‘Lance Armstrong overwon kanker.’ Je ziet dergelijke opmerkingen vaak, met steeds andere helden in de hoofdrol, en ze staan me intussen mateloos tegen. Het is niet eens het heroïsche dat me stoort, de suggestie van een geleverd gevecht, van iemand die met zijn ziekte op de vuist gaat in een eerzame strijd, hoewel dat een vals romantisch beeld is. Kanker hebben is immers helemaal niet heroïsch.
Kanker hebben is angstig, gaat gepaard met veel geduld moeten betrachten, met steeds weer moeten wachten op steeds weer nieuwe onderzoeken en uitslagen, met bekaf worden van de wekenlange bestralingen of de maandenlange chemo’s; ‘vechten’ met kanker is geopereerd worden, je lens slikken aan pillen, dagenlang kotsen, je huid zien verbranden, weken achtereen niets meer lekker vinden, maagzuur hebben en schimmels, brandende ogen en een snotneus. Het is vooral: niet weten of je het zult overleven en ondertussen proberen je leven overeind te houden. Dat laatste vergt moed, doorzettingsvermogen en steun van naasten, maar dat is nog iets anders dan ‘overwinnen’.
Het is ook niet het voorbarige dat me ergert. ‘Ellen ten Damme, Kylie Minoque en Joke Bruijs hebben borstkanker ook overwonnen,’ zegt iemand dan en dat is bemoedigend of troostend bedoeld en dus lief, maar het slaat de plank mis. Voornoemde dames hebben de behandelingen afgerond; of die kanker die in hen woedde ehht weg is weet niemand, want die kan tot nog een jaar of acht later opnieuw de kop opsteken. Pas wie tien jaar later nog steeds kankervrij is, kan werkelijk opgelucht ademhalen. Eindelijk verlost!
Wat me ergert is de suggestie dat Armstrong – of in Nederland: Ten Damme, of ik, of wie ook van die vijfenzeventigduizenden mensen bij wie elk jaar kanker wordt ontdekt – hoogstpersoonlijk ‘zijn’ kanker zou kunnen verslaan. De uitdrukking veronderstelt persoonlijke inzet onzerzijds, een of andere geleverde prestatie. Anders gezegd: dat we er iets voor hebben gedaan, anders dan ons laten behandelen. ‘Kanker overwinnen’ suggereert dat je overleving wordt beïnvloed – of zelfs: bepaald – door je wilskracht en vastberadenheid.
Iedereen die kanker heeft, wil liever overleven. Maar die kanker zelf wil dat ook: die wil zich blind reproduceren, die kan niet anders, dat is zijn aard. Net als een virus kent een kankercel geen moraal. Hij heeft alleen zwakheden die artsen kunnen uitbuiten. Het heeft weinig zin de strijd tussen cel en therapie die zich in het lichaam van de patiënt afspeelt, te beschrijven in termen van een persoonlijke ‘overwinning’.
Bij verstek impliceert die uitspraak bovendien dat iemand die gevloerd wordt door kanker, minder hard heeft gevochten of mentaal minder sterk was. Dat is waarom ik de uitdrukking niet goed kan velen. Doodgaan aan kanker verwordt ermee tot een persoonlijk falen, terwijl het echte probleem dan is dat die kanker te sterk was, of al te ver heen. Tegen sommige soorten kanker hebben we immers op lange termijn amper een antwoord, en wie uitgezaaide kanker heeft, kan nog een tijd doorleven maar weet zijn vonnis helaas geveld.
Ongeveer de helft van de mensen die kanker krijgt sterft daar uiteindelijk aan, en dat is heus niet de schuld van die mensen,een bewijs van hun tekortschietende vechtlust of wilskracht. Ze waren helaas kansloos, en dat is al erg genoeg. Laten we hen en hun nabestaanden dat verlies alsjeblieft niet nog ‘s inpeperen door kanker hebben voor te stellen als gevecht dat iemand ‘persoonlijk’ kan overwinnen.
go http://www.earthrise.com/ and read
you need some energy, yes, Karin
be good when consuming Spirulina, the green-blue algea; you can buy some as well in every bio-winkel and as well in the energy shops like near the Munt plein
sincerely, XX
Karin, dank dat je mijn gedachten zo mooi en goed hebt verwoord.
