‘Geef om jezelf. En verklein je kans op kanker.’ De nieuwe campagne van KWF Kankerbestrijding roept bij mij vooral verbazing op, en ergernis. (Trouwens: ergernis, is dat goed of slecht, qua kankerkans? Ik heb kanker, of ik had het, dat valt nu nog niet uit te maken.) Wat heeft die kanker van mij nu in hemelsnaam met ‘om mezelf geven’ te maken? Met mijn zelfrespect is alles in orde, ook voordat ik ‘t kreeg, dank u. Het was mijn celdeling die het probleem was, en naar de vraag waarom die op hol is geslagen blijft het gissen. Ook voor het KWF. En ik vind het bepaald onprettig dat mijn persoonlijkheid wordt ingezet om mijn ziekte te bestrijden.
Het KWF licht zijn slogan op een aparte website nader toe. ‘Wat niet iedereen weet is dat gezond leven vaak een beschermend effect heeft op het ontstaan van bepaalde soorten kanker. Maar omdat dat gezond leven een nogal breed en onduidelijk begrip is, lanceert KWF de 6 gouden regels. 6 eenvoudige regels waar je direct mee aan de slag kunt en op die manier kanker minder kans geeft. Want ongeveer de helft van alle kankergevallen wordt veroorzaakt door een ongezonde leefstijl.’
Volgt de bekende riedel annex open deur over beweging en gezond eten (goed), roken en overgewicht (slecht), alcohol en zonlicht (matig mee zijn). Hebben we daar nu heus een aparte campagne voor nodig? En bovendien: waarom zo gewezen op individueel gedrag, terwijl leeftijd, leefomstandigheden en wreed noodlot minstens zo belangrijk zijn?
Ja, er staan allerlei voorbehouden in de uitleg: leefstijl heeft ‘vaak’ een beschermend effect, dus lang niet altijd, en dan alleen op ‘bepaalde soorten’ kanker en kennelijk niet op andere. Maar dat staat in de uitleg, die zelf je op een specifieke website moet opzoeken. De slogan, die ik ineens overal zie opduiken, van advertenties tot banners op websites, suggereert niets meer en niets minder dan dat kanker iets van doen heeft met zelfrespect, met eigenwaarde en met eigen keuzes.
Misschien is het verstandig het KWF eraan te herinneren dat bij de meest voorkomende kanker in Nederland, te weten borstkanker, je verdomd weinig in de melk te brokkelen hebt. Aan sekse, leeftijd, erfelijkheid, begin van de menstruatie en van de overgang kun je helemaal niets doen. Overgewicht heb ik niet, zuipen doe ik niet. En nee, kinderen krijg of zoog je niet om je kans op kanker te verkleinen. Dat zou immers van weinig respect voor hén getuigen. Bovendien kunnen de bekende risicofactoren voor borstkanker maar de helft van de gevallen verklaren, en lijken leefstijlkwesties helemaal geen rol te spelen.
Er is een sterke en al jarenlang toenemende tendens om ziekte vooral uit persoonlijk gedrag te verklaren. Die teneur stuit me tegen de borst; bij longkanker en roken of overgewicht en diabetes of hartklachten is de link helder, maar zelfs daar is het pertinent niet zo dat ‘gezond’ gedrag vervolgens zulke ziektes voorkomt. We hebben zoveel minder in de hand dan we zelf wel denken en dan we zelf wel willen.
Omgekeerd heeft wie een ernstige ziekte als kanker oploopt, al zo enorm te kampen met hartverscheurende vragen. Waarom ik? Heb ik iets gedaan of iets nagelaten dat dit heeft veroorzaakt? Het erge is dat het antwoord op zulke zieltergende vragen buitengewoon futiel is. Niet alleen is persoonlijk gedrag zelden doorslaggevend, op longkanker na, maar intussen legt de vraag alle last wel bij de zieke. En die heeft het al zo godvergeten zwaar. Zo’n discussie stapelt last op last en levert erg weinig op, behalve schuldgevoel en priemend wijzende vingers.
Van het KWF had ik beter verwacht.
25 september 2007 / MC, 5 oktober 2007
“Veel mensen zijn hemeltergend onevenwichtig geworden. Ze doen maar wat. Ze gillen.”
