[Deze column zal niet erg verrassend zijn na mijn vorige bericht, maar voor de goede orde & de volledigheid alsnog. En ja, het voelt nog steeds alsof er een knop om is. Afgelopen week heb ik eindelijk dat stuk geschreven waar ik al maanden tegenaan hikte. Vanmorgen hebben we het besproken, en iedereen was er blij mee. Joechei!]
Afgelopen weekend was het precies twee jaar geleden dat ik dat vermaledijde paasei in mijn borst vond. Twee jaar alweer – ver en dichtbij tegelijk. Ver, omdat er tussentijds zoveel ingrijpends is gebeurd dat godlof allemaal ruimschoots achter me ligt: amputatie, bloedonderzoek, port-a-cath erin, chemo, herceptin, depressief worden, MUGA-scans, hartklachten, hartonderzoeken, gedub over al dan niet hormoontherapie, port-a-cath eruit. Dichtbij, omdat die kanker nog steeds mijn leven kleurt.
Stiekem maar systematisch verdeel ik mijn leven in ervoor en erna. ‘Ik werk nog steeds minder dan vroeger,’ mopper ik, of: ‘mijn concentratie is nog steeds niet wat-ie was.’ Er zeurt iets in me, een vaag gevoel van vergeefsheid. Aan dat ene grote project waaraan ik me heb gecommitteerd, het beslaat met ziekteverzuim inbegrepen bijna vijf jaar, kan ik me slechts met grote moeite zetten. Ik weet drommels goed wat het is: diep in mijn hart ben ik bang dat men mij voor niets betaalt. Dat ik het boek nooit af zal kunnen maken, omdat ik word afgesneden door de kanker die terugkomt. Elke keer dat ik aan dat boek werk vraag een piepstemmetje in mij zich af of ik het wel haal, dat boek. Of eigenlijk: of ik het zelf wel haal.
Vergeefsheid, ook omdat ik in stilte vrees dat als ik die kanker werkelijk te boven kom, er vast iets nieuws me onverhoeds en van achteren bespringt. MS, hersenbloeding, kanker. Wat voor nut heeft dat telkens opkrabbelen van mij als ik steeds een nieuwe dolk in mijn rug gezet krijg? Niet de goden verzoeken, niet weer blij & hardwerkend gelukkig worden, want de vorige keer dat ik dat deed werd ik gemeen onderuit gehaald. Dan maar beter blijven hangen in dit limbo.
Niet dat het werkt. Ik vit op mezelf. Dit niet gedaan, dat te laat ingeleverd, Spaink waar is je discipline! Je werkt niet goed! Je zit te lanterfanten! Je zit niet goed in je vel, niet goed in je leven… ‘t Is allemaal tamelijk destructief. Bovendien weet ik drommels goed dat het niet helpt om zo te blijven vastzitten in die kanker. Dat biedt immers geen enkele garantie tegen het krijgen van de volgende ziekte; hooguit een garantie om tussentijds ongelukkig te wezen.
Toen ik dit laatst allemaal opbiechtte aan mijn meisje, zweeg ze eventjes. Ze keek me voorzichtig aan. ‘Volgens mij – als het te hard klinkt moet je het heus zeggen, maar ik denk dat dit de enige manier is om je het duidelijk te maken – volgens mij ben je kankerverslaafd. Je kunt je geen leven zonder kanker meer voorstellen. Dat is junkiedenken.’
Ik heb er dagen, weken over lopen piekeren en kwam tot de conclusie dat L. gelijk heeft. Ik heb mijn lot verbonden aan de kanker, ik heb hem mijn leven laten kleuren. Of nu ja – zó streng hoef ik nu ook weer niet voor mezelf te wezen – dat heb ík niet gedaan maar dat is een van de valsere, meer verscholen eigenschapen van kanker. Hij wroet en woekert immers. Hem fysiek kwijtraken is één ding, waar je bovendien de deskundige hulp en inzet van een heel ziekenhuis bij krijgt, maar diezelfde kanker uit je kop en uit je leven krijgen, of hem tenminste dusdanig te temmen dat hij nog maar een hoekje inneemt in plaats van je hele mentale huis – dat is heel iets anders. En dat moet je helemaal zelf doen.
Kankerverslaafd. En geen methadon te bekennen.
Vanmorgen moest ik naar het ziekenhuis voor mijn jaarlijkse mammogram. Vreemd genoeg was ik niet bezorgd, zelfs niet toen er na de mammo voor de zekerheid nog een echo werd gemaakt. Alles schoon. Vanaf vandaag moest ik mezelf maar weer ‘s gezond gaan noemen.
18 maart / MC, 28 maart 2008
Hoi Karin
je kunt zoveel willen, maar het blijft nu eenmaal zo, dat er verschil is tussen gevoel en verstand. Mijn ervaring is dat het slijt, niet dat je het kan zeggen van de 1 op andere dag omdat iemand anders een opmerking heeft geplaatst die je aan het denken heeft gezet.
In ieder geval zeg ik nu, ik heb kanker gehad, maar met de nasleep gaat het me te ver om me gezond te noemen. Maar wie weet, ben jij die uitzondering…..ik hoop het voor je
Elly, het ging inderdaad niet van de ene dag op de andere dag. Het zat allemaal al veel langer te broeden. L’s opmerking was meer het omslagpunt. Maar ik ben wel blij dat ze me omsloeg :)
Of ik er nu helemaal uit ben, valt uiteraard ook nog te bezien – maar ik heb deze teruggekeerde werklust nu al twee weken, dat is langer dan me eerder is gelukt. Het voelt allemaal lekkerder en prettiger :)
Tenzij je in de toekomst kan kijken (daar zijn ook medicijnen voor) weet je niet waar je dood aan gaat. Kan net zo goed iets anders als ziekte zijn. Er zijn vele ziekten waar je niet dood aan bent gegaan Karin. Waarom zal de volgende wel fataal zijn?
