Nadat de jezidi’s in juli 2014 tegen Isis in opstand kwam, nam de terreurgroep wraak. Ze dreven de jezidi’s naar de berg van Sinjar, waar ze vast kwamen te zitten. Isis nam in de weken daarop zo’n tweeduizend jezidische vrouwen gevangen, die vervolgens als seksslaaf werden gebruikt: als ze niet voor een paar dollar konden worden verkocht, hield Isis ze zelf en werden de vrouwen dagelijks meermalen verkracht door de o zo vrome strijders.
Inmiddels zijn bijna zevenhonderd van deze vrouwen weer op vrije voeten. Sommigen wisten zelf te ontsnappen, de meesten zijn bevrijd door de Koerdische peshmerga. Ze zijn daarna in ziekenhuizen opgelapt.
Je zou denken: die vrouwen zijn gebroken, ze zijn stuk voor stuk hoopjes ellende geworden. Ze hebben hun mannen onthoofd zien worden, hun kinderen zijn hen afgenomen, hun moeders afgeslacht, hun land is onder hun voeten weg geroofd. Tel daar het dagelijks herhaald seksueel misbruik bij op, en er rest je nog bitter weinig.
Maar nee. Een van hen, Khatoon Khider, benaderde een commandant van de peshmerga. Zij en haar lotgenoten hadden nog nooit gevochten, maar ze stelde voor dat ze een gevechtstraining zouden krijgen. De peshmerga – waar Koerdische vrouwen een vanzelfsprekend onderdeel van vormen – voelde er wel wat voor.
Zo wist Khider haar eigen vrouwenleger te vormen, ‘The Force of the Sun Ladies’ geheten. Honderddrieëntwintig jezidische vrouwen hebben inmiddels hun militaire training afgerond, en vechten nu mee met de peshmerga. De Sun Ladies leverden steun bij de bevrijding van Sinjar in november 2015: ze vochten, ze schoten, ze veegden straten schoon, ze verwijderden explosieven uit gebouwen. Kapitein Khiders vrouwenleger maakt zich momenteel op om samen met de Koerden voor de ontzetting van Mosul te strijden.
Nog eens vijfhonderd vrouwen staan te trappelen om eveneens getraind te worden. In totaal gaat het dan om ruim zeshonderd jezidische vrouwen die de wapens opnemen – oftewel: bijna iedere vrouw die na augustus 2014 uit de klauwen van Isis ontsnapt is.
Mijn mond viel open toen ik het verhaal las. Wat een heldinnen, wat een moed, wat een ongelofelijke veerkracht…! En wat spotten deze vrouwen met alle westerse ideeën over achterstelling van vrouwen in het Midden-Oosten. Voor Khider liggen de zaken simpel: ‘Na alles wat ons is overkomen, zijn we onze angst kwijt. Nu verdedigen we onszelf tegen het kwaad, we verdedigen alle minderheden in de regio. En we willen onze mensen terug.’
Het enige waarvoor de Sun Ladies bang zijn, is dat ze in de confrontatie met Isis hun eigen zonen zullen tegenkomen. De jongetjes van de jezidi zijn inmiddels door de terreurgroep getraind en zullen met pech straks tegenover hun eigen moeders komen te staan.
‘We zullen doen wat nodig is,’ zegt Khider.
De Sun Ladies verdienen ons respect, en al onze steun. Ze verdienen de zon, de maan en de sterren.
“En wat spotten deze vrouwen met alle westerse ideeën over achterstelling van vrouwen in het Midden-Oosten.”
Jammer dat deze regel in dit artikel verzeild is geraakt. Want de vrouwen van de Peshmerga werden in eerste instantie niet geacht mee te vechten. Ze worden evenwel nu gebruikt omdat er een psychologische kant aan het vechten van vrouwen zit: IS-strijders zijn doodsbenauwd dat ze niet in de hemel komen als ze door een vrouw worden gedood.
Of die vrouwen de wapens hebben opgenomen om te vechten, weet ik niet. In het begin werden ze vooral ingezet voor sociale dingen: bewaking, logistiek en ondersteuning van gezinnen.
Er is dus alle reden om onze westerse ideeën over vrouwenonderdrukking door de moslimmannen nog niet opzij te zetten.
Inderdaad de regel en wat spotten deze vrouwen met alle westerse ideeën over achterstelling had anders gemoeten. Ze spotten juist met de islamitische ideeën over vrouwen, niet met de westerse. Dat ze in onze ogen achtergesteld worden is gewoon een feit, maar dat is hun cultuur en niet de onze.
Ik heb ook zo mijn twijfels of ze echt meevechten, al was het maar omdat de Peshmerga een chronisch tekort heeft aan wapens. Ook bij het nalopen van een aantal andere bronnen zie je de vrouwen oefenen om op commando’s als een eenheid te reageren, echter zonder wapens. Ze krijgen wel schietoefeningen dat wel.
Maar hoe dan ook, het zegt ontzettend veel over de honderdduizenden mannen die vluchten en de leeftijd hebben waarop hier vroeger de dienstplicht werd vervuld. Toen ze in veiligheid waren sloten ze zich nergens aan of organiseerde zich, nee ze wilden naar Europa en lieten vrouwen en kinderen achter. Ook nu waar IS ineenkrimpt zie je helemaal niets gebeuren.
Wat voor een mentaliteit moet je hebben omdat te (kunnen) doen. Als het ouderen waren en nog wat tienduizend kinderen kon ik daar nog inkomen. Hun enige band dat ze hebben is hun profeet en Allah, zeg je daar wat over staan ze als een man klaar. Voor de rest is het ieder voor zich. Zelfs vrouwen met kinderen die het moeilijk hadden werden niet eens door die jonge mannen geholpen.
In ieder geval petje af voor de jezidi’s die zich klaar willen stomen om het gevecht tegen IS aan te gaan. Maar ook voor het ruimen van granaten en ander gemeen spul in bevrijd gebied moet je zeer veel lef hebben.
alle respect voor die vrouwen