Het beste voorbeeld wordt meteen door de schrijver dezes geleverd! De heer Z. roept maar wat om in het spotlight te komen. Hij toont aan dat verzekeringstechnisch bepaalde mensen tot hun dood aan het werk dienen te blijven om mensen met echte problemen niet met onnodige ergernis op te zadelen. Verschaf zo’n type een kamertje met een bureau, een stapel papier, een potlood en een puntenslijper. 5 dagen per week 8.30 uur in, 17.00 uur out, dat geeft structuur en rust. 18.00 uur warme hap en op tijd naar bed om met frisse moed aan de volgende dag te beginnen. Meneer heeft het gevoel weer ‘aan de slag’ te zijn, het gevoel onmisbaar te zijn. Zijn hang naar aandacht zal normale proporties aannemen …
een gezonde levensstijl kan nooit kwaad denk ik,je zal er lang niet alles mee voorkomen maar je bent wellicht wat weerbaarder als je onverhoopt toch de pech hebt ziek te worden.En een schuldgevoel krijg je enkel wanneer er ook iets is om je schuldig over te voelen lijkt me.Wanneer je binnen je mogelijkheden en kennis van het moment gedaan hebt wat goed voelde kan je je achteraf ook nergens schuldig over voelen.
Maar als ik zoals laatst naar een tv programma zat te kijken met iemand die voor de 2de keer longkanker had maar wel nog even een sigaretje opstak voor de volgende bestralingsronde..tja dan kan ik een ‘eigen schuld dikke bult” reactie toch niet onderdrukken hoor.
Nog een reclame pampagne om mensen mee schuld aan te praten, terwijl aso-bakken zoals SUVs de lucht mogen vervuilen. “Geef om jezelf”, zet die stinkende SUV bij de vuilnis en neem het openbaar vervoer, kankerlijers! Geef om jezelf, doe eens wat aan het milieu. Ik ben ervan overtuigd dat dat meer met kanker te maken heeft dan wat dan ook. Zie Chernobyl.
Het blijkt zo ontzettend moeilijk voor mensen om te accepteren dat slechte dingen gewoon gebeuren zonder reden en zonder verklaring. Dat ze blijven zoeken……… resultaat zijn dit soort ongerichte campagnes.
Die er eigenlijk voor zorgen dat diegene die het overkomt zich rotter voelt en diegene die niks is overkomen opgelucht ademhaalt en zich van ellende vrij voelt. Onterecht. Maar mensen willen graag controle, onmacht lijkt lastiger om mee om te gaan.
Wel zeer kwalijk dat deze instelling aan valse veiligheid mee werkt.
volgens mij gelden de bovenstaande ‘regels’ – van jet kwf- voor iedereen, gezond of niet. tis een luchtballon, die wrslijk weer erg veel geld kost, waar men beter een andere bestemming voor had moeten zoeken.
irl; een kennis, die zo gezond leeft, dat als je naar hem kijjkt, je je al gezond voelt, krijgt toch leukemie. goed is wat anders dan borstkanker, maar deze hele campagne is een luchtbel.
erica – jullie zijn kanjers- terpstra maar es oproepen om dat te doen. want die zit natuurlijk weer in de commissie van aanbeveling.
(waar zit ze niet ;-)
De slogan van KWF is GOED. Het leidt de mensen naar de psychiater.
Bij nadere beschouwing en onderzoek van de mensen is namelijk komen vast te staan, dat er bij de opvoeding en begeleiding van de mensen ontzettend veel is misgegaan. Het ging helemaal niet goed.
O nee. Veel mensen zijn hemeltergend onevenwichtig geworden. Ze doen maar wat. Ze gillen. In sommige omstandigheden, zou dat op een bepaalde manier toch beslist wel kankerverwekkend kunnen zijn. In al z’n verlengstukken. Een en ander veroorzaakt bepaalde risico’s op het evenwicht, de voorspelbaarheid en de bestuurbaarheid van de samenleving. Daar gaan we wat aan doen, verzekeringspremietechnisch gesproken.