On the earthrise website :
*These statements have not been evaluated by the Food and Drug Administration. This product is not intended to diagnose, treat, cure or prevent any disease.
Duh.
IJzersterke column ! Natuurlijk is een positieve levenshouding, vechtlust, wilskracht belangrijk. ‘Hoop verloren, al verloren’. Maar ook de positiefste, vechtlustigste, wilskrachtigste gaat eenmaal dood. Vervelend, maar het hoort bij onze soort.
Mensen wijzen op wonderbaarlijke genezingen, op beter wordende percentages, op het tijdelijke van bijwerkingen, op nieuwe ontwikkelingen, enzovoorts… is (meestal) goedbedoeld, maar niet zelden bedoeld om de eigen angst voor de dood te overschreeuwen.
Iemand die’opgeeft’, dat kan toch niet !?!
Mag die ‘iemand’ dat alsjeblieft zelf uitmaken ?
Is iemand die zegt dat het wel mooi is geweest een verliezer en iemand die tot op het laatst nog iets geprobeerd heeft een held ?
Zijn drie maanden met palliatieve zorg omringde maanden minder waard dan een jaar agressieve therapieën ? Moet je per se vechtend ten onder gaan ?
Ik heb respect voor wie het genoeg heeft gevonden en ik heb respect voor de vechtjassen… en oordeel niet, omdat ik niet kan, niet wil oordelen.
Behandel anderen zoals jezelf behandeld zou willen worden onder soortgelijke omstandigheden. Meer kun je niet verwachten van een medemens. Maarruh… gun de ander hetzelfde.
Wat een verademing, dit stuk. Ik heb geen kanker maar chronische pijn, maar mijn ‘strijd’ met de (goedbedoelde) adviezen en opvattingen van anderen is vergelijkbaar. Al die artikeltjes, al die anekdotes… maar niet alles gaat over, niet alles is behandelbaar en niet alles is mijn schuld.
Nu moet ik het alleen nog zelf gaan geloven…
Blijf schrijven Spaink, blijf schrijven! (Als het gaat tenminste… ;0)
Zonder direct te willen oordelen (want zoals reeds correct is opgemerkt: oordelen is wel het laatste waar je je in dit soort situaties mee bezig zou moeten houden):
“…’vechten’ met kanker is geopereerd worden, je lens slikken aan pillen, dagenlang kotsen, je huid zien verbranden, weken achtereen niets meer lekker vinden, maagzuur hebben en schimmels, brandende ogen en een snotneus.”
Dit stukje vind ik persoonlijk een beetje verwarrend… Ik dacht namelijk altijd dat dit ‘leven’ was… het is voor mij in ieder geval al een jaar of dertig dagelijkse kost, en het is gruwelijk hard vechten – het gaat mij het beste af wanneer iedereen mij helemaal met rust laat.
Vervolgens schrijf je:
“Het is vooral: niet weten of je het zult overleven en ondertussen proberen je leven overeind te houden. Dat laatste vergt moed, doorzettingsvermogen en steun van naasten, maar dat is nog iets anders dan ‘overwinnen’.”
En dan denk ik: waarom heb je daar moed en doorzettingsvermogen voor nodig? Dood gaan we allemaal toch wel… en ik ben zelf eerder bang dat ik gewoon echt nooit dood zal weten te blijven, dan dat het mij op enige andere wijze verontrust. Oneindig veel pijn zit er ook wel in, of je nou voorzichtig bent in dit leven of niet… een mens wordt constant door de meest onaangename kwellingen getroffen (daglicht, bijvoorbeeld, vind ik nog altijd behoorlijk pijnlijk, om van ademen nog maar te zwijgen).
