Het uitgangspunt dat ieder mens zelf mag beslissen over eigen lichaam en dood, behoort tot de kroonjuwelen van D66. Kamerlid Anneke Goudsmit maakte zich in de jaren zestig en zeventig sterk voor het recht op abortus, minister Els Borst sleepte de euthanasiewet vastberaden door het parlement. In die dappere traditie schaart zich nu D66-kamerlid Pia Dijkstra. Haar initiatiefwet ‘Waardig levenseinde’ ligt nu ter consultatie. Haar voorstel heeft ten doel om mensen die hun leven voltooid achten, kans te bieden op een menswaardig einde.
Dijkstra bepleit geen pil van Drion die je zelfstandig kunt aanschaffen en daarna rustig in je nachtkastje bewaart totdat je ’m eindelijk nodig acht. Ze bepleit geen beslissing die zonder bemoeienis van medici genomen kan worden. Haar initiatiefwet voorziet in doorverwijzingen, in verplichte gesprekken met speciaal opgeleide hulpverleners die het verzoek grondig met de vrager doornemen, plus een tweede deskundige die toetst of de beslissing zorgvuldig is genomen. De procedure en uitvoering van zo’n voltooidlevensverzoek blijft daarmee ferm in medische handen – Dijkstra heeft haar aanpak evident geschoeid op het inmiddels ingeburgerde euthanasiemodel.
Niks niet ‘huppakee’. Een verstandige beslissing, en waarschijnlijk de enige manier om voldoende steun voor haar wetsontwerp te vergaren. Want van onszelf vinden we meestal dat we goed in staat zijn om dergelijke ingrijpende beslissingen te nemen, maar zodra een ander hetzelfde wil, zien we daar graag een briefje van een deskundige bij. Bovendien: Nederlanders zijn dol op commissies, zeker in precaire situaties.
Wat me echter tegenvalt in Dijkstra’s voorstel is dat ze een strikte leeftijdsgrens hanteert: alleen mensen van 75 jaar en ouder komen in aanmerking voor de procedure. Haar uitleg: ‘Uiteraard is iedere leeftijdsgrens willekeurig, maar we gaan er vanuit dat ouderen door de ervaring van het lange leven dat achter hen ligt, in staat zijn om te bepalen of het leven voor hen nog levenswaardig is.’
Me dunkt dat zulks in gelijke mate geldt voor iemand van zestig die al zijn halve leven zwaar depressief is, of voor iemand die volkomen vereenzaamd is, daar vreselijk onder lijdt, en niet bij machte is daar een jota aan te veranderen: maar waarom zouden zij minder goed in staat zijn te beoordelen of het leven voor hen nog de moeite waard is?
Beter lijkt me om te bepalen dat zo’n stervensverzoek niet in behandeling wordt genomen in de eerste jaren na een grote crisis, zoals het overlijden van intimi – want juist de wanhoopsbeslissingen wil je uitsluiten, of althans: niet via regelgeving goedkeuren.
Maar zeggen dat je na je 75e, indien je de zorgvuldigheidseisen in acht neemt, van ons wel dood mag, lijkt me net iets te veel op zeggen dat ’t dan minder erg is dat iemand zijn eigen leven geen waarde meer toekent. Alsof het leven van jonge mensen toch net een tikkie belangrijker is.
zelfbeschikking is in deze een raar woord. De betreffende patient kon ook niet beschikken waar hij of zij geboren werd, in welk gezin en in welke plaats op aarde. Iemand die ongeneeslijk ziek is heeft ook niet voor die ziekte gekozen. Pas aan het eind van het traject mag de patient dan mee beslissen over een vroegtijdig einde. Dat klinkt als het paard achter de wagen spannen.
Verder is er een Bijbels principe dat zegt dat hoe langer iemand’s leven in stand wordt gehouden met medische ingrepen, hoe langer de dood de kans krijgt om op dit leven te parasiteren. Wat is dan nog zelf beschikking in dit geheel? Jezus aan het kruis was ook stervende stervend.
Ik deel je sympathie voor het geploeter van D66 en je kritiek op de leeftijdsgrens, maar zie het voorstel van Pia Dijkstra toch als een klein strategisch stapje, inderdaad het enige dat misschien op een parlementaire meerderheid kan rekenen.
Maar ik vind nog steeds dat het te mager is en onrecht doet aan de veel breder gedragen wens het recht op zelfbeschikking uit je eerste zin in de wet te verankeren. Pas als we hulp bij zelfdoding door niet-medici legaliseren, geloof ik erin.
In menig buitenland is uitgerekend die hulp legaal, ook als men daar geen wet kent zoals de Nederlandse euthanasiewet. Gelukkig is de werkelijkheid bij ons plooibaarder dan we meestal denken en zijn sommige artsen barmhartig genoeg om per individu het goede te doen. Dat zie je in de statistieken niet terug, maar soms praten artsen er nu over, zoals laatst in het uiterst opmerkelijke stuk van Maud Effting in de Volkskrant.
ik snap niet waarom dit oppervlakkige stuk weer in het Parool moet verschijnen en ook nog op Sargasso?
@ Blanken; er is geen sprake van zelfbeschikking; het is hooguit een doekje voor het bloeden na een roerig leven dat iemand voor 0% zelf in de handen had.
precies wat ik ook zei. stel je bent 70, mag je nog vijf jaar doorbikkelen. bovendien is er al een euthanasiewet, versoepel die dan.
Karin,
Q: “Beter lijkt me om te bepalen dat zo’n stervensverzoek niet in behandeling wordt genomen in de eerste jaren na een grote crisis, zoals het overlijden van intimi – want juist de wanhoopsbeslissingen wil je uitsluiten, of althans: niet via regelgeving goedkeuren.”
