[Voor online vrouwenmagazine Bepster.]
Elke keer weer schrik ik me rot. Het zou intussen toch beter moeten gaan… maar nee. Met de economische zelfstandigheid van vrouwen is het nog steeds belazerd gesteld. ‘Vrouwen vaker onafhankelijk’, kopte de Volkskrant op 5 september opgewekt, en drukte daar vervolgens een tragisch grafiekje bij af dat ze hadden gemaakt op grond van recente gegevens van het CBS.
Tot hun twintigste gaan mannen en vrouwen keurig gelijk op, daarna gaan mannen in dezelfde lijn pijlsnel omhoog: op hun dertigste is negentig procent van hen economisch onafhankelijk en daarna stabiliseert die lijn zich. Mannen hebben geen partner nodig om financieel overeind te blijven. Pas na hun 55e moet de overheid soms bijspringen (dat zal vanwege de VUT zijn), maar ook na hun vijfenzestigste houdt een vette tachtig procent van de mannen zelf het hoofd boven water.
Bij vrouwen dondert de boel in elkaar rond hun zevenentwintigste, als een krappe 70% financieel op eigen benen staat. De lijn gaat daarna bijna even hard naar beneden als-ie eerder omhoog ging. Tien jaar later, ze zijn dan zevenendertig, is nog maar 44% van de vrouwen economisch onafhankelijk. Er is een heel klein oplevinkje rond hun achtenveertigste, dan is de helft van alle vrouwen eventjes financieel onafhankelijk, en daarna stort de lijn vrolijk verder in: op hun vijfenzestigste is minder dan een kwart van alle vrouwen economisch zelfstandig.
Wat het plaatje erger maakt is dat ‘economisch onafhankelijkheid’ in deze cijfers van het CBS buitengewoon minimaal is gedefinieerd: iedereen die meer dan 10.300 euro verdient, valt in die categorie. Da’s 860 euro per maand, bepaald geen vetpot. De meeste mannen verdienen ruim meer, terwijl de meeste vrouwen maar heel weinig boven dat bedrag zitten.
Het komt door de kinderen. Vrouwen stoppen en masse met werken als ze kinderen krijgen. Soms nemen ze later een parttime baan, maar vrijwel altijd verdienen ze daarmee te weinig om zelf van te leven. Ik zie het ook om me heen: van alle stellen met kinderen die ik ken, zijn er maar drie met een baan. De rest heeft het werken volledig aan de wilgen gehangen.
Dat is hun eigen keus, zeggen we dan. ‘Vrouw verkiest opvoeding boven werk’ kopte diezelfde Volkskrant eind februari van dit jaar, zonder ook maar een seconde te bedenken dat mannen die volledig buitenshuis willen blijven werken en die het verdommen mee te werken aan de opvoeding van godbetere hun eigen kinderen, mogelijk wellicht heel misschien ook een klein beetje oorzaak zijn van deze ‘keuze’ van vrouwen.
‘Maar hij verdient meer’, is vaak het argument. Ja dat haalt je de koekoek, mannen verdienen bijna altijd meer dan vrouwen, en als je stopt met werken gaat-ie zeker meer verdienen dan jij, dus voor je het weet draai je rondjes in een cirkelredenering en zit je op die fijne lijn bergafwaarts, hopla, het ravijn van het CBS in.
‘Tijdelijk’ je werk opgeven voor de kinderen heeft grote repercussies, uiteindelijk ook voor de doorwerkende mannen: herintreden is moeilijk en in sommige vakken bijna onhaalbaar, zodat op de lange termijn het gezinsinkomen lager is en blijft dan wanneer beide partners blijven doorwerken. Als een relatie strandt, en dat gebeurt vaak, hebben vrouwen die thuis voor de kinderen zorgen, een bijzonder slechte uitgangspositie: de bijstand is hun voorland en daar uit komen is nog veel lastiger dan ‘gewoon’ herintreden.
Mannen moeten eindelijk ‘s meer gaan zorgen en vrouwen moeten hun poot stijf houden: als hij geen werk inlevert, wordt zij mooi niet zwanger, anders zet ze de rest van haar leven haar vrijheid op het spel. Dat is een hoge prijs. We moeten beter kijken hoe homoseksuele stellen het aanpakken met hun kinderzorg: de vanzelfsprekendheid dat een van beiden hun betaalde werk opgeeft, bestaat bij hen niet – en toch lukt het ze buitengewoon goed om hun kinderen op te voeden.
Eerlijk gezegd heb ik deze fixatie op financiële onafhankelijkheid van vrouwen nooit helemaal begrepen. Bekijk het eens van deze kant: waarom zou iemand een kind dragen en baren – met ongelooflijk veel pijn en moeite – om het vervolgens de helft van de week aan een ander over te laten? En nog wel voor zoiets stoms als geld?
Ik heb er problemen mee dat kinderen in dit soort artikelen uitsluitend worden gezien als barrières voor de ontwikkeling van de vrouw. Tja, waarom worden ze eigenlijk nog geboren? Dat hoeft toch niet meer sinds de pil?
Ook wordt altijd gesuggereerd dat deze rolverdeling ontstaat omdat mannen weigeren om minder te gaan werken. Gaat het werkelijk altijd zo: de man eist, de vrouw zwicht en levert in? Misschien gaat het minstens zo vaak op deze manier: de vrouw wil voor haar kind zorgen, de man werkt daarom fulltime.
“..als hij geen werk inlevert, wordt zij mooi niet zwanger,”
En wat als de vrouw nu zélf heel graag een kind wil?
Een ding weet ik wel: ik ben ontzettend blij dat mijn moeder tussen de middag thuis was toen ik op de basisschool zat. Dat ze me een ellendige lunchpauze tussen schoppende en krijsende klasgenoten bespaarde. Dat ze me ook niet aan mijn vader overliet, die niet half zo veel geduld had als zij. Want ja, in tegenstelling tot wat vaak gezegd wordt, vind ik dat vrouwen véél beter omgaan met kleine kinderen dan mannen. Geduldiger, liever, begripvoller, voorzichtiger. Vanuit modern en economisch oogpunt was ons gezin ongetwijfeld hopeloos ouderwets, maar ik ben er gelukkig geweest.
Hopelijk bestaat er ergens een grafiekje dat bewijst dat levensgeluk goed is voor de economie.