In Amsterdam hangen momenteel affiches met daarop een groot portret. De afgebeelde heeft een kort kapsel, een stevige kaak, een onvervaarde blik, plus een gezicht waarvan je niet meteen weet of het nu een mevrouw of een meneer toebehoort. Onder de foto staan twee niet afgestreepte vakjes: hokje ‘Man’, hokje ‘Vrouw’. We moeten kennelijk kiezen wat de sekse van de geportretteerde is.
Steeds als ik langs dat affiche kom, vul ik ’m niet in maar áán; ik zet een ferme streep in het denkbeeldig vakje ‘Nou en?’ Want of iemand een mevrouw of een meneer is, is zelden mijn eerste preoccupatie. Of ze goed zijn in hun vak, iets zinnigs te vertellen hebben, onderhoudend of betrouwbaar zijn, is belangrijker dan hun sekse. Bovendien vind ik een beetje verwarring over uiterlijke kenmerken juist prettig: een aantrekkelijk teken dat we allerergste vormen van seksescheiding gelukkig achter de rug hebben.
Da’s allemaal heel liberaal van mij. Modern ook, alsdat we de seksen toch bijna voorbij zijn. Maar daaronder gaat stiekem een blasé standpunt schuil: een geslachtsverandering, dat hóeft toch tegenwoordig niet meer? Dat heb toch nergens meer voor nodig?
Au fond komt mijn instinctieve reactie er op neer dat transseksualiteit eigenlijk een beetje ouderwets is. Maar da’s net zoiets als zeggen dat geld er niet toe doet; typisch een standpunt dat mensen innemen wanneer zijzelf voldoende financiële zekerheid hebben. Het is een luxe-standpunt.
Marjolijn Februari bewees dat toen ze aankondigde dat ze voortaan Maxim is. Had ze de weg van de sekseverandering niet ingeslagen, lichtte ze later toe, dan was ze er waarschijnlijk helemaal niet meer geweest. De boel omgooien was lijfsbehoud.
Maxims verhaal duwde me ferm met de neus op de feiten. Je kunt frivool doen over sekse, maar ’t maakt alles anders. Ook de impact op sociale relaties onderschatten we: van iemands dochter wordt ze iemands zoon, van iemands vrouw wordt ze iemands man. Maxims dame, een vrouw met een jarenlange staat van dienst als lesbisch icoon, bevindt zich nu plots in een heteroseksuele verhouding. Lezend Nederland verliest een slimme columniste (terwijl die toch al zo akelig dun gezaaid zijn), en krijgt daar de zoveelste man in de krant voor terug.
Maxim zal ongetwijfeld even goed zijn in haar vak als Marjolijn eerder was, veel zinnigs te vertellen hebben en onderhoudend en betrouwbaar blijken. En misschien dat met zijn sekse-zekerheid eindelijk in pacht, Maxim later fijn wat verwarring over uiterlijke kenmerken kan stichten.
Het wreed verstoren van het comfortabele hokjesdenken der goegemeent’ wordt een mensch nimmer in dank afgenomen; alzeker niet wanneer men een ingesleten en / of inherent fout denkpatroon doorbreekt.
De boodschapper is alsdan de pineut.
Ik word in brede kringen voor een flikker (NB géén nicht) gehouden, sommigen zien in mij een rabiate hetero en nog weer anderen beschouwen mij als bisexueel; terwijl zulks in principe niemand wat aan gaat, daar ik gender en sexualiteit voor strikt persoonlijk gebruik pleeg te reserveren. Ik ben geen openbare bibliotheek: maar privé-verzameling. Dat alles betekent geenszins dat ik nooit ofte nimmer toegang verschaf – echter ik bepaal hoe en aan wie.
Ik ben, biologisch gesproken, een man. Mijn gender; zomin als mijn sexuele voorkeur, gaat iemand, die niet tenminste het hoofdkussen (of een donker portiek) met mij deelt, gene ene moer an – en zelfs indien; is dat de vraag.
Ook mij gaat het, van de andere kant, weer geen bliksem aan of iemand zich de moeite getroost heeft zichzelve een of andere mening over mij te vormen en ook niet welke die dan is. En doorgaans heeft zulks geen ál te storende invloed op mijn dagelijks leven – wat wél zo zoude kunnen zijn als ik me dat ging lopen afvragen; quod non.
Bij de beschuldiging van anti-semiet, NaZi of fascist te zijn lijkt de bewijslast -zeer tegen de geldende rechtsprincipes in- te worden omgekeerd in het nadeel van de zondebok. Kijk naar de fijne acties van de AntiFa’s bij een demonstratie van de NVU of andere mongolenclubjes. Erger nog dan voetbal-hooligans. Het adagium “die Gedanken sind frei”
http://www.youtube.com/watch?v=ZCXr_dwqAAg
geldt dan slechts die hersenspinsels die de rechtgeaarde AntiFascist welgevallig zijn. Een aberratie, dunkt me, waarvoor de psychiatrie nog eerst DSM VI of IX moet schrijven.
