Het geheugen is een vreemd creatuur. We vullen authentieke herinneringen aan met verzinsels die we niet als zodanig herkennen, we verbasteren losse flarden die in ons brein rondzwerven, breien de brokstukken ervan aaneen tot een logisch klinkend geheel. We strijken plooien glad, vullen lacunes aan, vegen tegenstellingen weg. We absorberen soms zelfs herinneringen die helemaal niet van onszelf zijn en maken ze tot integraal onderdeel van ons eigen verhaal.
Voeg daarbij dat we vaak beroerd lezen en luisteren – want akelig selectief: wat in onze kraam te pas komt, pikken we feilloos op, terwijl we rap verwerpen of vergeten wat ons niet uitkomt – en je hebt een explosief mengsel, daar in die bovenkamers van ons.
Iemand betrapte mij daar afgelopen week ook op. Ik las dat Trumps perschef een aantal media de toegang had geweigerd bij een persmeeting, gaf dat door op Twitter en maakte er volautomatisch van dat die media voortaan geen toegang meer tot persconferenties hadden. Dat ‘voortaan’ had ik er hoogstpersoonlijk bij verzonnen, maar het duurde een uur – en een vasthoudende debatpartner – eer ik dat zelf ook door kreeg. Ik was woordblind geworden voor mijn eigen vergissing.
Nou snap ik wel waarom ik dat deed: mijn angst dat het zou gebeuren, maakte dat ik het las alsof het al was gebeurd. Maar dat maakt mijn fout er geen greintje minder dom om, en geen sikkepit minder vooringenomen: ik had de werkelijkheid vervormd door mijn eigen frame.
Maar daardoor begreep ik de blunder van Wilders van een paar dagen later ineens wel beter. In een interview met de Duitse ARD vertelde Wilders over Fortuyn. Hij gebruikte de influx van leden in diens LPF als argument waarom hijzelf geen enkele inspraak in de PVV duldde: daar ging zo’n partij maar aan ten onder. In een bijzin vertelde Wilders de ARD dat Fortuyn ‘helaas was vermoord door een radicale moslim’.
Waarop half Twitter over hem heen viel: Fortuyn was immers neergeschoten door een dolgedraaide milieuactivist die zich waarschijnlijk alleen om Mekka had bekommerd indien daar tegen de regels in een boom zou zijn omgehakt. Oeps, zei Wilders prompt op Twitter, ik bedoelde Theo van Gogh.
Dat nu was wel een leugen: hij sprak evident over Fortuyn, de LPF en de verkiezingen van 2002.
Dat Wilders tegenwoordig kennelijk meent dat Fortuyn door een radicale moslim is vermoord, is vooringenomen, maar in zijn hoofd helaas volkomen logisch: álles is volgens Wilders immers te wijten aan radicale moslims, ergo: ook de moord op Fortuyn – de volksheld met wie hij zich identificeert – moet binnen dat nauw afgebakende kader passen.
Dat Wilders niet kon toegeven dat zijn fout een andere was, en dat hij abusievelijk was gaan geloven dat Fortuyn door eenzelfde dader was vermoord als later Theo van Gogh: dat was het probleem. Het geheugen en het begripsvermogen van Wilders hebben zich funest verdicht.
@Spaink – de formulering “Dat nu was wel een leugen” impliceert van Geert Wilders’ kant kwade opzet. Hetgeen niet geweten kan zijn; aangezien wij niet over een kristallen bol beschikken.
en: “Waarop half Twitter over hem heen viel” lijkt me toch schromelijk overdreven als je bedenkt dat (“As of 2016, Twitter had more than 319 million monthly active users.” – WiKiPedia) dat zowat het tienvoudige van de bevolking van Nederland is.
Facts – and: check, double-check, and re-check.
JPaul: dat-ie het over Theo van Gogh zou hebben gehad, was evident een leugen. Die had namelijk geen partij en won geen 26 zetels na zijn dood.
Plus: een hyperbool is toch iets anders dan een alternative fact…
Het was geen leugen, Karin, hij heeft zich in de naam vergist, zich versproken. Kan gebeuren. Temeer daar die moorden jaaaaaren geleden plaats vonden en temeer daar er verwachtingen waren dat Fortuyn door Moslims zou worden vermoord. Iedereen was eigenlijk verbaasd dat dat niet zo bleek te zijn geweest. Het is eerder aannemelijk dat die verwachting van toen Wilders onlangs parten heeft gespeeld.