Shit WILL happen… het is dus beter om je te richten op ‘whatever’, en te doen wat je moet doen om stand te houden. Bang worden kan immers altijd nog wel, zodra daar een keer tijd voor overblijft.
En dat is misschien nog wel meer een boodschap aan medelezers, dan aan jou, beste Karin, want volgens mij begin jij het al aardig goed door te krijgen.
Hou vol, Karin, hou vol! Zolang je het leven de moeite waard vindt, hou vol. Mijn stem heb je. Verwacht niets, en dan wordt je af en toe aangenaam verrast.
Moge de onzichtbare kleine dingetjes je welgezindt (met td) zijn!
Scott Holon
you are experienced in reading, but not in practise
keep your personal scepticism for your own purpose
none of the food supplements are regarded as drugs, thanx the holy spirit!
doeg
Lieve Karin,
Dank, dank voor het zo mooi onder woorden brengen van mijn gedachten en mijn ongemak als mensen zeggen dat ik ‘het zelf doe’ dat het op het ogenblik best wel erg goed met mij gaat.
Ik doe helemaal nix, of hetzelfde als ieder ander, ondergaan van behandelingen, wachten op uitslagen enzo.
Het is niet mijn verdienste dat die behandelingen leuk aanslaan ..
Een nog ergere is, n.a.v. het leuk aanslaan van de behandelingen, ‘Je verdient het’.
Ik word daar heel boos en ook verdrietig van. Op de diverse borstkankerfora zijn ze te vinden: geweldige vrouwen, die met minstens zoveel moed, vrolijkheid en vertrouwen alle behandelingen zijn aangegaan en die het ‘niet haalden’.
Verder sluit ik me helemaal aan bij Liz:
‘Blijf schrijven Spaink, blijf schrijven! (Als het gaat tenminste.. ;0)’
knuff
Van ganser harte: JA!
Je verwoordt wat ik al tijden denk, met name de schuld/last die iemand die overlijdt ook nog eens als extraatje op zijn/haar bord krijgt bij de gedachte .ik heb zeker niet goed gestreden. Bullshit!
Sterkte met de laatste kuur en gevolgen daarvan en ook met je vriendin!
Groetjes, Mien
and the reason why i don’t write my name is, because in average Dutch people (emphasized, the ‘leftists’ as well) are stupid, abusive, suggestive (regarding also to adictive), selective and crazy ambitious .. and talk too much .. i may think yet of a quality, but i hardly remember .. oh, ya, unfair and weacked! somehow, a person would wander, why so many bohemians in this country die at an rather early age and exceptional manners. maybe, it would be time to start thinking that some values are eternal.? and, anybody scared of talking or mentioning or dealing with death?
as i can remember, the vast majority of the Dutch left have been feeling rather sentimental about being involved in murder cases regarding former Iraq, Somalia, Yugoslavia .. being sentimental about nationals of Serbia, Ukraina, Russia, Croatia .. we are though reading a website of het Parool?
wish everybody involved to be a good consumer of food supplements and breathing prana deeply!
Bedankt voor dit geweldige stuk!!! Kan me er helemaal in vinden.
Zelf heb ik een tijdje geleden een stukje op mijn weblog gezet over hoeveel ‘geluk’ men kan hebben als je borstkanker hebt… http://gigaro.punt.nl/index.php?r=1&id=264362
Ik hoop dat je het goed vindt maar ik heb jouw stuk (uiteraard met verwijzing naar jouw log) op mijn weblog gezet.
Gedeeltelijk mee eens. Vijf jaar geleden testestumor overleefd en deze zomer wederom uitgezaaide testestumor die na kuren weg lijkt te zijn. Ik ben nu slechts een dankbaar mens, geen overwinnaar. Genezen, voorlopig wel.
Overwinnaar pas als ik weer zonder angst, zonder zorgen, zonder rekening houdend met.., in de ogen van de toekomst kan en ga kijken. Overwinnaar pas wanneer ik het leven weer vol zal beleven.