De overtreffende trap is de beschuldiging van en aan de pedofiel (waaronder eertijds alle homo’s werden geschaard) en dan in de engere -sic!- zin van kinderschender.
Judith Butler (uit: Frankfurter Allgemeine Zeitung)
Die Frage nach der Identität ist ihr Lebensthema. Es hat sie nicht mehr losgelassen, seit sie als Mädchen die ersten Erfahrungen machte, anders als die anderen zu sein. Sie hatte Schwierigkeiten in der Schule, erhielt Privatunterricht bei einem Rabbi, interessierte sich für Dinge, von denen ihre Altersgenossen keinen Schimmer hatten: So wollte sie etwa von dem Geistlichen wissen, warum Spinoza einst aus der jüdischen Gemeinde ausgeschlossen worden war.
http://www.faz.net/aktuell/rhein-main/adorno-preistraegerin-butler-die-andersheit-des-anderen-11887087.html
Enorm goed en scherp geschreven. En ik deel dit men mijn hele gevoel, maar stapje verder alles moet liberaal. Ook transgenderen, terugtransen, bi, lesbisch, homo van de jongens, seks met wie je goed bent en nog veel meer waarmee je een ander persoonlijk geen (ongewenste of buitensporige) schade mee aanbrengt. Top stuk.
Karin kan jij jouw gebruik van cookies toelichten en hoe dat strookt met jou visie op de (ons) bekende zaken? Ik hoop op inspiratie.
Thomas
mooi geschreven karin
en ja het kan levens bepalend zijn voor mensen
maar ook door de maatschappij voor mijn gevoel,
de maatschappij zegt niet voel jij je een vrouw nou,
dan ben je een vrouw, man? ook goed, wil je je laten opereren,
dan krijg je alle begeleiding
want das nogal ingrijpend en er zijn mensen die zich dan ook
niet prettig bij dat geslacht voelen,
en dan ergers eenzaam onbegrepen er tussen in belanden
ik heb gisteren weer een half jaarlijkse evaluatie papieren in zitten vullen
je wordt door de manel gehaald, staat er achter op
geslacht:____ waarop ik heb ingevuld: bijna
na over de 140 vragen, het was even op
(en ik moet nog een formiulier krijgen)
en ik voel me geen man of vrouw,
meest van de tijd voel ik me kind, onzijdig, afvragend wie ik wel ben
bij bepaalde vragen heb ik dan ook gezegd dat dat niet in mijn leven past…
maar dat vragen ze niet!
@3. mirthe: “geslacht:____ waarop ik heb ingevuld: bijna”
Een variant op “nog niet” die, zij het mét of ook zónder uitgebreide gebruiksaanwijzing, zo min als “meest van de tijd voel ik me kind, onzijdig, afvragend wie ik wel ben
bij bepaalde vragen heb ik dan ook gezegd dat dat niet in mijn leven past…
maar dat vragen ze niet!” begrepen gaat worden. Alzeker niet door de ‘behoorde‘ (zoals Marten Toonder dat noemt).
Classificeren en labelen: dat is des menschen. Liefst binnen een in aantal beperkt voorop vastgestelde en simpel te bepalen categorieën. Het vastgeroeste en vaak op innig gekoesterd vooroordeel gestoelde gemakzuchtig hokjesdenken ‘schofferen’ kan iemand duur te staan komen.
Zulks grenst aan blasfemie. De boodschapper is alsdan de pineut. Want met de behoorde valt niet te spotten; dat weet ieder kind (onzijdig / niet-zijdig / neutraal).
Hopelijk gebeurt jou dat niet.
Begrijpen doe ik het niet, maar wanneer Maxim nu goed in zijn vel zit, kan ik hem daar alleen maar mee feliciteren.
Ik kende hem niet Marjolijn en ken hem niet als Maxim. Niet dat dat voor mij veel zou hebben uitgemaakt, omdat de momenten dat de sekse een belangrijke rol speelde bij een gesprekspartner spaarzaam waren en spaarzamer worden…
Uit respect voor Maxim’s keuze, zou ik “in haar vak” in de laatste alinea veranderen in “in zijn vak”.
@5. Just-in: En óók zonder respect volstaat ‘redactie’ -schuiven- die (helaas) achterwege gebleven is.
“Maxim zal ongetwijfeld even goed zijn als Marjolijn eerder in haar vak was”
Lieve Karin,
ik heb moeite met je tekst. Op verschillende punten. Misschien, en dat hoop ik, begrijp ik je verkeerd. Het schuurt op een paar punten.
