Vertrouwen [1]

Het is om je de haren uit de kop te trekken. Westerse overheden treden de wet met voeten, en zetten je weg als zeur of softie als je er iets van zegt. Wanneer je metterdaad aantoont dat de burgers willens en wetens worden belogen, belanden niet zij, maar jij in de gevangenis: je hebt staatsgeheimen verraden, het land in gevaar gebracht.

De Europese dataretentie-richtlijn, die lidstaten verplichtte om alle informatie over het belgedrag en internetverkeer van de 450 miljoen EU-burgers op te slaan, is door het Europees Hof ongrondwettelijk verklaard. ‘Ach,’ zei minister Opstelten vorige maand welgemoed, ‘dan passen we de wet toch aan?’ Alsof je een onterechte inbreuk op het Europees Handvest en de mensenrechten kunt omzeilen met een Nederlands gelegenheidswetje.

Ik heb altijd hartstochtelijk in de politiek geloofd: jezelf engageren, jezelf informeren, luisteren en nadenken, je stem laten horen, steunen wat slim is, en waar nodig met meningen en feiten proberen het beleid te veranderen. Ik heb altijd geloofd in de macht van het woord, en vooral: in recht, rechtvaardigheid, en de kracht van de waarheid.

Maar dat geloof begint danig te tanen.

Vorige week publiceerde het Amerikaanse Congres een lijvig rapport over martelingen door de CIA, een praktijk die de CIA zelf vergoelijkend afdeed als enhanced interrogation. (Op Twitter schreef iemand dat verkrachting volgens die logica eigenlijk niks anders dan ‘enhanced dating’ is.) Verdachten werden in kerkers opgesloten, anaal verkracht, tientallen keren achtereen gewaterboard, moesten urenlang in pijnlijke posities staan, werden dagen en nachten aaneen wakker gehouden. Iemand die later godbetere per abuis als verdachte bleek te zijn bestempeld, stierf door hun toedoen aan onderkoeling.

De CIA verdedigde hun wreedheden met een beroep op veiligheid: om de natie te beschermen, mocht je het recht met voeten treden. Immers, alleen zo konden ze aanstaande terroristische complotten uit de verdachten persen en Amerika veilig houden.

Niet dus. De informatie die ze losmartelden, was verzonnen (dat haal je de koekoek: ik zou complotten bij de vleet bedenken wanneer ik tien keer per dag bijna werd verdronken), en in slechts één geval heeft de CIA mogelijk zinnige informatie gekregen, maar zelfs dat is twijfelachtig.

Daar sta je dan: de parel van de westerse democratie naar de filistijnen. De CIA heeft zich gedragen als de eerste de beste arrogante ISIS-commandant en heeft alle morele superioriteit van de Verenigde Staten te grabbel gegooid. Hoe kan de VS hierna andere landen ooit nog een schending van de mensenrechten verwijten?

John Kiriakou, de CIA-officier die documenten over de martelingen lekte, zit intussen al twintig maanden in de gevangenis wegens het verraden van staatsgeheimen. De CIA-officieren die dit beleid bedachten en uitvoerden, worden niet vervolgd.