Kom dames. Aan de slag. En doe eens wat. – ‘\°_°/’
Realisme lijkt me beter. Beter dan hapklare tips die in veel gevallen niet helpen en aanleiding geven tot schuldgevoel. Of tot een pechgevoel…
Leef je gezond om geen kanker te krijgen? Zou je anders wel dik zijn, niet bewegen en kettingroken? Zo werkt het volgens mij niet.
In het begin, toen ik net borstkanker had, heb ik me helemaal suf gelezen en heb enorm veel boeken besteld in Amerika en ben allemaal pillen gaan slikken uit de range van de anti-oxydanten, etc.. Pogingen dus het evt. noodlot te bezweren, en waarschijnlijk een normale paniekreactie als je ineens geconfronteerd wordt met het feit dat je, net als al die mensen om je heen die je voorgingen, net als je ouders bijvoorbeeld ook want ik ben al vrij lang wees, simpelweg dood gaat op een gegeven moment. Dat die maatschappij doodgewoon zal doordraaien, maar dat jij daar, hoe nieuwsgierig je ook bent hoe het dán zal zijn, echt niet meer bij zult zijn.
Me opwinden over zo’n campagne? Waarom? Ik voel me echt niet persoonlijk aangesproken. Verder leef ik behoorlijk gezond. Niet omdat ik dan geen kanker krijg, daar heeft Robert Jan helemaal gelijk in, maar omdat ik me prettiger voel en veel meer energie heb omdat ik gezond leef. Ik vind gezond eten veel lekkerder dan ongezond. En ik beweeg omdat ik liever, zoals gisteren, over de Amsterdamse grachten loop en geniet van het zonlicht door de herfstbladeren dan achter de tv te zitten. Ook vind ik het leuker straks met een stel anderen te gaan fietsen dan achter de computer te hangen. Dat ik daardoor minder kans loop op kanker speelt bij die keuzes in het geheel geen rol. Bij roken wel. Dat was (en is nu weer bij mij, nadat ik helaas een half jaar terug weer voor de bijl ging) bij mij een bewuste anti-kankerkeuze, ook wel ingegeven omdat het zo lastig wordt om te roken, dat gehang op straat terwijl het regent, omdat het binnen nergens meer mag, vind ik nogal armoedig. Maar het is ook omdat mijn vader is gestorven aan longkanker die was uitgezaaid naar de botten, na een levenlang roken van ongefilterde Chesterfields. Een erg pijnlijke, erg nare dood die ik niemand toewens, zeker mezelf niet.
Dat was echter een rationele keuze, het heeft echt volstrekt niets te maken met m’n gevoel van eigenwaarde en het zal me worst zijn of mensen denken dat mijn borstkanker is voortgekomen uit persoonlijke levenskeuzes. Met mensen die zo denken zou ik sowieso al helemaal nooit om willen gaan en gelukkig ken ik in mijn directe omgeving ook geen mensen die zo akelig denken. Dat neemt niet weg dat veel mensen echt niet op de hoogte zijn van gezonde voeding en de relatie daarvan met ziekte en ik vind het erg normaal dat de KWF zich in een campagne daarop richt. Ik woon zelf in een volksbuurt, tegenover een frietenkraam. Daar komt voor veel mensen avond aan avond het avondeten vandaan. Als ik bij de supermarkt sta en ik kijk wat er in de winkelwagentjes ligt schrik ik ook wel eens. Gezonde voeding is ook veel duurder, en veel mensen, zeker mensen die van een lage uitkering of een beneden modaal inkomen moeten rondkomen, kunnen zich dat helemaal niet veroorloven.
Het zou prettig zijn als de maatschappij ook op een andere manier zou bevorderen dat mensen gezond gaan leven. Door het subsidieren van biologische groenten en fruit bijvoorbeeld. En door het openbaar vervoer beter en goedkoper te maken zodat er een realistisch alternatief is voor de auto. Niet zozeer om kanker te voorkomen, maar om de levenskwaliteit te bevorderen.