Je uitleg over de diepere achtergrond van je instinctieve reactie dat transseksualiteit ouderwets zou zijn is onbehaaglijk. Want er spreekt uit dat omwille van de positiekeuze dat geslacht er niet toe doet of zou moeten doen (volgens wie?) een geslachts aanpassende operatie tegenwoordig niet meer nodig zou zijn.
Mijn onbehagen zit hem er daarin dat het er niet toe doet wat jij of een ander daar wellicht van zou vinden maar dat het er toe doet wat die transseksuele mens er zelf van vind. Als die de noodzaak voelt voor een dergelijke operatie, omdat die mens graag ook lichamelijk conformeert met een specifiek gender, dan is dat zo. Dat die mens dan geholpen wordt is dat een vorm van maatschappelijk alleszins verantwoorde compassie met een mens in de problemen.
Over Maxim heb ik moeite dat jij schijnbaar moeite hebt met haar overgang als columniste naar columnist. Want wie zegt dat Nederland een columniste verliest? Is dat niet een onderstreping van het mechanisme waar je nu juist van aangeeft anders in te willen zijn. Wat is er mis met een columnist, een transman in Maxim’s geval. Het is nogal baanbrekend trouwens want transman columnisten van de statuur van Februari ken ik niet. Wat mij doet rillen is de zin waarin je zegt dat Maxim ongetwijfeld even goed is in HAAR vaak als Marjolein. Dat zal toch hopelijk een verschrijving zijn want Maxim is dus geen ‘haar’. Zoals hij zelf heeft aangegeven.
De ellende van het schrijven over gender, transseksualiteit en hoe de maatschappij daarmee omgaat is dat het een onderwerp is met veel valkuilen voor de schrijver. Als snel wordt de fout gemaakt die nu juist krampachtig gepoogd wordt te omzeilen. Ik denk dat ik het te scherp zie naar je tekst want ik ken je al bij uitstek een schrijfster die met grote nuance schrijft en denkt over gender en transseksualiteit. Deze keer echter mis is die jouw kenmerkende zorgvuldigheid op dit gebied een beetje.
Liefs,
Alice Anna Verheij
Alice, ik stap in het stukje juist over mijn eigen eerste reactie heen, en leg dan uit dat dat een luxe-positie is….
Wat de hem/haar-kwestie betreft: ik moet nog even wennen dat Marjolijn nu Maxim is.
Er zit een ernstige tegenstrijdigheid in de sexe, waarbij de vraag of iemand een mevrouw of een meneer is, zelden je eerste preoccupatie is; en bij de stukjesschrijvers mis je een vrouwelijke columniste (terwijl die toch al zo akelig dun gezaaid zijn), en daar krijg je dan de zoveelste man in de krant voor terug.
Naar mijn bescheiden mening is je verhaal consequenter als de kwaliteit van de stukjes van stukjesschrijver relevanter is dan sexe van de stukjesschrijver m/v
Karin,
bij het lezen en nalezen was me dat niet zo duidelijk maar je stelt me gerust.
En ja, wennen hoort er natuurlijk bij als mensen van genderidentiteit wisselen. Heel gewoon en gelukkig dus een niet intentioneel stukje in je tekst.
Gender, het blijft lastig.
Geheel wat anders, het doet me deugd de indruk te hebben dat het je goed gaat. Kom je er nog weleens bij om te lezen? (Zelf lukt me dat amper want ik schrijf meestal.) Bij een ja heb ik misschien een roman geschreven die je graag een keer leest.
Liefs,
Alice Anna
Even ‘kort’, want ik hoor eigenlijk te werken nu. Ik geloof niet in het zwartwit beeld van wat een man is, wat een vrouw is, wat een hetero is en wat een lesbienne of homo is. Ik ben zelf geboren met het vrouwelijke geslachtsorgaan, val vaak voor mannen, maar voel me soms ook heel erg aangetrokken tot vrouwen. Ik heb me nooit ultiem ‘vrouw’ gevoeld, ben dol op barbie’s geweest, maar ook op lego en k’nex. ben altijd heel erg goed geweest in beta vakken en met computers, wat zo gezegd mannendingen zouden zijn. Een keer een leraar van zo een onzinnig vak algemene natuurwetenschap gehad, die me nog niet goed kende en tegen mij inging toen ik zei dat het een geen feit is dat meisjes slechter zijn in beta vakken en hij zei iets in de trant van:”Jij als meisje zal altijd slechter in zijn dan de jongen hier.” Wat gelukkig helemaaal niet waar was en zelfs de jongens in mijn klas die dat hem hoorde zeggen ontkrachtten zijn absurde uitspraak. Ik geloof niet in uitzonderingen. Ik geloof dat er veel mensen zich (onbewust) willen schikken naar een beeld dat andere mensen kunnen gemakkelijk begrijpen. Er zit zoveel tussen de uiterste vormen van het beeld dat wij hier hebben van de ultra vrouw of de ultra homo of de ultra nerd of de ultra vegetarier. Mensen of jezelf in een kader willen schikken is prima, maar voor mij werkt het niet en ik geloof er ook niet in. Ik ben blij met mijn beeld, Valentijn de Hingh verwoordt haar keuze om nu door te gaan als vrouw mooi in een interview met Wilfried de Jong, omdat ze op die manier gemakkelijker zal worden begrepen, maar van haarzelf had ze best wel door het leven willen gaan als iemand tussen de typische man en vrouw in, ook fysiek. Ik snap haar keuze, maar ik vind het best jammer dat daar in onze samenleving nog niet echt ruimte is voor een mens dat buiten de gevestigde normen valt.
