De hypocrisie acht ik schrijnend. Dat Duyvendak inbrak in een ministerie is niet netjes, daar zul je me niet over horen. Maar dat die inbraak ingegeven werd door gekonkel van de regering, maakt het plaatje net iets anders. Zoals een kennis me schreef: Duyvendak wordt gekielhaald omdat hij zich toegang verschafte tot informatie waar hij via de WOB wettelijk recht op had en die hij niet kreeg.
Publiekelijk beweerde het kabinet indertijd dat investeringen in kernenergie waren stopgezet. Het parlement had hen dat immers opgedragen en de afgedwongen ‘brede maatschappelijke discussie’ over kernenergie had laten zien dat de bevolking bepaald niet geporteerd was van meer centrales. De regering luisterde braaf – zei de regering. De milieubeweging had goede gronden om aan te nemen dat de zaak in werkelijkheid anders in elkaar stak, en Duyvendaks buit bewees hun vermoedens. Onze bewindslieden trokken zich in de praktijk geen lor aan van hun democratische opdracht: er lagen geheime contracten, er waren geheime investeringen. De regering had ons voorgelogen.
Natuurlijk was het netter geweest als Duyvendak & Co niet alleen hun buit maar ook zichzelf bekend hadden gemaakt. Volgens de gouden regels van de burgerlijke ongehoorzaamheid is openheid immers de eerste vereiste. Tegelijkertijd toont de geschiedenis van klokkenluiders aan dat wie staat voor zijn daden dat gemeenlijk zelf moet bekopen.
De staat heeft wat dat betreft helaas een slechte reputatie opgebouwd. Klokkenluiders die herhaaldelijk door de rechter in het gelijk zijn gesteld en aan wie schadesommen zijn beloofd, worden ook nadien nog getraineerd, gekleineerd, belasterd en bureaucratisch kaltgesteld. Dat maakt de opdracht van openheid wel heel zwaar: het legt de last eenzijdig bij een individuele burger met een overdosis aan moed en langdurige financiële reserves.
Wat de kwestie des te schrijnender maakt, is dat we enerzijds openheid en inzage in methodes en doelen eisen van de actievoerder, van de klokkenluider, van de burgerlijke ongehoorzame, maar anderzijds accepteren dat onze overheid zichzelf steeds meer verschanst achter ondoorzichtige afspraken, gepingpong tussen Den Haag en Brussel, halfhartige WOB- procedures, geheime overleggen en grote termen als ‘maatschappelijke verantwoordelijkheid’ of ‘nationale veiligheid’. Of ordinair en glashard liegt.
Herinnert iemand zich nog hoe minister Donner de bezwaren van de Tweede Kamer over de bewaarplicht tot twee maal toe aan zijn laars lapte, en in Brussel en Straatsburg heel iets anders zei dan waartoe de Kamer hem had verordonneerd? Herinnert iemand zich nog hoe de regering ons voorloog over de stemcomputers die zoveel goedkoper en efficiënter zouden zijn dan het rode potlood? Hoe komt het dat Nederland nu het Europese verdrag steunt terwijl we in een referendum nog ‘nee’ zeiden? Heeft iemand de Nederlandse regering ooit tot openheid over hun steun aan de valse voorwendselen begonnen oorlog in Irak weten te dwingen? Heeft iemand Zalm tot de orde geroepen toen hij, Balkenende vervangend, eind 2004 de Pakistaanse president Musharraf publiekelijk feliciteerde wegens de liquidatie van een tegenstander in plaats van hem voor de rechter te brengen? Horen we Nederland protesteren, nu Amerika vorige week heeft aangekondigd – nadat een militair tribunaal eindelijk een oordeel heeft uitgesproken over Bin Ladens chauffeur en de man tot 5,5 jaar gevangenisstraf heeft veroordeeld – die uitspraak niet te zullen honoreren en de man levenslang te willen vasthouden?
Spreek me dan niet van recht, openheid en eerlijkheid.
