Werd ik gisteren zomaar 64: al bijna bejaard. Heel raar, want ik had nooit gedacht zo oud te worden, ik had mezelf altijd dood verwacht voor mijn vijftigste. Mijn lichaam deed zijn best: multiple sclerose op mijn 29e, en dat ging aanvankelijk zo hard dat ik na een paar jaar al arbeidsongeschikt was. Vandaar mijn schatting dat ik uiterlijk tegen de vijftig de grens zou hebben bereikt van de mate van makke die ik acceptabel vond.
Daar bovenop kwamen nog een hersenbloeding en een vrij heftige vorm van borstkanker, dit alles doorspekt met soms jarenlange depressies, die al rond mijn zestiende begonnen. Bejaard raken lijkt dan niet echt je voorland. Uit voorzorg heb ik de middelen in huis: sinds eind jaren ’90 beschik ik over pillen om min of meer decent te kunnen sterven.
Maar het viel alleszins mee, weet ik nu. Tot mijn verbazing – en opluchting – is mijn lichaam opgekrabbeld, de kanker weggebleven, de bloeding in mijn hoofd geklaard. Ik werk weer, zelfs fulltime. Zolang ik er maar bij kan zitten en voldoende afleiding voor mijn piekerhoofd heb, ben ik een hele piet.
Wat ik inmiddels heb geleerd, is dit: je wordt meer met de dood geconfronteerd door het sterven van een ander dan door het nadenken over je eigen overlijden. Je eigen dood blijft in zekere zin altijd theoretisch, fictief: je maakt hem feitelijk niet eens echt mee. Maar de dood van anderen – daarvan weet je al te goed hoe schrijnend zeer dat doet, hoe pijnlijk en ingrijpend het voor intimi is, hoe diep en lang dat in hun leven doorwerkt. De dood van een ander is altijd concreet, hard, en onwezenlijk echt.
Dat is ook wat zelfmoord zo moeilijk maakt, inclusief het gesprek erover. Wie aan het eind van zijn Latijn raakt, stelt zijn of haar dood vaak uit met anderen als ultiem argument; pas wanneer je eigen lijden zo groot wordt dat die je zorg om anderen ondermijnt en minder zwaar doet wegen, komt de zelfmoord echt in zicht. Onderwijl wijzen de intimi erop – voor zover ze doorhebben wat er speelt – dat het leven van de dood willende nog zo mooi kan zijn, of weer kan worden, maar hij is die grens al gepasseerd. Wat hem nu nog in leven houdt, is niet zijn leven maar dat van hen.
Wat mij na mijn vorige grote depressie – geboren uit de dood van mijn hartsvriendin – gedurende de zwaarste periodes daarvan uiteindelijk van zelfmoord weerhield, was de gedachte aan mijn ouders. Ik wilde hen mijn dood niet aandoen, en dat hield me overeind. Kort na mijn moeders dood, eind september van dit jaar, zakte ik opnieuw weg. Niet zo erg als de vorige keer, gelukkig: ik heb nu meer om me aan vast te houden. Vrienden, gaaf werk, zelfs vrienden via het werk. Mijn vader hoef ik niet in te zetten als mijn ultieme reddingsboei: Ik hou ‘gewoon’ van hem, en niet als wapen tegen de doodsdrift.
Als het niet zo zijig klonk, zou ik haast zeggen: de liefde voor anderen overstijgt de moedeloosheid de je over je eigen leven kan bekruipen.
Lieve Karin, wat een levenslust en wat een realistische benadering van de dood, Als bejaarde (76) houden sterke mensen als jij mij op de been..
Hein Verkerk
Alsnog van harte gefeliciteerd, Karin. Je bent een kleine twee maanden ouder dan mij. Niet bejaard. Onze derde jeugd. Jij bezit nog steeds die heldere blik. Nog vele gelukkige jaren gewenst. Met vriendelijke groet, Bert.
Gefeli-jarige-teerd met je bijzondere cijfers 6 en 4,Karin!
Niet dat je als bejaard nadert, maar wel begrijpelijk aangezien
je ziekte en nog van alles wat. Echt goed ziek man, die je lichaam en
je hersen overheerst, wist je er toch uit automatisch mechanisme bovenop
ondanks alles met pijnen en lijden. Dat is klote!
Het leven van elke mens kan van alles raar lopen, vooral in ouder-wordend
bewuste vooruitzicht van eigen toekomst. Het is zeker nooit leuk, vast nooit leuk.
Ieder mens doet zijn opperbest om beter en goed te voelen en wel in goede wezen zijn.
Je bent sterker dan je denkt, Karin. Ondanks dat in hele bijzonder ervaren.
Judith
( zou ook over mij zelf schrijven, maar dit doe ik het voor jou, de jarige Karin ! )
Van Harte Karin. We delen dus dingen; ’57 en meer.
Groet
Wim
Topwijf ben je.
Blijf schrijven dan maak je mij en anderen gelukkig!
HARTELIJKST GEFELICITEERD!
Mooi stukje ook, waarvoor dank!
Groet, Han.
PS. Ga ajb door met schrijven.
ik houd erg van je columns .
proficiat! & (net een weizen ingeschonken) prosit!
SjeePee
Gefeliciteerd.
De kunst van het ouder worden is om wijzer en milder te worden. Veel succes daar mee!
Alsnog Van Harte! Wij bewonderen je van een afstand,al een heel leven lang lijkt het.We wensen je relaxte feestdagen toe,en natuurlijk een ‘magisch nieuw rondje rond de Zon’.Groet,Richard en Stefan Uit Hellevoetsluis.
Herkenbaar. Ik zat er ook even doorheen (al was ik lichamelijk wel weer opgeknapt na corona), maar ik mocht niet opgeven mdat er anderen van mij afhankelijk zijn.
Lieve Karin,
Oud worden zuigt. Ik ben er niet beter op geworden de laatste jaren, maar het is in het het-kon-erger-regime: beroerte overleefd, werk weer een beetje en af en toe een scheldpartij op Reddit. Het zuigt nog steeds. Wat me het meest zeer doet is dat we afscheid moeten nemen van onze vrienden, totdat we zelf aan de beurt zijn.
Toch feli, elk jaar is er een dat we Magere Hein op afstand hebben weten te houden.
Liefs,
Nantko
Proficiat en al dat!
En wat een mooi stuk in de P.s. ter afscheid. Het ontbreekt mij even aan verdere woorden, maar wilde dit per se gezegd hebben.
Beste mevr. Spaink, hallo Karin,
Allereerst gefeliciteerd. Mag ik vertellen dat je altijd een voorbeeld voor me geweest bent, sinds ik 25 jaar geleden ook de diagnose MS kreeg. Verder heb je indrukwekkend veel uitdagingen op je pad gekregen. Hulde hoe je dat nu een plek geeft.