Als je iets hebt kunnen leren van dit alles, is het dat je lichaam een ongelovelijke veerkracht heeft. I looked death in the eye. And death looked back. Of zoiets, kan even geen quote vinden in mijn mentale database.
Een mooi voornemen..dat is het halve werk..en ach al blijft er altijd ervoor en erna zolang je daarvan alleen de positieve dingen meeneemt is er niks aan de hand toch?
@ Michiel: “Wat ben ik blij dat ik dit lees!”
Me too Karin!
“…moest ik mezelf maar weer ‘s gezond gaan noemen.”
Wat ben ik blij dat ik dit lees!
Hmmm.. Gezond? Wat is dat? Aan de andere kant, ziek, ziek vind ik ook teveel gezegd voor het krakkemikkige lijf, en dan heb ik het over mezelf…
‘Klein gebrek, geen bezwaar’ schimp ik wel eens en ik denk dat je, eigenlijk, wel een betere versie van jezelf wordt doordat je veel meemaakt, al vraag ik me ook toch nog wel af of het me die misère allemaal waard was. Blijft dat ik blij ben met de opgedane kennis..En zo is zoveel ‘dubbel’ in het leven en ligt het gevoel en ratio regelmatig in spagaat..
Veel geleerd, dat wél..
Maar gezond, om eerlijk te zijn, ben ik niet. Merk wel dat ik leer omgaan met onzekerheden, en dat als controlfreak! Weet dat mijn lijf niet betrouwbaar is, net zomin als het jouwe, iets te vaak liet het het afweten, maar ik maak me niet druk om morgen, overmorgen of evt. volgend jaar.
We zien wel, de beruchte bus kan ook nog altijd voorbij komen en me pletten, niets is zeker, niet voor mij, maar ook niet voor iedereen die nu denkt gezond te zijn (ik denk alleen dat het bij mij en jou (misschien ook) wat meer bewust in je gedachten zit).
Ben wel blij dat je inspiratie, plezier en schrijflust is weergekeerd en aan de andere kant dacht ik net, bij het lezen van jouw verhaal: wanneer neemt ze eens lekker vakantie? (even niets moeten, lekker relaxen, wijntje, sigaretje, zonnetje..hmmmmmmmmm)
Groetjes, Mien (misschien bemoei ik me teveel, vergeef me ;) )
Mien, mijn definitie van gezondheid is natuurlijk wat minder strikt dan de reguliere, na 20 jaar ms… Toch gaat het ook daar wonderbaarlijk goed mee. ‘Gezond’ betekent voor mij dat ik fysiek geen ergere makke heb dan anders. Dat ik niet kan rennen en dat mijn loopradius beperkt is, och, dat is al zo gewoon dat ik dat niet meer merk :)
‘ (…) maar diezelfde kanker uit je kop en uit je leven krijgen, of hem tenminste dusdanig te temmen dat hij nog maar een hoekje inneemt in plaats van je hele mentale huis – dat is heel iets anders. En dat moet je helemaal zelf doen.’
Het antwoord waar wij (mijn partner die kanker heeft en ik als mantelzorger zo af en toe) op kwamen, was ‘time management’. Maximaal 2 uur per dag mogen we — mentaal gezien — met de kanker bezigzijn. Ervoor en erna is het iedere keer weer dezelfde koan: ‘en nu gewoon weer aan het werk’.
allez, aan het werk! maak jezelf onsterfelijk zolang je leeft.
Hier, ik heb het stuk uit Het strafbare lichaam over “ziekte is verslaving” eindelijk gevonden (pagina 61, Rainbow Pocket Edition, 1992):
“Het is dan ook typerend dat deze [new age] therapeuten ziekten en verslavingen op exact dezelfde manier beschrijven. Volgens hen is ziekte voor de zieke wat heroine of alcohol voor de verslaafde is: houvast en uitvlucht tegelijk, camouflage en uitdrukkingsvorm ineen. In hun ogen /is/ ziekte een verslaving, een slechte en ondermijnende gewoonte waar je alleen met psychologische hulp vanaf kunt komen.”
Karin, weet je zeker dat Lucia geen Hay in de kast heeft staan?
Grom, het grote verschil is dat Hay en co de oorzaak van ziekte in een verslaving zoeken (je persoonlijkheid heeft deze ziekte nodig en creëert hem derhalve), terwijl L me er gewoon op wees dat ik vast zat aan die kanker en misschien maar ‘s gewoon moest verder leven. Diametraal tegenovergesteld, dus.
Weet je wat de ellende is met de orenmaffia? Die grijpen allerlei serieuze cponsequenties van ziekte aan en gaan daarmee op de loop. Ze bombarderen gevolg tot oorzaak, ze draven door, ze geloven in volmaaktheid, ze geloven dat er een ‘natuurlijke orde’ is, dat geluk een mensenrecht is en gezondheid moreel verheven. Allemaal dingen waar L bepaald niet op is te betrappen.
Ik had een case manager die zei dat ik de zaak fleste met mijn manische-depressie en/of schizofrenie. Ik merk dat ook bij mensen waarmee ik om ga. Ik ben zo slim en scherp, dus dan kan ik ook wel werken.
Nu heb ik me jaren lang gefocust op een comeback in de maatschappij. Weer naar de universiteit, kijken bij wat voor bedrijf ik wil software designen of programmeren. Maar genoeg is genoeg. Ik heb mijn ziekte geaccepteerd en leef nu een heel rustig en relaxed leventje en heb sinds mijn laatste opname een aantal jaren terug geen terugval gehad.
Iedere ‘deskundige’ die het daarmee oneens is mag van mij opzouten.