Na een halve dag geklooid te hebben met Girotel – alles lukte, behalve overschrijvingen uitvoeren, en dat is nu precies waarvoor je Girotel gebruikt – gaf ik me gewonnen. De meneer aan de andere kant van de lijn beval me alles te doen wat ik allang had gedaan. Na nog eens drie uur klooien, nu onder supervisie, gaf hij me gelijk: het werkte niet. Hee, wat gek… Hij raadpleegde iets. Pas toen ging hem een licht op. ‘Oh ja, we hebben iets veranderd, Girotel werkt nu in principe niet meer met Windows NT’. U moet maar upgraden naar Windows XP.’
Over mijn lijk. Waarom zou ik mijn hele computer op de kop moeten zetten omdat ik wil girotellen, een dienst waar ik nota bene voor betaal? Waarom denkt de Postbank dat zij kan eisen dat ik overstap op een compleet nieuw besturingssysteem dat ik niet wil – want upgaden betekent: drie dagen lang je computer opnieuw inrichten en allerlei verse (lees: dure) licenties moeten aanschaffen – alleen om dat het haar gerieft haar systeem te veranderen? Sinds wanneer kan een bank uitmaken met wat voor computersysteem ik werk?
Ik was niet de enige die boos werd. Er is inmiddels een hausse aan boze Girotel-gebruikers: allemaal mensen die – nota bene tegen betaling – zelf hun transacties geautomatiseerd aanleveren, wat de Postbank op haar beurt een hoop werk en kosten scheelt. Maar de Postbank heeft iets veranderd en haar standaard antwoord is: ‘Dan moet u maar upgraden naar XP en Internet Explorer gaan gebruiken.’
Het klinkt overtuigend. Aangezien het gros der computergebruikers Windows heeft geïnstalleerd, lijkt het logisch om je software op die gebruikers te richten. De grootste gemene deler, immers, en je kunt moeilijk rekening gaan houden met allerlei obscure besturingssystemen.
Fout. Als negentig procent van de internetgebruikers IE gebruikt, moet je je nog steeds op de algemene standaarden voor webbrowsers richten. IE is weliswaar de populairste browser, maar hij heeft een aantal eigenaardigheden. Sommige daarvan werken uitsluitend binnen IE, niet met andere browsers. Wie zijn programma’s en webpagina’s geheel op zo’n browser afstemt – zoals de Postbank thans doet – sluit andere gebruikers uit. Geen punt, zult u zeggen, dan moeten zij maar overschakelen op Explorer.
De ellende is echter dat die grapjes niet standaard zijn, en dat ook IE zich ontwikkelt. Websites met trucjes die binnen IE 4 geweldig werkten (maar niet met andere browsers) raakten compleet vernaggeld toen versie 5 uitkwam. IE had namelijk eindelijk besloten zich aan een aantal algemeen erkende standaarden te gaan houden en schafte daarmee een deel van haar eerdere trucjes af. Exit al die sites die zeiden dat zij de meerderheid vertegenwoordigden: ze werkten niet goed meer. Sites die zich aan de standaarden hadden gehouden, bleven het echter netjes doen.
Daar zijn nu juist die algemene standaarden voor: om te zorgen dat je niet afhankelijk bent van een specifiek programma of een specifieke versie daarvan, en dat een website of transactie even goed werkt met IE als met Mozilla of Opera. Anders gezegd: ze dienen om te zorgen dat gegevens onafhankelijk van programmatuur of besturingssystemen kunnen worden overgedragen.
En het is zo makkelijk. De Nederlandse Spoorwegen kondigden een paar jaar terug met veel fanfare een nieuwe site aan waar je treintijden kon opzoeken. Die werkte alleen met IE. Nee, daar was helaas niks aan te doen zei de NS, de site was heel duur geweest en wat de site moest doen kon heus alleen met IE, het speet ze bijzonder maar het was niet anders. Een clubje slimme programmeurs wist in drie dagen een alternatief te programmeren: een website die alle functionaliteit van de NS-site had en die voor alle browsers en besturingssystemen toegankelijk was. Waarmee ze zowel de NS als die dure website-bouwers grandioos in hun hemd zetten.
Inmiddels heeft zo’n zelfde slimme club een patch voor Girotel ontwikkeld, een simpele pleister die maakt dat het programma in elk geval ook voor Linuxgebruikers werkt. Hij staat op gt.streeflandnl. De Postbank weet ervan maar doet of haar neus bloedt. Girotel toegankelijk maken voor alle (betalende) abonnees is echt te moeilijk. Zeggen ze, liegend dat ze barsten.
Intussen heeft minister Zalm aangekondigd te willen eisen dat iedereen zijn belastingaangifte voortaan per diskette moet inleveren. Er zijn geen belastingprogramma’s voor Linux, wel steeds meer Linuxgebruikers. (En er zijn zat mensen zónder computer. Wat wou Zalm daarmee?)
Ik weet nog wel een clubje programmeurs voor Zalm. Maar beter kan hij eerst de Postbank tot de orde roepen. En hard na gaan denken over open standaarden. Je hebt tenslotte ook geen Linux-euro naast een MS-euro.