Een vaccin biedt niet altijd verlossing

Iedereen hoopt op een coronavaccin. Dat kan er binnen een paar maanden zijn, roept de een optimistisch; de ander waarschuwt – aanzienlijk realistischer – dat zoiets gerust een paar jaar kan duren. Aan financiering en animo zal het in elk geval niet liggen: er zijn wereldwijd circa 70 teams bezig om een vaccin te ontwikkelen, en de miljarden worden ze allerwege toegestopt. Bill Gates steunt met zijn stichting alleen al 8 tot 10 initiatieven, onder het motto dat het niet slim is bij zulk hoog spel op een enkel paard te wedden.

Gates denkt dat het wel anderhalf jaar kan duren eer er een vaccin op de markt komt, maar sluit niet uit dat het ook in de helft van die tijd kan. Je helpt het hem waarlijk hopen, maar voorzichtigheid is gepast. Immers, inmiddels is er wereldwijd al miljarden in onderzoek naar een hiv-vaccin gestoken, en dertig jaar later hebben we nog helemaal niets. De ontwikkeling van een vaccin tegen ebola vergde 5 jaar.

Maar er schort sowieso iets aan de manier waarop we over dat vaccin spreken. We doen of het een kwestie is van één keer inenten, en hopla: we zijn voortaan immuun, zoals je na de BMR-prik de rest van je leven ongevoelig bent geworden voor de bof, de mazelen en rodehond. Maar de groep virussen waar covid-19 onder valt, gedraagt zich echt anders: die kun je beter vergelijken met influenzavirussen.

Griepvaccins werken moeizaam, en niet alleen omdat we op voorhand niet precies weten welke mutatie zich dat jaar zal aandienen. Griepvaccins bieden altijd slechts tijdelijke bescherming. Na verloop van tijd verzwakt die, en ben je weer even vatbaar als vanouds. Ook is het vaccin maar in de helft van de gevallen effectief: zelfs met de juiste cocktail kan de griep van dat seizoen je nog altijd zonder pardon vellen.

Gelukkig helpt de griepprik wel: ook als maar de helft van de mensen zich laat vaccineren en het ding maar in de helft van de gevallen werkt, voorkomt hij veel ziekte- en sterfgevallen.

Maar coronavirussen zijn aanzienlijk besmettelijker dan de griep is, en verspreiden zich navenant sneller. Het heeft er bovendien alle schijn van dat van corona meer mensen ernstig ziek worden dan bij de griep het geval is. Daarnaast – en dat is substantieel anders dan bij de griep geldt – houdt een deel van de mensen die van covid-19 zijn hersteld, er alsnog permanente schade aan over. Anders gezegd: zelfs indien een coronavaccin exact dezelfde bescherming zou bieden als een griepvaccin kan, richt covid-19 substantieel meer schade aan.

Er is een slimmere strategie dan gokken op een vaccin dat a) nog jaren op zich kan laten wachten en b) vrijwel zeker halfhartig werkt. Beter kunnen we de lockdown handhaven totdat contactonderzoek weer mogelijk is en iedereen die besmet is, in quarantaine kan en goed verpleegd kan worden. Een strikte lockdown hoeft maar een maand extra te duren, en dan kunnen we, mits we testen, opsporen en isoleren, weer langzaam uit onze schulp kruipen.

[Beeld: Pixabay / TheDigitalArtist]