Helemaal eens met deze column. Ik heb me er ook zeer gestoord aan de campagne van het KWF. Ik ben zelf borstkanker-patient met een slechte prognose (want borstkanker met uitzaaiingen). Ik was 49 jaar toen de diagnose gesteld werd. Nu ben ik ruim 51 jaar. Ik weet dus onderhand hoe het is om te leven met kanker en doe dat zo goed en leuk mogelijk. Maar dit soort campagnes dragen niet bij aan mijn levensgeluk. Ik heb het KWF ruim een maand geleden al een reactie gestuurd, vrijwel direct na de start van de campagne. Daarin heb ik het KWF inderdaad bedankt!
Twee weken later kreeg ik een antwoord. Daaruit maak ik op dat mijn/onze boosheid over de campagne niet écht indruk maakt. Kunnen we met elkaar niet een andere manier verzinnen om ons punt duidelijk te maken. Ik heb nu sterk de indruk dat de ‘gereformeerde’ stijl (invloed van het kabinet/Klink wellicht) de overhand krijgt: eigen kanker, eigen schuld!
ter verduidelijking voeg ik de reactie die ik kreeg van het KWF en mijn ‘klacht’ hier in.
Aan het KWF
Ik heb geen vraag. Wel een opmerking: het KWF wordt bedankt! Als kankerpatient moet ik nu weer eindeloos mensen gaan duidelijk maken dat het niet mijn eigen schuld is. Ik rook(te) niet, sportte 3 keer per week, had geen overgewicht, at en eet altijd al supergezond en toch heb ik uitgezaaide kanker. En nu weet iedereen het natuurlijk weer beter: slechts in een zeer klein percentage is er sprake van een erfelijke aanleg. Dat mijn moeder , tantes en nichtje er ook aan zijn overleden, zal ik steeds weer moeten vertellen en het zal niet iedereen overtuigen van: ‘buiten mijn schuld’. Nogmaals bedankt!
Geachte mevrouw ,
Hartelijk dank voor uw reactie op de campagne ‘6xsterker tegen kanker’.
Het is geenszins onze bedoeling geweest om kankerpatiënten te kwetsen met de campagneboodschap. Mocht dat bij u het geval zijn, dan wil ik u graag mijn excuses aanbieden. KWF Kankerbestrijding heeft uiteraard louter goede bedoelingen met de activiteiten die zij uitvoeren. We houden wat dit betreft dan ook goed de vinger aan de pols.
Met de campagne proberen we mensen te informeren en te stimuleren gezond te leven om op die manier de kans op kanker te verminderen. Als u op de campagnesite kijkt ziet u daar dat er geen garantie is om geen kanker te krijgen. Mensen kunnen gezond leven en (mogelijk al op jonge leeftijd) kanker krijgen en ook kunnen mensen ongezond leven en erg oud worden. Op de site wordt uitgelegd dat de kans op kanker een samenspel is van een aantal factoren; één daarvan is een gezonde leefstijl.
Ik hoop u voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
Stefan Wigger
Programmacoördinator Preventie KWF Kankerbestrijding
Geef om jezelf? Hoezo?
25 jaar geleden stopte ik met roken na 15 jaar flink gepaft te hebben. Ik gaf best om mezelf, vandaar. En ik sportte tot mijn 59ste in teamverband, eet veel vis, drink 3 glazen wijn per dag voor de gezelligheid en voor soepele vaten, loop elke dag een uur als er tijd voor is, ben sexueel actief en barst van de plannetjes en ideeën.
En nu ik 66 ben heb ik borstkanker… Ik kon het niet voorkomen door om mezelf te geven! Wie weet wat de DES heeft aangericht, toen er een miskraam werd getracht te voorkomen? (achteraf gezien gelukkig tevergeefs) Wat deed de luchtvervuiling in de wereldsteden waar ik ooit woonde? Wie weet hoeveel groeihormonen ik via vlees heb binnen gekregen? of hoeveel kwik en dioxine via vis? Nou dan!
Kanker is niet zomaar een zaak van eigen sturing. Was dat maar waar. Dan zou echt niet 1 op de 9 ( en in mijn leeftijdscategorie een nog hoger percentage) er slachtoffer van worden. Schaam je, redactie van Medisch Contact!
Even plagen. Ik stem er niet op maar zo dom is ze niet:
http://www.pvv.nl/index.php?option=com_deeppockets&task=contShow&id=2729&Itemid=28