Dat jij deze verspreking waar hij rond voor uit kwam, dagen na dato dan weer opkrikt tot een leugen en daar een column aan ophangt….
Als je Wilders wilt pakken, prima, maar doe dat dan ‘s inhoudelijk en niet op dit soort wissewasjes. Dat doet iedereen al.
Janus.
Kom, kom, Karin. D’r is niX evident aan. Je kunt GradjeWildWest vóór z’n kop kijken, maar niet erin. The mind is a many-splendoured thing & somtijds (zoals je ook zelf – en jij bent niet eens blond – bemerkt) verraderlijk gezelschap.
Wilders wordt àl te veel verweten dat-ie liegt, al bijna als-ie beweert dat één plus één 2 is: alleen maar omdat hij het is wie die uitspraak doet. Op de langen duur ondergraaft zo zijn oppositie de eigen geloofwaardigheid: lijkt me niet best.
En hyperbolen zijn prachtig voor statistici, in proza of verskunst maar niet in een journalistiek stuk; ook niet als je die column noemt.
Voor de rest: geef ‘m van jetje!
Janus @3: Hij vertelt een verhaal over Fortuyn en zegt dan dat die is vermoord door een moslim. Wanneer hi op ie fout wordt gewezen, zegt-ie: ‘oeps, ik vergiste me, ik bedoelde Theo van Gogh’. Maar hij had het niet over van Gogh. De enige redelijke verklaring is dat Wilders die twee moorden in zijn hoofd heeft laten samenkonteren: ze zijn hetzelfde. Dat nu is de tunnelvisie waarover ik het had.
JPaul @4: Dit stukje is geen journalistiek, dat is niet mijn stiel.
JPaul, 4,
“één plus één” is niet 2, maar twee. 1 + 1 is 2. :))) Dat had jij als taalfreak toch moeten weten.
Karin, 5,
Ik denk dat ik de “enige redelijke verklaring” in 3 heb gegeven.
Verder heb ik weinig behoefte om GW te verdedigen en kan ik, net zo min als jij en JPaul, in zijn hoofd kijken. Daar heb ik ook weinig behoefte aan. Erg intelligent vind ik de man niet.
J.
Karin, nogmaals 5,
Je hebt natuurlijk gelijk dat het typerend was voor Wilders, Freudiaans, zo je wilt, dat juist hij deze verspreking maakte, maar dat maakt het niet méér dan dat.
En wat wil dat eigenlijk zeggen, dat journalistiek niet jouw stiel is? Is dat een verzachtende omstandigheid? Wil dat zeggen dat we je daarom minder serieus moeten nemen? Het leek me geen verstandige woordkeus….
J.
Janus @ 7: ik ben columnist, schrijver en commentator, geen journalist. Een journalist verslaat het nieuws – ik geef er commentaar op.
… waarmee de semantiek de boventoon voerde onder een column van Karin Spaink… ;-)
In het hoofd van Wilders (ik heb er even in gekeken) zijn Hitler, Stalin en Mao voorbeelden van moordzuchtige moslims. In dat rijtje staat bij hem zelfs Balthasar Gerards…
Maar zonder gekheid: Ons geheugen is inderdaad onbetrouwbaar.
Spaink, 8,
Q: …”ik geef er commentaar op.”
Bij mijn weten doen journalisten dat bij voorduring. Semantiek?
J.
@Spaink 5. Dat jij je niet tot dit gilde bekent, wil niet zeggen dat je dat ambacht niet bedrijft. Ook journaille schrijft voor z’n vak. Beroepsmatig. Graag of niet.
@HenK 9. Uwes hep weêrom geleick: semantisch (verzot op, ik) geneuzel. Alsof niet sinds het fotoboek (met Gon Buurman) over “liefde met een krasje” de journalistieke kant, in zowel zorgvuldigheid alsook accuratesse, LaSpaink haar werk – hoe gekleurd ook – karakteriseert.
Ben je overigens, gelet op jouw gestel, al (“er even in”) bijgekomen van het kijken in “d’n Bums” (=Venloosch voor “Kiëbus”) van Graad en de andere Messiæ? (Pol Pot vergeten? & “the founding fathers?”) https://www.youtube.com/watch?v=VSJmYnHdvsc
Spoedig herstel gewenst en anders: spreche ich Ihnen mein herzliches Beileid aus.
En zonder gekheid: wij allen maken ons aan “wir haben es nicht… .. .” schuldig.