Ik deel Alice’ mening.
1. Wat betreft het ‘hij’ zeggen, ik snap dat het kan overkomen als een irritant geneuzel over een detail en natuurlijk is het wennen. Maar waar je je mondeling misschien makkelijk verspreekt is het in een geschreven stuk toch makkelijk aan te passen… Ook dat is iets wat als niet-transgender moeilijk te vatten is omdat het dan vrijwel altijd automatisch goed gaat. Maar als iedereen niet alleen je voornaamwoord maar daarmee ook je identiteit consequent misverstaat is dit geen geneuzel meer, maar echt een kwestie van belang.
2. Of gender er nou wel of niet toedoet: op het Continuum, waar ik zelf redacteur ben, is over dit onderwerp een goed stuk geschreven naar aanleiding van een column van Malou van Hintum. Over de neiging van feministen – en ook zelf heb ik daar een tijd last van gehad – om erg in een utopische wereld zonder gender te geloven en daar vervolgens transgenders als bewijs voor te gebruiken. Ook Spaink wordt genoemd, volgens mij naar aanleiding van een eerder stuk waar Malou van Hintum ook naar verwees. Lees het hier: http://www.continuum.nl/persoonlijk/opinie/dat_hij_dat_moet_toch_wel_lukken
Dag Robin,
ik ben zo iemand die een identiteit heeft die ergens tussen die uitersten in ligt. Ik identificeer me als vrouw en zie er ook zo uit. Maar regelmatig ben ik jongensachtig of gewoon stoer en ik doe dingen die niet veel vrouwen doen.
Ik onderschrijf wat je schrijft. En tegelijk weet ik helaas dat de wereld plots veranderd als er sex aan te pas komt. Pas dan wordt soms duidelijk hoe diep geworteld onbegrip en angst bij mensen kan zitten. En hoe plotsklaps afwijzing aan de orde kan zijn. Omdat een lijf anders is dan iemand in het hoofd had. OF omdat die vrouw een vrouw blijkt te zien die (door omstandigheden) niet ‘compleet’ is. Dat zijn de momenten waarop het doek valt. Voor mij.
Het ergste is het wanneer iemand het zelfs niet aandurft om je te leren kennen uit een onberedeneerbare angst voor het onbekende van een vrouw die geboren was met een mannenlijf maar dat heeft moeten laten veranderen om te kunnen verder leven. Wanneer dan die angst opspeelt en om die reden de ander niet verder durft te gaan dan een eerste kennismaking en aangeeft dat ik voor haar niet een ‘gewone’ vrouw ben, dan valt het doek. Voor mij.
Voor een ander kan het anders zijn, voor mij echter leert mijn ervaring me dat de mens (man of vrouw) al snel bang is voor het hun onbekende op gendergebied.
Alice Anna
Ik vind het een heel zwak verweer om te zeggen ‘Wat de hem/haar-kwestie betreft: ik moet nog even wennen dat Marjolijn nu Maxim is.’ Het gaat om een geschreven stuk (kijkt u het niet na?), u heeft vele jaren ervaring met schrijven. Met andere woorden: in koop het niet. Het komt eerder schertsend over, wat mij betreft nogal misplaatst.
Verder: wat is het toch vermoeiend dat iedereen zijn eigen genderbeleving erbij haalt. Kan de mens die zegt zich meer een man te voelen dan een vrouw dat zelf niet bepalen. Ik vind het geen sterk betoog om te zeggen ‘goh ik dacht nu dat het niet meer hoefde en ouderwets was (omdat iedereen alles toch kan en mag) maar het ligt geloof toch anders’. Ja natuurlijk ligt het anders. En waarom? Omdat de transgender dat zelf aangeeft. Punt uit. Dat heb je aan te nemen. Doe je dat niet dan ben je niet beter dan kerkvaders die veertig jaar geleden homo’s probeerden te genezen.
