[Bijdrage aan de bundel Ik lees waar ik ben / I read where I am, onder redactie van Mieke Gerritzen, Geert Lovink en Minke Kampman, uitgegeven door het Graphic Design Museum Breda. Op de foto: een deel van mijn boekenkasten.]
Vroeger las ik wanneer en waar ik maar kon. Bij de bibliotheek kon je maximaal vier boeken per week lenen, voor mij een te schamel rantsoen. Nadat ik er de kinderafdeling uit had, smokkelde ik met leeftijdsgroepen; de mevrouw achter de balie kneep soms een oogje dicht.
Als mijn ouders een avondje weg waren, zat ik urenlang met een boek op de wc. Dat licht verraadde me tenminste niet wanneer ze thuiskwamen. Zodra ze aan de voordeur morrelden, verstopte ik mijn boek onder mijn pyjama, trok schijnheilig de wc door en veinsde slaapdronkenschap. In het weekend, als zij uitsliepen, pakte ik in de woonkamer boek na boek van hun planken. Bij het ontbijt las ik de etiketten van het broodbeleg.
Later las ik minstens twee of drie boeken per week en was de grootste attractie van vakanties dat je dan meer kon lezen. Toen ik rond mijn dertigste plotseling halfblind werd – gelukkig tijdelijk – was mijn eerste zorg hoe ik kon blijven lezen. Ik overwoog braille. Toen mijn zicht opklaarde, las ik juichend de schreeuwende reclames en uithangborden die de openbare weg ontsierden.
Om mij heen, in mijn woonkamer van vijf bij vijf, staat inmiddels ruim vijftig meter aan boeken: bijna drie muren vol. Dat oogt imposant, maar ze lezen doe ik nog amper. Tegenwoordig lees ik hooguit een paar pagina’s voor het slapen gaan, om de overgang van waken naar soezen te verzachten. Ook de kranten en tijdschriften waarop ik ben geabonneerd houd ik steeds slechter bij. Wel lees ik nog altijd obsessief de t-shirts van mensen die ik tegenkom.
’t is de computer. Daar zit ik dag en nacht achter, daar lees ik me suf aan mails, nieuwsgroepen, forums, blogs, websites, kranten, wiki’s, Facebook updates, samenvattingen en tweets, en natuurlijk aan de reacties op dat al. Internet maakte me tot een lezer van de korte baan. De langere stukken waar ik onderweg op stuitte bewaarde ik trouw voor hetzelfde later als waarin ik de gekochte maar ongelezen boeken zou lezen die zich inmiddels overal hadden opgetast.
Zo ging het al jaren.
Totdat ik een Kindle zag en subiet verliefd werd. Vier dagen later bezorgde Amazon de mijne, die ik meteen vol boeken stopte. Lange stukken die ik op internet vind stuur ik tegenwoordig met een paar klikken door naar mijn Kindle, en warempel, nu komt het er wél van. Uren achtereen op de bank, in bed of in de trein; tijdens gestolen minuten in de rookpauzes, of wachtend in ’t café bij de bioscoop totdat de film begint – opnieuw lees ik boeken wanneer en waar ik maar kan.
En opnieuw – plus ça change – lees ik vaak illegaal. Ik ruil als vanouds boeken met mijn vrienden, maar dat mag niet meer nu ze digitaal zijn. De kopieerbescherming die op mijn in Nederland aangeschafte boeken zit, moet ik verbreken om ze te kunnen lezen. (Nederlandse boekwinkels bedienen alleen de markt voor Sony e-readers.)
Mijn Kindle zit in een roodleren etuitje; zodra ik dat opensla, heb ik tweehonderd boeken tot mijn beschikking. Ingebouwd in datzelfde etui zit een leeslampje. In bed, in het donker, lees ik boeken – en mijn katten merken niks wanneer ze ’s nachts thuiskomen.
Nu ik deze dag wederom begonnen ben met checken of je weer een nieuwe tekst aan je site hebt toegevoegd,ben ik extra blij dat het over je boeken gaat.Ik kijk eens in de zoveel maanden de uitzending over jou via Uitzending Gemist terug( ‘Profiel’).Iedere keer als ik je dan aan tafel zie zitten met op de achtergrond die wand vol boeken(zwarte kasten destijds?), vraag ik me af hoe jouw ‘top tien’ van favoriete boeken eruit zou kunnen zien.Ik weet,een boekenverzameling groeit mee met je leven en de bijbehorende interesses,en het is niet m’n bedoeling om een ‘afgezaagde’ vraag te stellen.Maar op deze Zondagochtend waag ik ‘t er toch op:dus….enig idee?
Groet, Richard.
Herkenbaar. Als kind verslond ik boeken. Geen idee hoeveel je tegelijk mocht lenen. De bieb zat toch om de hoek. Ik was daar dan ook meerdere dagen per week te vinden. Met gemak las ik op één vrije dag in een weekend of een vakantie een boek in één ruk uit.
