en snel zou sterven. Anderhalve dag later besloten we te trouwen.
We deden dat deels opdat ik haar zo veiligheid kon bieden (ik mocht dan wettelijk voor haar instaan), deels omdat een huwelijksfeest haar een prachtig publiek afscheid bood, deels omdat zo’n verbintenis haar vrienden verzekerde dat ze zelfs bij een naderende dood in goede handen was.
Na dat doodvonnis heeft Christiane nog zeven maanden geleefd. Elke vrijdagmiddag weer verzamelden haar vrienden zich in café Saarein, hopend dat ze daar opnieuw acte de présence zou geven. Na haar dood hebben haar zus, haar broer, haar ex en ik al haar spulletjes zorgvuldig geordend en verdeeld onder haar vrienden.
Je kunt je bijna geen publieker, geen gezamenlijker afscheid voorstellen. Iedereen die erbij betrokken was, was onder de indruk hoe Christiane – samen met ons, haar getrouwen – haar ziekte en dood met haar buitenwereld heeft gedeeld. Inmiddels is het een half jaar geleden dat ze is gestorven, en nog steeds melden zich mensen die vertellen hoe blij ze zijn dat ze hier deelgenoot van konden zijn.
Toch zat ik de afgelopen weken in mijn eentje te kniezen. Het kostte me veel gepieker om te snappen dat ik ernstig last had van de aankomende kruisjes in mijn agenda, data bezwangerd van verlies en dood. 11 juli: haar doodvonnis. 13 juli: onze verloving. 27 juli: haar verjaardag. 19 augustus: onze trouwdag.
De vriendin die ik mijn sores na weken van innerlijk getob toevertrouwde, schreef me monter terug: ‘Schat, je begint nu met de serie Vandaag één jaar geleden. Bereid je maar voor: dat kutprogramma gaat een vol jaar door, en je kunt geen enkele aflevering overslaan.’ Dat de vriendin in kwestie zelf ook weduwe is, behoeft geen betoog.
Haar antwoord luchtte me onverwacht op. Dit was gewoon. Dit was verdriet.
Maandenlang had ik mezelf ingehamerd dat ik – omdat ik er zélf voor had gekozen om te trouwen met mijn stervende hartsvriendin – vooral blij moest wezen over wat ik voor haar had kunnen betekenen. Dat wij – broer, zus, ex en ik – voldaan mochten wezen hoe goed we lief en leed, en later haar spullen, hadden gedeeld.
Maar de hartstochtelijke wens om alles voor Chris te doen en om al haar vrienden recht & goed te doen, maakte óók dat ik dat ik maandenlang vooral naar anderen had gekeken, en weinig naar mezelf.
Natuurlijk is het prachtig om te weten dat we al het mogelijke voor Chris hebben gedaan, en dat haar laatste maanden voor haar als een geschenk voelden. En ik was verrast hoe makkelijk het ineens bleek om mezelf weg te cijferen en mijn leven in dienst te stellen van een ander – wetend dat er weinig mensen zijn voor wie ik dat ooit zou doen.
Maar nu, een half jaar na haar dood, vallen alle rechtvaardigingen en goede bedoelingen steeds meer weg, en rest alleen dit: het verlies, en het verdriet.
Dikke knuffel Karin.
Gelukkig is ook dit een fase
Zie ook (fases van verwerking) op het forum van de Amazones.
Komt goed. En misschien moet je dan even wat egoïstischer zijn en kijken naar wat voor jou goed is.
Wat betreft dat afluisteren dat komt nog wel. En dan is het vast een heel raak stuk.
Doe je zo lang wat met de wolf.
Las dat Pechtold had geschreven dat Geert Wilders voor de wolf is omdat hij een dubbel probleem heeft
Met roodkapje :-)
Kleine glimlach is het begin.
Troostknuffelt
Eindelijk Karin, eindelijk begint het verdriet je in zijn greep te krijgen. Er moest zoveel gedaan worden dat jullie daar geen tijd voor hadden en geen gelegenheid te baat hebben genomen om jullie verlies zelf te verwerken. Boeken opruimen, kleding uitzoeken, geliefde meubelstukken wegdoen, leed van vrienden en vriendinnen aanhoren en zorgen dat Chris op de juiste manier bij mensen bleef ‘hangen’.
Nu ben je toe aan je eigen verlies. Beleef het volop en ‘geniet’ er van, laat je tranen maar gaan; het werkt louterend.
Lieve Karin,
Niemand kan bevroeden hoeveel je van Chris gehouden hebt om deze zware gang samen te gaan. In het begin na haar dood heb je zoveel moeten regelen dat er geen plaats was voor verdriet. Heb hetzelfde meegemaakt en de mensen denken dat het over is. En juist dan komen de tranen …
Hoi Karin lotgenoot.
