De Volkskrant besteedde in haar katern Hart en Ziel een pagina aan lijden: ‘Soms willen we pijn en verdriet voelen omdat lijden louterend werkt. Of zelfs omdat het je redding bewerkstelligt. Maar niet iedereen denkt er zo over. Want lijden is ook complexer geworden, ondraaglijk soms. Eigenlijk is deze maatschappij zelfs mordicus tegen het toch telkens beangstigende fenomeen. Heeft lijden nut of niet?’
Mirjam Schöttelndreier schreef een korte verhandeling over lijden en interviewde wetenschapper James Kennedy over de dood, hooglereaar Wouter Zuurmond over pijnbestrijding en mij over de zin en onzin van ziekte.
» Mirjam Schöttelndreier: ‘Lijden heeft geen nut’.
Goed interview in de krant! En erg goed dat je nu wél virus aanhaald. Heel erg goed van jou!
Inderdaad goed interview, het staat ook online. (via Vlk H&Z te vinden). Vorige week was ik op een cursus. Een aantal mensen was ervan overtuigd dat ziekte een diepere bedoeling heeft en dat toeval niet bestaat. Ik begrijp het wel, als je doorvraagt blijkt er meestal sprake van een schuldgevoel (als de ziekte een ander heeft getroffen) of onvermogen te aanvaarden dat je net als al die andere miljarden mensen op deze aardbol niet onkwetsbaar bent, maar ik blijf het onbegrijpelijk vinden.
Religie speelt er trouwens natuurlijk ook een grote rol in. Veel mensen die in een persoonlijke God geloven denken dat ze, analoog aan Job, op de proef gesteld worden als ze ziek worden. En dat de Lieve Heer daar boven in die hemel heeft zitten denken dat zij nou specifiek als persoon maar eens een louteringkuur moeten doormaken. Dan is een discussie al helemaal bijzonder moeilijk.
Joan, dank voor de tip, ik heb de link er meteen bij gezet. Op de gewone Volkskrantsite kon ik het artikel niet vinden.
Ik vind een beetje tegenslag dat iemand kan overkomen wel goed. Het activeert innerlijke kracht, leert je relativeren, maakt je sterk.. maar sommige mensen krijgen wel een beetje veel ellende toebedeelt. Dat kan God’s bedoeling niet zijn. Net zoals alleen maar geluk hebben in het leven iemand niet goed doet.
Dat het een straf van God is als je ziek wordt geloof ik zeker niet. Hooguit een test: [Gospel of Thomas] 57. Jesus said: The Kingdom of the Father is like a man with good seed. His enemy came at night and scattered the seed of weeds in with the good seed. The man did not let them pull out the weeds but said, “Don’t do it. You might pull out the grain along with the weeds”. During the harvest the weeds will be obvious, and then they can be removed and burned.
Dit samen met de parabel van het verloren schaap is hoe ik ‘het leven als test’ zie. Paulus was immers ook eerst heel fout bezig, maar bleek toch geen onkruid maar graan te zijn.
Menige bacterie en menig virus heeft gewoon veel op het geweten. Dieren, en ook mensen, zijn daar – wat wel/ niet ziek worden betreft – zeer afhankelijk van. Als die verhouding fout gaat, kan dat veel ellende opleveren.
Gezond eten en sporten doet daar weinig af of aan.
Ik ben het wel met je eens zoals je het in het interview verwoord. Er is geen goeds aan lijden, geen nut, geen functie, geen eerlijkheid. Lijden is wat er niet zou mogen zijn maar er toch is. Om vanuit religieuze motieven het lijden te gebruiken als verklaring voor de achterliggende gedachten van een religie wijs ik af. Het is een gebrekkige benadering van de harde werkelijkheid.
Ik spreek bewust over lijden en niet over pijn omdat ik zowel geestelijk lijden als fysieke pijn ken. Sterker nog, zelf heb ik het geestelijk lijden moeten omzetten in fysieke pijn. En ondanks de vreugde van het verlost zijn van dat geestelijk lijden vindt ik de fysieke pijn die ik nu dagelijks voel vreselijk. Wat me op de been houdt is de wetenschap (of is het hoop) dat die pijn minder wordt na verloop van tijd. Het duurt alleen allemaal zo lang en heel vaak denk ik aan de oneerlijkheid van wat er in mijn leven voor mijn voeten gegooid is.