Ik ben stoerder dan mijn zoon. Ik klom meer in bomen, ik vocht meer dan hij, ik had mijn eigen gang van jongens onder me als negenjarige. Hij is zachtaardiger, verlegener, zorgzamer. En toch zijn we allebei geboren als meisje. En daar wens ik van niemand commentaar op. Ook al wordt het aan het eind van een stukje weer wat ingetrokken.
@14. Maria Berger: “dat iedereen zijn eigen genderbeleving erbij haalt.”
Ik maak bezwaar tegen het bij “iedereen” ingesloten te worden, en meen daarvan melding gemaakt dan wel lucht aan gegeven te hebben in mijn reacties op dit blog.
Nog zowat: indien-> “in koop het niet.” = tijpfoutje? beduidt: “I’m not buying it.” dan ben ik, hoewel ik de scherts -anders dan als zelfspot- niet vermag te zien, het grotendeels met je eens.
Ik schaar mij dan ook volledig achter jouw: “Punt uit. Dat heb je aan te nemen.”
@15 iedereen: je hebt gelijk, niet iedereen haalt zijn eigen genderbeleving erbij. Veel mensen doen dat, heb ik ervaren, niet iedereen.
“In koop het niet” is inderdaad een typfoutje. en moet ‘ik koop het niet’ zijn.
En nog even on topic: iedereen zou over iemand heen vallen die zei: “Goh ik dacht je in deze tijd niet meer homo of lesbisch zou hoeven zijn, want we zijn allemaal mensen. Oh nee ik heb mij toch vergist het maakt wel uit. ”
Niet omdat het zo (eventueel politiek) a-correct is, meer omdat het zo ongeloofwaardig is.
We zijn de seksen echt nog lang niet voorbij. Ik heb kleine nichtjes en neefjes en dan zie je duidelijk dat de wereld toch heel hard de kinders in hokjes duwt. Volgens mij is *alle* “meisjesspeelgoed” roze, vreselijk. Ik probeer wat tegenwicht te bieden in mijn keuze van kadootjes maar het is moeilijk. (In elk geval hier in Australie wel). De onderscheiding van meisjes/jongetjes begint al voor de geboortje. Jammer.
Heel goed, om over je eigen instinctieve reactie heen te stappen ;-)! Maar in de laatste alinea lijk je er toch maar gauw weer in terug te stappen: muren kun je verzetten, naturen niet. Sorry Karin, maar meestal hebben transseksuelen een eigen agenda. De een heeft wel iets met de frivoliteit waar jij van houdt, de ander niet.
Als er geen seksebeleving was, was er ook geen homo-, bi- of heteroseksualiteit. We vallen immers primair op mannen of vrouwen (of allebei) en dan pas op een persoon. Hoewel ik moeite heb met stereotypen is er een onderliggend primair gevoel een ‘man’ te zijn, hoewel eentje met vrouwelijke trekken, één die bepaald niet aan het alfa-male plaatje voldoet. Maar er zijn plaatjes en er is persoonlijke beleving, dat laatste is en blijft van het grootste belang, zoals Karin in deze schitterende column goed heeft duidelijk gemaakt. Mensen als Maxim maken ons, of ze nu willen of niet, duidelijk hoe primair en niet altijd vanzelfsprekend dit is. Met dank aan Karin en Maxim.
Bernd @ 39: Als er geen seksbeleving is, is er – vrijwel zeker – nog altijd sprake van een genderbeleving. Voel je je man, of voel je je vrouw? Gender staat los van seks.
@19 Sorry maar de tijd dat seksualiteit en gender op één lijn gezet werden ligt goddank achter ons. De begrippen zijn wel verbonden maar niet uitwisselbaar. Je stelling dat ‘we primair vallen op’ is eigenlijk een aanname. Aannames zijn de moeder van de misvatting. Ook hier.
@20 Fijn dat je het nog even puntig aangeeft Karin maar in mijn beleving is het toch wel wat gecompliceerder. In mijn volgende boek berschrijf ik een vrouw die er voor kiest om een relatie met een andere vrouw aan te gaan omdat ze fysiek niet in staat is om een relatie met een man aan te gaan. Haar beleving van seks past zich in de loop van de tijd aan. De achtergrond is dat ze vooral mens is en als mens haar leven met een ander mens wil delen. In dit geval kiest ze voor een andere seksuele voorkeur en leert daar blij mee te zijn in plaats van er weerstand tegen te hebben. Dat gaat in tegen de gedachte dat homoseksualiteit altijd aangeboren is, iets waar ik het op grond van eigen ervaring niet mee eens kan zijn. De vrouw in kwestie voelt zich weliswaar vooral aangetrokken tot androgyne vrouwen maar komt toch in conflict met haar eigen identificatie als vrouw.