Dank voor het onder woorden brengen.
Mijn verdriet begon pas toen ik sterk genoeg was om het te kunnen dragen. En dat duurde wel even……….
Sterkte!
ik huil met je mee – je kent me nauwelijks of niet – maar dankzij deze woorden voelde je even heel dichtbij – ik geef je een knuffel. drink je toe met een kopje tranenthee. dank.
“Haar antwoord luchtte me onverwacht op. Dit was gewoon. Dit was verdriet.”
Gewoon, ja. Gewoon kut, ook.
– . – kNusje
Beste Karin,
Rouw is een levend iets. Het begint jong en dan groeit het. En je voelt het eigenlijk pas, nadat de aardse beslommeringen rond je verlies achter de rug zijn en je in zekere zin tot rust komt, zoals bij jou nu het geval is, vooral als je er in je uppie mee zit.
Rouw is bij iedereen anders, ondanks dat er veel overeenkomsten tussen rouwenden en rouwbeleving zijn. Je kunt de vorm ervan niet dicteren door jezelf in te hameren dat je toch vooral blij moest wezen. Emoties kun je niet dwingen, ze zijn zoals ze zijn. Dat geldt ook voor verdriet. En je verdriet weegt nu kennelijk zwaarder dan de dingen, waarvan je vindt dat je er blij over moet zijn.
Wie vol verdriet naar een clown gaat kijken, moet huilen, terwijl het kind naast je zit te gieren van de pret. Jezelf vertellen dat je ook behoort te gieren van de pret, werkt niet.
En rouw is vervuld van emoties. Je ertegen verzetten lukt dus ook niet. Ik heb het in een situatie van mijzelf jaren geprobeerd, werkte niet. Je kunt het alleen aanvaarden, aanvaarden in de vorm waarin het zich bij jou manifesteert met alle haken en ogen die erbij horen.
Het beleven van je werkelijke emoties is een hele kunst. Je zult elk idee erover moeten laten varen om ze zuiver te kunnen ervaren. Dat geldt ook voor rouw.
En geleidelijk wordt je jonge rouw zelfbewuster, volwassener en jij ook samen ermee, met gelijke tred. Het is een enorm verrijkend groeiproces. Alleen in het begin is het vaak zó pijnlijk dat je dat er nog niet in kunt zien.
Mijn rouw is nu 42 jaar en al tamelijk bedaagd, maar het is er niet minder om.
Heel veel sterkte en leg het moede hoofd maar eens te ruste,
Janus.
Lieve Karin, soms maken woorden je deelgenoot. Soms ontbreken woorden om dat te bevestigen.
Ria
moeilijk nu, terug zien en niets meer kunnen doen
eerst was je bezig, nu voel je pas voor jezelf
en logisch dat dat hard aan komt
deel het zoveel mogelijk
heel veel liefs en goeds
thian
Lieve Karin, you grieve, therefore you are. Verdriet hoort bij al wat menselijk is. Dat zijn banale maar toch juiste woorden. Ook je plichtsgevoel is een positief iets. Er is niets mis met je. Alles heeft zijn tijd en zijn plaats nodig. Op mensen als jij kunnen we trots zijn. Sterkte met de verwerking. We leven met je mee.
Rouw, verdriet en alles wat er nog meer bij hoort is het herstel van een situatie.
De situatie waarin degene die we verloren zijn zich in ons hart bevindt.
De terugkeer van de verlorengewaande naar ons hart doet de rouw, het verdriet stoppen. Zodra we inzien dat liefde zich niet stoort aan de grens van de dood kan het zomaar voorbij zijn.
Eigenlijk is rouw het mooiste wat we kunnen doen voor de verlorengewaande…
Ik wens Karin Spaink veel succes toe in dit mooie proces. En ook veel zwakheid. Want pas in onze zwakheid zullen we de verlorengewaande terugvinden.
Aan het einde wacht de schat.
Jij “danste” toch met jou autootje, hoe heet ie ook al weer? Veel rijden geeft veel stof voor veel kleine stukjes en het mooiste boek wat je ooit schreef!
–
Wil je naar Portugal komen voor een weekje? Ik haal je graag op en dan kunnen we bijpraten. Ik mis je.
XXX
K
Ik kan een cd speler lenen om op zondag een lekkere serie te kijken, zonder katten, maar met de leukste hond van de wereld.
X.
Ja, dat noemen ze “over je eigen grens” gaan he. Is idd heel begrijpelijk, de weerslag en de rouw erna… Ze zeggen altijd dat die eerst keer door de vier seizoenen gaan heel moeilijk is. Sterkte