Los van alle ellende – voor zover dat kan, tenminste, want de beelden van het vliegveld bij Kabul zijn haast niet om aan te zien: mensen met doodsangst in hun ogen, ouders die in paniek hun kindje doorgeven, in de hoop dat een ander het mee zal nemen, weg het land uit – los van al die ellende dringt een vraag zich op. Wat is in ’s hemelsnaam het nut van oorlog?
Kun je, zoals de Verenigde Staten al sinds de Vietnamoorlog in de jaren ’60 volhouden, inderdaad ‘the hearts and minds’ van de bevolking veroveren nadat je een land eerst bent binnengevallen, en het vervolgens aan gort hebt gebombardeerd? Vietnam, Irak, Afghanistan – overal speelt die vraag.
Kun je als buitenlandse macht ooit nog op goede voet met de bevolking komen te staan, wanneer je die eerst als collateral damage hebt behandeld? Wanneer je met drones argeloze bruiloftsgasten hebt opgeblazen, en de kinderen van een land collectief hebt verweesd? Wanneer je, zoals Nederland in Srebrenica overkwam, in de positie raakt dat je onderdeel wordt van een burgeroorlog en je jezelf machteloos laat gebruiken door de overheersende partij?
Maken zulke oorlogen de taak van de internationale blauwhelmen – die hoofdzakelijk afstand tussen de strijdende partijen pogen te scheppen – niet duizendmaal moeilijker dan die al is?
Steeds meer ga ik geloven dat het enige dat je kunt doen voor een land dat in burgeroorlog verkeert, niet bestaat uit dat land invallen, maar uit lokale initiatieven versterken en waar je maar kunt de nood lenigen. Pleisters plakken, voedsel en schoon water verstrekken, schooltjes oprichten, de lokale pers helpen, ziekenhuizen bouwen, dorpsraden consulteren. En wanneer die schooltjes en ziekenhuizen worden gebombardeerd, met koppig optimisme weer van voor af aan beginnen.
Het werk van Artsen Zonder Grenzen, het Rode Kruis, Reporters Sans Frontières is moeilijk, maar zaait minder wantrouwen en biedt uiteindelijk meer perspectief. Je bouwt geen democratie met legers; die metsel je met geduld, vertrouwen, overtuiging, standvastigheid en betrouwbaar zijn. Tegen dictatoriale regimes en terroristische groeperingen bestaat geen quick fix – alleen stug volhouden, in samenwerking met de bevolking.
Niet dat je internationaal met lege handen hoeft te staan. Ook sancties kunnen werken, net als fondsen intrekken, beslag leggen op de rekeningen van oorlogsfinanciers en regimes uitsluiten van internationale gremia. Maar daar win je weinig mee – je voorkomt hooguit erger. De lokale democratie versterken is het enige dat werkelijk perspectief biedt.
Maar dat betekent ook dat je strenger moet zijn tegen regismes die nu nog overwegend als ‘friendly’ worden beschouwd. Van Jair Bolsonaro en Vladimir Poetin tot Recep Tayyip Erdoğan en Viktor Orbán – wees strenger tegen hen, al was het maar omdat het weinig helpt om daar toe te staan wat je elders verwerpelijk zegt te vinden.
De slogan uit de jaren zestig – make peace, not war – was zo dom nog niet.
[Beeld: Wikimedia]
“stug volhouden, in samenwerking met de bevolking” in een land waar een burgeroorlog heerst.
“De lokale democratie versterken” in een land waar een burgeroorlog heerst.
Ik begrijp het zoeken naar strohalmen, maar wie is de bevolking in een land dat in burgeroorlog is?
Een andere strohalm is wellicht: zoekt u het eventjes zelf uit, als u klaar bent hoor ik het wel. Tot dan zijn mijn grenzen even niet open voor uw bevolking. Zoals we dat ook eigenlijk hardop moeten zeggen tegen de bevolking van Noord-Korea.
Ik vind dat geleur met mensen over de wereld maar niks. Als je terug kijkt in de geschiedenis is het overal wel een keer erg hard en zwaar geweest ergens, moesten mensen onnoemelijk lijden. Hebben we dan wellicht niet collectief gewoon die pijnlijke ontwikkeling door te maken die we voorgeschoteld krijgen of moeten we elke vlinder bevrijden door hem uit de cocon te helpen?
@ 1. ….”wie is de bevolking in een land dat in burgeroorlog is? ”
Kijk goed naar de afgelopen 20 of 25 jaar hoe ze ermee omgingen.
Ja , Iran, Irak en Afhangistan zijn echt mega-rijke Islamitisch landen,
waar heel veel extremisten wonen.
Nu is ook weer Taliban begonnen, overheerst de hele land,
niet echt uit het onverwachte hoeken.
Was ook al jarenlang, vast 20 jaar na Bin Laden en Twee torens door de vliegtuigen doorboorden, die door goedgelovige islam mensen hadden genomen. Verspreidde al vrij lang ook overheersend.
Zo gaat het maar door tot ie uitbarstte. Hoe de macht van Taliban rond rijdt met volle tankwagens ook, doodeng voor je ogen.
En als Amerika ( Joe Biden die zegt …) zegt: Owww, we beginnen er niet aan mee, genoeg is genoeg! Dan faalt dit lang absoluut als een gat,
moeders en kinderen achterlaten door hun eigen mannen die vluchtten ( daar word ik ook pislink van ), dan blijft Taliban daar zolang overheersend in dit land.
Zou het wel voorbeeld moeten aannemen van de harde film van Jarhead ( gespeeld door Jake Gyllenhaal ), hoe de vreselijke macho van Amerikaanse legers daar zo vermaakten en juichten om de oorlog te voeren, denken ze van : “Waw, Gelukzalig Oorlogsleven zeg mannen ! Woowwowwww ! ”
Maar op lange duur daar hoe ze daar liepen tot het niets, zelfs van het niets tot niets, lopend over de verbrandde lijken, olievuren bleven vuren tot ie op, lopend over de oliewoestijn, enige dat ze konden doen: Lopen en kijken, en wegwezen! Daar gaat wel om miljoenen dollars kwijt, doodzonde !
Vol schieten hadden ze er eigenlijk niet echt zo veel ! Die film, aanraden om echt ernaar te kijken!!!!
Mijn vriendin wilde zelfs niks weten van de Oorlogslanden, niks. Ze was vroeger soldate geweest. Zelfs elke nieuws op tv zei ze ook vaak:” Nou ze weten niks van die landen, ze moeten niks teveel vragen stellen waar ze geen geweten aan hebben, zelfs politieke leiders weten ook nergens van. Daaruit stuiten ze alleen op angsten te jagen op welke landen dan ook zijn, of dure handels weghalen, of mensen terughalen…. tja. Maar oorlog is niks waar je trots op bent, totaal niet ! ” Ik zei wel: “Ik blijf toch kijken naar elke nieuws die binnen is, kranten lezen, social media..” Ze vroeg: “Wat heb je dan geleerd dan? Jaja politiek he, die vriendjespolitiek! Niks dan alleen oorlog , oorlog en niks vrede mee! Karin heeft gelijk! Oorlog is geen vrede !!!! Daar wil ik niks weten, niks ervan! “