Juist wel, dat biedt mogelijkheden om met dat soort mensen in gesprek te komen en een wanhoopsbeslissing juist uit te sluiten.
En die leeftijdsgrens, dat is een voorzetje voor de toekomst. In ‘t kader van de beperking van de overbevolking is het straks geheel verboden om ouder te worden dan 75, 70, 65, 60 enz. Op de economisch bruikbare figuren na dan en ook niet geldend voor die mensen die door hun familie in huis genomen worden inclusief alle kosten. O wacht, ze eten ook nog. (Nee hoor, ik ben geen zwartkijker.)
Die leeftijdsgrens, die zou trouwens op 18 jaar gesteld moeten worden, want wie mag stemmen (met invloed op dit wetsontwerp) mag ook wel zijn eigen levens(af)loop bepalen, lijkt mij.
Jan, 1,
Q: …”hoe langer de dood de kans krijgt om op dit leven te parasiteren.”
Hoe kan dat nou??? De dood is geen entiteit die ergens op kan parasiteren, de dood is een gebeurtenis. Niets meer dan dat.
Janus.
@5.Janus “Juist wel, dat biedt mogelijkheden om met dat soort mensen in gesprek te komen en een wanhoopsbeslissing juist uit te sluiten.”
Lof!
(en jan@1. heeft óók gelijk)
Dank voor ‘t kompeliment, JPaul, 6.
J.
Ik ben, althans in theorie, vóór de mogelijkheid van euthanasie. Maar de angst bespringt me soms als ik zie dat de verruiming van euthanasie maar een paar stapjes achterloopt op het bezuinigen op ondersteuning van ouderen. Geen verzorgingshuizen meer (waar je nog eens anderen ziet) maar ook steeds minder thuishulp. Dit gevoegd bij het al enige decennia durende afgeven op ouderen en “babyboomers”, die het zoveel beter zouden hebben dan de jongeren van nu. Misschien wel, want werknemersrechten worden steeds meer afgebouwd. Iedereen flex. Ja, en dan is een wat eerdere dood van eenzame, vervuilde oudjes wel een “goede oplossing”.
Robert, 8,
Precies, je schetst de teneur van de toekomst. Maar er is hoop: als robots de thuiszorg gaan overnemen, dan is dat natuurlijk weer een markt…….. (Cynisch, hoezo?)
J.
– Inès
Je vois. (Un temps.) Pour qui jouez-vous la comédie? Nous sommes entre nous.
– Estelle, avec insolence
Entre nous?
– Inès:
Entre assassins. Nous sommes en enfer, ma petite, il n’y a jamais d’erreur et on ne damne jamais les gens pour rien.
– Estelle:
Taisez-vous.
– Inès:
En enfer! Damnés! Damnés!
– Estelle:
Taisez-vous. Voulez-vous vous taire? Je vous défends d’employer des mots grossiers.
– Inès:
Damnée, la petite sainte. Damné, le héros sans reproche. Nous avons eu notre heure de plaisir ; n’est-ce pas? Il y a des gens qui ont souffert pour nous jusqu’à la mort et cela nous amusait beaucoup. À présent, il faut payer.
– Garcin, la main levée
Est-ce que vous vous tairez?
– Inès, le regard sans peur, mais avec une immense surprise
Ha! (Un temps.) Attendez! J’ai compris, je sais pourquoi ils nous ont mis ensemble.
– Garcin
Prenez garde à ce que vous allez dire.
– Inès
Vous allez voir comme c’est bête. Bête comme chou! Il n’y a pas de torture physique n’est-ce pas? Et cependant, nous sommes en enfer. Et personne ne doit venir. Personne. Nous resterons jusqu’au bout seuls ensemble. C’est bien ça ? En somme, il y a quelqu’un qui manque ici: c’est le bourreau.
– Garcin, à mi-voix
Je le sais bien.
– Inès
Eh bien, ils ont réalisé une économie de personnel. Voilà tout. Ce sont les clients qui font le service eux-mêmes, comme dans les restaurants coopératifs.
– Estelle
Qu’est-ce que vous voulez dire?
– Inès
Le bourreau, c’est chacun de nous pour les deux autres.
(gekopiejjast van internet – Huis Clos van Sartre, een uitgesproken klootzak)
Zelfmoord / euthanasie
Er kan, indien de mens autonoom is, géén tegenwerping overeind blijven.
Tot zover de verkorte versie.
Presenteer mij ‘n leeftijdsgrens, bij voorbeeld 18 jaar, en de eerste beste puber zet je aan het nadenken: schluss damit! Die snotneus wenst met keuzevrijheid niet geconfronteerd te worden en stapt eruit. En hoe moet-ie van het tegendeel overtuigd worden? Anders dan dwangmatig is zo een standpunt – het tegendeel – niet houdbaar.
De rede biedt aldus geen oplossing en Liefde ook niet altoosch. Ben je mooi klaar mee. Blijft berusting, berouw en verdriet.
Eender welke politica / politicus oplossingen aandraagt in de zin van betere zorg of meer aandacht ten einde lijden te lenigen, dient zich af te vragen welke besluiten – door de volksvertegenwoordiging in het verre of recente verleden gesanctioneerd – ertoe bijgedragen hebben dat wie dan ook (al is het maar één ziel) van onze medemensen geleden heeft.
En dan nog: als het KNMI voor morgen zon aankondigt en dat mijn bikini uit de motteballen kan, de barbecue aangestoken, het prima motorrijweer is en ik de staatsloterij ga winnen – barst met z’n allen!
willikniemeemake
“Seit 5 Uhr 45 wird jetzt zurückgeschossen.”
L’enfer; c’est les autres… .. . Of ikzelf. Geen verschil. Tait-tois, et soit belle.