Alice @ 21: We zijn natuurlijk *allemaal* mens, dus dat is bepaald geen onderscheidend principe – niet als het om vriendschappen gaat, niet als het om seks gaat, niet als het om ‘zijn’ gaat, niet als het om relaties gaat. Want ook heteroseksuele mensen gaan bepaald geen relatie aan met een genotype, maar uitsluitend met die ‘ene’ man of vrouw bij wie ze zich goed voelen.
Je opmerking over de vrouw die een relatie aangaat met een andere vrouw omdat “ze vooral mens is en als mens haar leven met een ander mens wil delen”, vind ik daarom vreemd. Je lijkt te suggereren dat vrouwen die een man kiezen om hun leven mee te delen, ofwel minder mens zijn, ofwel hun keuzes op andere gronden maken…. Heteroseksuele vrouwen kiezen inderdaad mannen, maar zijn dat dan geen mensen?
Daarnaast lijkt me – in dit verband – je voorbeeld van een vrouw die fysiek niet langer in staat is om een seksuele verhouding met een man aan te gaan, niet relevant. Want dit stukje gaat immers juist over hoe iemand *zichzelf* voelt: of iemand, ongeacht in welke sekse zij of hij is geboren, zich ten diepste man of vrouw voelt – en hoeveel moeite het kost om die twee op orde te krijgen als jijzelf daartussen een clash ervaart.
Karin: Ja, maar ik voel ik meer mens dan man, vermoedelijk omdat ik niet erg pas in hetgeen als de stereotiepe man wordt gezien. de seksualiteit drukt mij dan met de neus op de feiten.
Schrijffout, dus nogmaals: Ja, maar ik voel mij meer mens dan man, vermoedelijk omdat ik niet erg pas in het beeld van de stereotiepe man. de seksualiteit drukt mij dan met de neus op de feiten.
Ik kan het met Alicia eens zijn voorzover ik me normaal gezien eerder mens dan man voel, en dat alleen in sommige situaties het aspect van man- of vrouw-zijn een rol gaat spelen. Maar misschien is dat man-zijn in veel situaties niet geproblematiseerd en lijkt het daardoor onbestaand. Waarschijnlijk is het pas in gevallen van genderdysforie of in situaties waarin sekse geproblematiseerd wordt, dat de nadruk op het man/vrouw-zijn komt te liggen.
Alice: Ik zet gender en sekse/sex niet op één lijn, maar ik gebruik het als voorbeeld voor de onontkoombaarheid van gender als persoonlijke ervaring.
@Bernd Genderdysforie is een rare term en gevolg van pathologisering van transgenders. Dat wijs ik af wat er valt veel tegenin te brengen.
Uit je tekst begreep ik in ieder geval niet wat je bedoelde want ik las nu juist dat je seksualiteit en gender koppelde. Wat dus naar ik nu begrijp niet zo lijkt te zijn. Dat vind ik dan weer begrijpelijk.
@Karin Het wordt inderdaad vreemd gevonden dat er mensen zijn die voor een homoseksuele relatie kiezen en zich daar gevoelsmatig aan aanpassen. Het is niet fraai om me woorden in de mond te leggen die ik niet geschreven heb. Ik zeg nergens dat vrouwen die anders kiezen dan de vrouw waar ik het over heb minder mens zijn. Hoe kom je erbij, je kent me volgens mij wel beter. Dat jij mijn tekst niet relevant vind laat ik bij jou, ik vind het wat dommig om dat te stellen. In het voorbeeld wat ik gebruik gaat het juist om dat de betreffende persoon in een situatie komt (door een fysieke beperking) dat zij zichzelf anders gaat identificeren. Je wilt toch niet beweren dat zelfidentificatie een constante is? Zowel seksuele geaardheid als genderbeleving kunnen fluïde zijn, dat is nu juist het mooie er van. Overigens ging jouw stukje volgens mij toch echt over hoe jij je verhoudt tot iemand die een andere genderrol aanneemt dan voorheen en niet zozeer over de beleving van die persoon. Je geeft immers aan verbaasd te zijn over je eigen onderhuidse ongemak.
@ 27. Alice Anna Verheij ≡ 12 Nov 2012 ≡ 11:03
Wat is er raar aan de term ‘genderdysforie’, anders dan als gevolg van de wel degelijk af te wijzen pathologisering deszelfs? Die, de pathologisering, is raar. (al wordt ook daar door brede geledingen in onze nimmer volprezen maatschappij (blèh) veel ‘genuanceerder‘ over gedacht dan me lief is)
Is het vreemd te stellen dat de dysfoor ‘groeit’ naar transgender en dan, tegelijk (-ertijd) of daarna, nóg weer verder: verder naar zich (het zelf; zichzelf)?
Misverstanden te over, inmiddels, maar wat is er tegen opheldering?