Tja. Hij bedoelde dat Theo van Gogh was vermoord door een moslim en niet Pim Fortuyn. Is het een leugen door alleen naar Theo van Gogh te wijzen als slachtoffer terwijl hij niet over Theo van Gogh sprak? Of was het nog steeds een zeer ongelukkige vergissing met onderliggende verklaring dat ons geheugen niet zo strikt is met herinneringen?
Voor mij maakt het niet zoveel uit Ik wil hem best het voordeel van de twijfel geven dat hij zich oprecht vergist heeft. Denk dat hij wel ergere dingen heeft gezegd. Bijvoorbeeld in Duitsland waar hij verklaarde dat blonde vrouwen in Nederland niet zonder hoofdbedekking de deur uit zouden durven. Geen vergissing van te maken, wel een flagrante leugen.
CiNNer @ 12: Hij sprak over Fortuijn. Over verkiezingen, partijen, inspraak en zetels, en zei toen dat-ie vermoord was door een moslim. Hij had het niet over Van Gogh.
Maar verder ben ik het met je eens :)
Mediamanipolatie 2.0:
– Zeg X (Pim werd om zeep geholpen door moslim-extremisten)
– De leugen wordt breed gepubliceerd, en het weerwoord komt alleen van
‘vooringenomen media’ die je achterban toch niet leest/serieus neemt
– geef later toe dat je een ‘fout’ hebt gemaakt (optioneel, zie Trump)
– de retractie krijgt minder aandacht dan het origineel, en alleen in
‘vooringenomen media’
– Profit!
Net de term ‘gaslichting’ geleerd. Een goede om te onthouden in deze tijd
waarin waarheid plastisch wordt.
=paulv
Ik houd staande dat de man zich gewoon versproken heeft. De verwachting toen was dat Fortuyn door een Moslim vermoord zou worden en die verwachting heeft hem parten gespeeld bij zijn beeldvorming nu. Zie mijn 3.
GW verspreekt zich wel meer. Tijdens de twee keer dat ik hem gezien heb bij de debatten heeft hij zich meerdere keren versproken en zonder bijbedoelingen. Het getuigt naar mijn idee van vooringenomenheid te denken dat dat niet zo is.
Zo had hij het in het debat met Rutte op maandag over de verkiezingen “morgen”, maar uiteraard had dat ‘overmorgen’ moeten zijn. Rutte corrigeerde hem met een glimlach – Rutte glimlacht immers overal bij – en zonder hem van kwade opzet te betichten.
Ik ben zeker geen Wildersfan, maar ik kan het niet goed hebben, als iemand iets in de schoenen wordt geschoven wat niet waar is. En dan door lieden die duidelijk gekleurd tegen hem zijn.
J.
Als je als mens zoveel met alle macht probeert te onthouden om maar zo goed mogelijk over te komen gaat het in de praktijk veelal mis.
Ook hier twee kanten van het gelijk. GW vergiste zich niet maar heeft als professioneel zijn interview slecht voorbereid. Want als mens mag die fouten maken maar als professioneel politicus(op grond van zijn werk) niet. Meestal krijg je vooraf aan het interview een vragenlijstje mee. Dus had hij alle tijd om over zijn antwoorden na te denken. Blijkbaar had die voor de voorbereiding weinig of geen tijd. Of dacht die bij zichzelf ach ik zie wel wat er gebeurt; ervaring genoeg.
Ook hier weer hoogmoed komt tot val. En het is altijd leuk om beroepsacteur uit zijn rol zien vallen want dan blijkt het dat die achter het masker gewoon mens te zijn.
Een professionele blunder ja. Leugen of bedrog, neen. Omdat juist bij toneelspel leugen en bedrog(het sinterklaasspel) is toegestaan.
Journalisten doen namelijk niet aan waarheidsvinding. Journalisten(ook toneelspelers) vinden het belangrijker om een andere op leugen of bedrog te betrappen.
Daarom de uitdrukking: haal de rechtvaardigheid(waarheid) uit ons midden want zij klinkt altijd onaangenaam. Maw we spelen allemaal toneel om mee te mogen doen. Want niemand houdt van spelbrekers. Daarom is het sprookje(metafoor) van de nieuwe kleren van de keizer nog steeds actueel.
Spinoza: wat Karin zegt over GW zegt meer over Karin dan over GW. En wat GW zegt over moslims zegt meer over GW dan over moslims. En wat ik zei zegt meer over mij dan over iemand anders.
En dan kom je uit bij kleine kinderen (zonder Spinoza te kennen), die roepen: wat je zegt ben je zelf.