Ook ik ben veel minder gaan lezen. Recent heb ik een Bookeen cybook opus e-reader gekocht. Ideaal. Wel moet ik er aan wennen dat je iets heel lichts en plats in handen hebt wat toch een dik boek vertegenwoordigt. Bij een boek zie en voel je hoever je gevorderd bent. Bij een e-reader beperkt zich dat dat een getalletje die de pagina aangeeft.
Dat de boekenbranche in zwaar weer verkeerd vind ik niet meer dan logisch. Waarom er een regio-bescherming op boeken moet is mij een raadsel. Zo verkoopt Bol.com bijvoorbeeld géén enkel Engelstalige e-reader van Philip Roth. Dat is toch ronduit absurd. Zo’n boek wil ik – als het in Nederland moeilijk verkrijgbaar is – gewoon via een Amerikaanse of Engelse internetwinkel kunnen aanschaffen. Maar helaas.
Ik herinner me dat mijn moeder met me mee ging naar de bibliotheek om te vragen of ik boeken voor oudere kinderen mocht lezen, omdat ik de boeken voor mijn leeftijd allemaal gelezen had. Ik herinner me dat ik als kind over de ideeen van Spinoza en Darwin las. De boeken van Spinoza kreeg ik van mijn opa. Ik heb ze nog. Ik kan me er niet meer op concentreren.
Ook ik heb kasten vol boeken die ik niet meer lees. Heel veel boeken uit de jaren 70, feministische boeken, die ik nu niet meer te verteren vind. Sinds kort heb ik Bol.com ontdekt, helemaal te gek, eindelijk krijg ik boeken thuis over een onderwerp wat mij erg boeit, maar waar ik in de Nederlandse boekwinkels niets vind. Het eerste wat ik doe wanneer ik een boek in handen krijg, is eraan ruiken. MMMM, wat ruikt dat heerlijk. Een e-reader lijkt mij helemaal niets, maar wie weet, ga ik ooit ook om. Want ik moet bekennen, ook ik lees veel meer digitaal dan uit boeken. Hoewel ik nog steeds nieuwe koop en een boekwinkel als luilekkerland ervaar.
“Bij het ontbijt las ik de etiketten…”
Ja. Ik lees bijna niets meer. Herlees, zo langzaaaam mogelijk, een paar juwelen uit m’n kast – als een taartpunt die je telkens overnieuw mag proeven (eat your cake AND have it!) als je er zin in krijgt.
En T-shirts, ja.
Sinds kort ben ik lid van dizzie.nl, een sociaal netwerk voor boekenlezers. Ik heb nog geen tijd gehad om alles goed en wel in te richten, maar het is nu al verslavend! Minder snel en vluchtig dan Facebook, lekker ontspannen je (virtuele) boekenkast bijwerken :)
Ik had vroeger een ontzettende hekel aan lezen. Maar pas na mijn middelbare schooltijd ben ik pas voor lezen gaan interesseren. Lezen vind ik prachtig. Maar zelf proberen te denken endat proberen dat te verwoorden vind ik leuker. Niks is dan te gek, alles is mogelijk. Ik ervaar geen probleem meer als ik geen onderscheid kan maken tussen objectief en subjectief. Ook ‘iets’ wat we op ‘school’ geleerd hebben, maar ‘vaak’ voor mij ‘een dooddoener’ om mijn manier van denken af te doen als ‘subjectief’. Ik ben er achtergekomen dat zulke ‘tegenstellingen’ geen enkele nut heeft omdat door juist dat soort ‘begrippen’ te gebruiken ik mezelf afrem om ‘creatief’ te denken. En door in ‘tegenstellingen’ te denken, ben je wel ‘analytisch’ aan het denken. Maar zie ik daardoor mijn wereld in ‘stukjes’ en nooit compleet als een geheel.
Ik merk aan mijzelf en ook aan anderen. Dat ik geleidelijk afstapt van mijn ‘analytisch’ denken. En dat ik de Wereld meer als totalen ga ervaren. Door juist ‘gevoel en verstand’ met elkaar(subjectiviteit en objectiviteit) te verbinden gaat een ongekende Wereld voor mij open. Net alsof ik dat altijd al geweten had. Ik wordt meer ‘doe mens’ dan ‘denk mens’. En mijn ‘ervaringswereld’ (praktijk) geeft mij meer voldoening dan ‘alleen maar ‘ mijn ‘denkwereld(theorie). Ik weet dat ik ‘completer’ kan zijn. Zelf weet ik dat als ik nooit een boek gelzen zou hebben en de Natuur mijn enige voorbeeld zou zijn, dat net zoveel zou weten of misschien wel meer dan ik ooit uit boeken zou kunnen halen. Juist door de Natuur te negeren (waar ik deel uitmaakt) raak ik ‘afgestompt’ en ‘laat ik me leven’ door die’voorgekauwde’ wereld . Een ‘maakbare’ wereld dat ik meer daarin een ‘gevangene’ voelt dan een ‘vrije mens’. want niets is ‘volmaakter’ dan de Natuur. En waarom ik dat zodanig niet meer ervaar is omdat de mens (ook ik zelf) een ‘kunstmatige wereld’ heeft geschapen en zich zelf voor de ‘gek’ houdt dat dat onze ‘echte’ wereld is. Vooral mij niet geloven.