Hoi Alice, ik druk me blijkbaar niet altijd even helder uit. Ik weet verder niet of genderdysforie onterecht gepathologiseerd wordt zoals jij zegt. Als je zeer ongelukkig bent, zelfs suicidaal en een medische ingreep volstaat om weer letterlijk goed in je vel te zitten, vind ik het alleen maar goed als dit als een medisch probleem gezien wordt; er is sprake van depressie, een verwarring over wie iemand in zijn/haar lichamelijkheid is en er bestaat een medische oplossing voor. Wat is daar op tegen?
@Bernd Je schrijft het precies goed. Medisch probleem. Niet per se psychisch.
De keuze voor een transitie kan heel goed gemaakt zijn vanuit een sterke persoonlijke zekerheid over het eigen gender. In die gevallen waar die zekerheid er is, is de gedwongen psychologische weg met alle druk die daarbij komt kijken martelend en zeker geen hulp. De wijze waarop je psychisch uitgekleed wordt tijdens een transitie om toestemming (!) te krijgen voor een medische ingreep richt maar al te vaak tijdelijke en soms blijvende schade aan. En dat terwijl het altijd zo zal blijven dat de persoon zelf ten lange leste de meeste zekerheid heeft over de noodzaak tot een medische ingreep.
Geen externe diagnose komt vaak genoeg ook maar in de buurt van de eigen zekerheid die iemand in transitie heeft. Dat is pathologisering. De protocollen zijn voor sommigen als een psychische dwangbuis waarbij het eigen oordeel over het gender gediskwalificeerd wordt en alleen het oordeel van de psycholoog bepaald wat er gebeurt en of je een operatie mag ondergaan. Ik en veel anderen hebben dat ervaren en ervaren dat nog altijd als mensonterend. Je wordt onmondig gemaakt, ongeacht je eigen zekerheid over je toestand.
Wat ik er op tegen heb is dat er een standaardprotocol gehanteerd wordt waarin jij als persoon en jouw eigen oordeel ontkend wordt op basis van richtlijnen die jouw toestand omschrijven als een geestesziekte terwijl je zelf overtuigd bent dat het je lijf is dat niet klopt. Ik heb mij in ieder geval nooit geestesziek gevoeld als het om gender gaat en ik ken geen enkele trans-x mens die er anders over denkt.
@ 30. Alice Anna Verheij ≡ 14 Nov 2012 ≡ 10:01 – “dat het je lijf is dat niet klopt”
Kort en bondig. Exactly my point.
Als er al geestelijk lijden is: wordt zulks door lijfelijk feilen (óf het hakken op (-gefrustreerd zijn in de zin van worden gefrustreerd & gebruskeerd-) de verondersteld ‘zieke’ psyche) juist veroorzaakt.
Hoi Alice, wat erg om te horen dat mensen psychisch onder zware druk worden gezet om voor een operatie in aanmerking te komen. Dat zou niet moeten mogen, eerder zou duidelijk moeten zijn dat deze mensen voldoende onder psychische druk hebben gestaan om tot zo’n beslissing te komen. Het is nou niet een ijsje op de hoek halen, zo’n operatie. Ik begrijp wat je bedoelt met ‘pathologisering’, ik zie de term wat letterlijker, dat iemand in het verkeerde lichaam zit, inderdaad; een puur lichamelijke pathologie. Een ziekte die wel voor veel stress, ellende en zelfs zelfmoordpogingen kan leiden. Maar laten we de boel inderdaad niet omdraaien! Het lichamelijke probleem zorgt voor een psychisch probleem, niet andersom. Ik zag gisteren nog een heel mooie docu op VPRO over transvrouwen; niets dan respect voor deze sterke persoonlijkheden…vergeleken daarmee verbleken de meeste ‘normale’ mensen. Prachtig!
Reactie over de psych dwangbuis of hoe je het ook wilt noemen/keuze traject/whatever,,, voor je geopereerd word..
Ik denk dat het VUmc, (ik ken die in groningen niet) keuze maakt vanuit div. oogpunten en het daarom moeilijk en lastig is in te schatten of iemand in aanmerking komt voor een operatie of niet, dat staat geheel los van hoe je jezelf voeld, en hoe je de wereld ervaard. Het gaat niet over of jij zeker bent, en of het daadwerkelijk zo is.. maar ook en vooral hoe trekt iemand het mentaal om te gaan met de veranderingen en de reacties van mensen zodra je écht in het traject zit van gender herformatie. Als mensen die gespreken al niet trekken, dan wordt het in het dagelijkse leven al helemaal een probleem. Het genderteam neemt de verandwoordelijkheid om de individu tot een succes om te toveren, en er de plaatsen zijn beperkt, dus alleen diegene die het het beste doen, zullen in aanmerking komen.. als je goed paseerd, kan dat ook een reden zijn om niet over te gaan om te opereren, omdat het niet afweegt tov de problemen die het brengen kan, zowel fysiek als psychisch..
