Vandaag wint de kunstmatige intelligentie. AlphaGo, een project van het Brits-Amerikaanse bedrijf DeepMind, speelt vandaag in Seoul zijn vijfde en laatste partij Go in een match tegen de beste speler ter wereld, Lee Sedol. De stand tot nu toe: drie-een. Zelfs als Sedol vandaag wint, gaat de match naar AlphaGo.
Kenners zijn overrompeld. ‘Ik had niet verwacht dat hij zo’n perfecte partij zou spelen,’ zei Lee na zijn eerste verlies. Andere Go-experts roemen AlphaGo’s intuïtie, zijn verrassende zetten en zijn capaciteit om te leren.
AlphaGo is gebouwd rond een nieuw type kunstmatige intelligentie. Oudere spelcomputers, zoals Deep Blue die in 1997 de befaamde match van schaakkampioen Gary Kasparov won, werkte met een rijk geheugen aan gespeelde partijen, een gigantische botte rekenkracht en een ingewikkelde boomstructuur. Op basis van die drie elementen kon Deep Blue uitrekenen wat de meest voordelige zet zou zijn. AlphaGo werkt met een neuraal netwerk, is zelflerend, en speelt voortdurend tegen oude versies van zichzelf teneinde zijn spel te verbeteren. Geheid dat AlphaGo de vierde partij, die hij van Sedol verloor, inmiddels grondig heeft geïncorporeerd in zijn systeem.
Dat het ding Go op zulk hoog niveau weet te spelen, is ongekend. De mogelijke zetten bij dat spel zijn absurd veel groter dan bij schaak; meer dan er atomen in het universum zijn, zoals liefhebbers van het spel graag zeggen. Met brute rekenkracht kom je er niet, evenmin als met een bibliotheek aan oude partijen in je chips. Intuïtie, inzicht en elegantie zijn belangrijker.
En dan tóch winnen van een mens – van de wereldkampioen maar liefst.
AlphaGo dankt zijn kunnen onder meer aan een belangrijk algoritme: de computer zet niet in op punten, maar op de partij als geheel. ‘Voor de keus gesteld tussen winnen met twintig punten en een slaagkans van tachtig procent, versus winnen met twee punten en negenennegentig procent kans, kiest AlphaGo voor het tweede scenario,’ meldt Wikipedia. Het programma is – in menselijke termen gesteld – bereid op korte termijn te lijden teneinde een hoger doel te bereiken. Anders geformuleerd: AlphaGo schuwt het damesoffer niet.
Demis Hassabis, de bedenker van AlphaGo, ziet grote kansen in het verschiet liggen voor zijn algoritmes waar het kunstmatige assistentie in complexe beslissingen betreft. Hij denkt aan medische kwesties (diagnoses stellen, bepalen welke behandelingen het meest belovend zijn, rekening houdend met alle opties én de conditie van de patiënt), en zelfs aan zoiets schier onhandelbaars als klimaatsverandering.
Voor het Terminatorscenario is Hassabis niet bevreesd, en ik geef hem gelijk. Een spelletje Go winnen, hoe knap dat ook is, is nog heel iets anders dan computers die de boel overnemen.
Misschien dat AlphaGo ons kan leren dat wijzelf, om de klimaatsverandering te stoppen, een damesoffer moeten brengen…?
Voor wat het waard is: wereldkampioen Lee Sedol was tijdens deze tweekamp niet de beste speler ter wereld. Volgens een onofficiële rankinglijst is dat Ke Jie: http://www.goratings.org/
Verder is het natuurlijk heel knap werk van de programmeurs. Lee zal wel hard geland zijn na zijn voorafgaande woorden: “Ik heb er alle vertrouwen in dat ik in elk geval dit keer zal winnen.”
AlphaGo heeft tijdens de vierde partij (die de computer verloor) een aantal vreemde (slechte) zetten gedaan en het leek alsof hij geen zetten meer kon bedenken waarmee hij kon winnen.
Er was sprake van een geniale winnende zet door Lee. Maar die zet was veel eerder al besproken door een analist, waardoor je je kunt afvragen of die zet echt zo geniaal was.
Extraatje: tijdens zijn commentaar bij de laatste partij heeft Ke Jie (de huidige sterkste speler) de computer uitgedaagd met de mededeling dat hij met gemak kan winnen.