Toch heb ik geen spijt van de ingreep die me nu nog altijd pijnlijk herinnert aan het lijden van vroeger. Nu leef ik tenminste en dat is lange tijd anders geweest. Nu heb ik een toekomst die ik lange tijd niet zag. Nu kan ik liefhebben en mezelf geven in plaats van verteerd worden door mijn eigen gevoelens.
Ik heb een hekel aan wat ik de ‘religieuze exploitatie van het lijden’ noem. In zijn extremen immers leidt dat tot excessen als het niet geven van noodzakelijke medicatie bij fysiek of geestelijk lijden of – minstens zo erg – het tot ziekte verklaren van de afwijking van de norm zoals. Het is dan vooral het oordelen dat impliciet wordt gedaan door religieuzen. DÃ t is in zichzelf kwaadaardig in mijn ogen.
Nee, pijn en lijden hebben geen functie. Ze zijn slecht voor de mens en het goedpraten van dat slechte is in mijn ogen een ontkenning van de ellende en dus monsterlijk. Dat mensen bij hun eigen lijden troost vinden in religie is mooi maar dat geldt dan vooral voor hunzelf. Het is niet een oplossing maar slechts troost. Geloof je niet, dan zul je troost moeten vinden op andere manieren. Voor mij is dat de liefde in vriendschappen en het er mogen zijn voor anderen, het vechten tegen onrecht, het kunnen aanvaarden van de liefde van de ander.
Pijn en lijden zijn het grootste onderdeel van de taakuitvoering die ieder mens met de nodige tools krijgt toegewezen als hij op de aarde komt,
en sine qua non.
Doktoren en specialisten zijn daarbij geen automaten waar je een honderdduizendtal euromuntjes in gooit opdat de pasklare totaalgenezing er in een hapklaar kartonnen doosje uit komt rollenbollen.
Genezen zal ieder mens onontkoombaar zichzelf helemaal alleen en met alle kracht en vindingrijkheid moeten doen. Er is alleen maar een heel klein beetje hulp en begeleiding.
KaSpa is daar op wonderbaarlijke wijze, zo, als ik het totaal niet verwacht had, in geslaagd.
Het is goed, dat er af en toe ‘n enkel voorbeeld is, in de maatschappij.
‘°_°/’
@Alice
Bij de meeste religies mag je gewoon voor een pilletje naar de dokter hoor! Ik slik zelf ook medicatie en denk niet dat God me daarvoor zal straffen.
Dag Karin,
Omdat je altijd zo mooi verwoord wat ik zelf vaak denk, omtrent ziek zijn en lijden, lees ik met regelmaat hier even bij. Ook dit keer in het interview heb je het weer prachtig verwoord en ik ben het helemaal met je eens. Lijden heeft geen enkel nut; vette pech als het jou nu juist overkomt.
Zelf heb ik trouwens nogal eens het gevoel dat de mensen uit de omgeving van een patiënt het graag willen zien, die zin van het lijden. Net als dat de nadruk op het ‘positief blijven’ vaak door gezonde mensen word geuit. Het is ook verschrikkelijk; het barre lijden, het even niet meer zien zitten. En het idee dat het jou ook zo maar kan overkomen. Nee, daar moet een reden voor zijn, een les uit te leren. Was het maar waar, dan was het tenminste allemaal ergens goed voor!
hartelijke groet,
Mirjam
Beste mevrouw Spaink,
Bedankt voor uw heldere interview afgelopen zaterdag in de Volkskrant. Ik ben het helemaal met u eens. Ik ben vaak ziek door migraines. Ziekzijn heeft geen nut, je moet het ondergaan helaas. Het is je lot.
Ik wens u het beste en succes met uw schrijversaktiviteiten.
Met vriendelijke groet,
PJ