Maar staan jullie er wel bij stil dat van Man naar Vrouw, slechts 1 operatie is,.. en van Vrouw naar man 19 afzonderlijke medishe ingrepen zijn? met nabehandeling, want je bal-protheses zijn slechts 10 jr houdbaar… (LOL) Gelukig kunne ze ingrepen samenvoegen en dat maakt dat je geen 19 operaties zult ondergaan.. as je geluk hebt.. bij mij is de eerste fase al gespleten, dus aparte operaties.. en blij toe, want ik heb veel complicaties gehad, maar ben prima geheeld.. ik moet ondanks alles, nog een extra operatie, ter reparatie en verwijdering van borstweefsel wat ze vergeten waren… in alle paniek, toen ze borstkanker aantroffen, maar hoe dan ook…
Betreft de gesprekken, heb je zelf veel in de hand, en als je je niet kunt overgeven aan een arts en openheid van zaken kunt geven, zul je niet worden geholpen, omdat het een risicovolle operatie betreft, en we mogen in onze handjes vrijven dat het allemaal best goed geregeld is in NL.. en we niet naar slagers moeten, dierenartsen enz.,
Vaak hebben mensen zoveel mentale problemen, en zijn helemaal niet écht transgender,. ik weet dat ik vooral veel problemen heb altijd, met hoe men op me reageerd, en ik voel me helemaal niet veranderd.. maar de wereld reageerd duidelijk anders tegen me nu, en dat geeft me veel rust.
1. Het VUMC en UMCG gebruiken een Nederlandse (aangescherpte) variant van het WPATH behandelprotocol. Daarin is diagnose en behandeling vastgelegd en daar is ook een groot deel van het vergoedingensysteem op gebaseerd. Beide wijken niet af van de door hun gehanteerde protocollen waarin criteria, onderzoek en diagnosesystemen tot in detail zijn vastgelegd. Gebaseerd op de DSM IV. Dat houdt in een flinke starheid en beperking van maatwerk en ontkenning van bijvoorbeeld de ongeprotocolleerde partiële behandeling. Dat is ook al heel lang een punt van discussie en irritatie.
2. 1 operatie bij transvrouwen? Nou nee hoor. 70% heeft 1 of meer hersteloperaties nodig. Bij mij waren het in totaal 5 operaties van 2 hele zware die uiteindelijk maar een zeer beperkt goed resultaat hebben opgeleverd en een dramatisch verlies van een essentieel aspect van mijn fysieke vrouwelijkheid. Leven ZONDER vagina is ook niet de bedoeling maar gebeurt geregeld. Over complicaties gesproken. Ik ben zeker niet de enige die met iets dergelijks geconfronteerd is. Voorspiegelen dat m>v eenvoudiger is dan v>m is onterecht. Andersom ook trouwens. Ze zijn onvergelijkbaar vwb ingrepen.
3. ‘echt’ transgender is per definitie niet objectief te diagnosticeren.
4. het is in NEderland zeker niet goed geregeld. Extreme wachtlijsten waardoor toename van psychische problematiek, beperkingen en gebrek aan uniformiteit in vergoedingen voor essentiële behandelingen (gezichtsontharing en borstvergrotingen bij transvrouwen bijvoorbeeld)
5. het is formeel geen doel van de diagnosegesprekken om sociaal uithoudingsvermogen te testen. Er is ook geen enkele andere medische behandeling in Nederland waar iets dergelijks wel het geval is. Dat het in de praktijk daar op neerkomt levert een potentiële en praktisch doelbewuste vergroting van lijden op en dat is nadrukkelijk strijdig met de eed van Hippocrates.
6. Uithoudingsvermogen mbt diagnose gebruiken als argument voor wel of niet behandelen is medisch onverantwoord en niet toegestaan in de Nederlandse medische praktijk en nadrukkelijk onethisch. Dat transgenders dat tot op heden geaccepteerd hebben heeft met de machtspositie van de twee behandelcentra te maken ten opzichte van die transgenders. Dat sociaal uithoudingsvermogen is onderwerp van de behandelfase na diagnose: de RLT (real life test). Het protocol staat niet toe de twee te mengen en die scheiding tussen diagnose en behandeling is zelfs het argument dat gehanteerd wordt door de behandelcentra om zorgvuldigheid te onderstrepen.
7. Bij borstvergroting worden implantaten ook 10 jaar gegarandeerd. Dat is dus gelijk aan protesen bij v>m transseksuelen.
8. Is er nu een wedstrijdje in zwaarte van traject tussen m>v en v>m? Ik mag hopen van niet want dat zou pas echt flauwekul zijn.
@Bernd ik heb niet aangegeven dat mensen onder psychische druk gezet worden om een operatie te ondergaan. Lees mijn tekst er nog eens op na.