> De staat heeft wat dat betreft helaas een slechte
> reputatie opgebouwd. Klokkenluiders die herhaaldelijk door de rechter
> in het gelijk zijn gesteld en aan wie schadesommen zijn beloofd,
> worden ook nadien nog getraineerd, gekleineerd, belasterd en
> bureaucratisch kaltgesteld. Dat maakt de opdracht van openheid wel
> heel zwaar: het legt de last eenzijdig bij een individuele burger met
> een overdosis aan moed en langdurige financiële reserves.
Met enkele maanden geleden weer als triest hoogtepunt dat Pieter van Vollenhove gedwongen werd zich terug te trekken als pleitbezorger/bemiddelaar voor een van de klokkenluiders (nota bene een van de klokkenluiders die al eerherstel had gekregen, en het gaat alleen nog om de hoeveelheid geld die hij gaat krijgen – als ik het goed had begrepen)!
Holland op z’n smalst, inderdaad.
PaulO
Politici van tegenwoordig. Lappen ze de wens van de kamermeerderheid niet aan hun laars, dan breken ze wel ergens in om gevoelige documenten over toekomstige kerncentrales te stelen.
Er zijn meer normen en waarden nodig in de tweede kamer. Weg met de politici die hun functie op dubieuze wijze misbruiken en de goede wil van de kiezer te grabbel gooien!
Ik heb over de kwestie Duyvendak al zo verschrikkelijk veel geschreven dat het me niet lukt dat nog eens te doen. Alleen wil ik graag nog aantekenen dat ten tijde van zijn medeplegen van een insluiping op het Ministerie van EZ de WOB nog helemaal niet bestond, zodat hij daar geen beroep op kon doen. Terwijl er wel glashard gelogen werd dat er geen plannen bestonden om nieuwe kerncentrales te bouwen in Nederland.
Correctie trouwens op mezelf, dat krijg je als je op je geheugen afgaat. De WOB bestond toen al wel, die dateert van 1980. Of op grond daarvan informatie is aangevraagd weet ik niet, wel dat door de regering werd ontkend dat er plannen bestonden om nieuwe kerncentrales te bouwen in Nederland.
Op zich trouwens vreemd dat de WOB er eerder was dan het stakingsrecht voor ambtenaren. Op de een of andere manier lijkt me een samenhang te bestaan tussen het recht van burgers op openbaarheid van bestuur en het recht van werknemers van diezelfde overheid die openbaarheid omtrent het beleid moet verschaffen in actie te komen tegen diezelfde werkgever. Wat me nog het meeste heeft gestoord in de hetze waarin Wijnand Duyvendak uiteindelijk ten onder is gegaan is het volstrekte gebrek aan kennis over de jaren tachtig. Heftige oordelen, zonder weet te hebben van bijvoorbeeld de woningnood in die tijd. Zonder enig besef dat krakers niet alleen voor zichzelf kraakten, maar vooral ook om gewone burgers aan huisvesting te helpen (gisteren was die voormalig woordvoerder van de Amsterdamse politie in NOVA, Klaas Wilting ook weer uit m’n hoofd dus waarschijnlijk zit ik er naast, die zei dat voor de kraakacties zeker begrip bestond ook bij hem persoonlijk, al was het maar omdat de politie-agenten ook niet aan een huis konden komen en dat gold zeker niet alleen in Amsterdam). Een tijd waarin vrouwen nog onbekommerd gediscrimineerd en ongelijk behandeld konden worden, omdat pas halverwege de jaren 80 Europese richtlijnen en het BUPO-verdrag een middel waren om dat aan te vechten.
En inderdaad, ook anno 2008 is er nog alle aanleiding tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Als je als burger uit de affaire Duyvendak de conclusie trekt dat je maar beter je mond kan houden, dan lijkt me dat niet in het belang van de toekomst van ons allen. Kijk maar eens wat die acties in de jaren 80 hebben opgeleverd. Echt veel meer dan mensen nu zich realiseren.