Gesloten technologie

Toen ik klein was, sloopte ik wekkers. Met een schroevendraaier (of een kwartje) maakte ik ze open: zo ontdekte ik de veer die zich ontwond, en die radertjes aandreef – een voor de seconden, die na zestig tikken rond was en zo een minutenradertje aandreef, die op zijn beurt de uren aanspoorde.

Daarna wilde ik weten hoe een wekker op een ingesteld tijdstip ging ratelen. Ik peuterde de ingewanden laagsgewijs los. Meestal ging het fout wanneer ik de veer bevrijdde: ik kreeg ’m zelden weer goed opgespoeld. Dan moest mijn moeder een nieuwe wekker kopen.

Later werd ik handiger. Ik leerde hoe stopcontacten, schakels en stekkers werkten door ze open te maken. Veel turen, beetje logisch nadenken, kijken wat dit doet en waartoe dat dient. Sindsdien repareer ik een boel defecte mechanica in huis zelf.

Fabrikanten houden niet van zulke zelfredzaamheid. Defect spul bij een winkel laten repareren of een nieuw exemplaar kopen, levert meer omzet op. Vandaar dat tegenwoordig zowat alle stekkers in massief plastic zijn gegoten: die kun je niet openschroeven. (Tip: knip die krengen van het snoer af en klus er een ouderwetse stekker aan.)

Gesloten technologie neemt hand over hand toe. Producenten maken het kopers moeilijk om in het binnenste van hun spullen te kijken, en daar zelf mee te rommelen. Na de gesloten omhulsels – gegoten stekkers, gepatenteerde schroefjes waarvoor geen publiek verkrijgbare schroevendraaiers mochten worden gemaakt – zijn ze overgestapt op gesloten modellen.

Het resultaat? De fabrikant bepaalt wat u met uw spullen mag doen. Op de iPhone en iPad kun je alleen door Apple goedgekeurde applicaties zetten. Dat geeft Apple vergaande zeggenschap wat u mag doen met uw eerlijk gekochte apparatuur. Ook knijpt Apple iedereen af die externe applicaties voor hun producten maakt: je bent verplicht ze via Apples digitale winkel aan te bieden, anders werken ze niet. Apple eist vervolgens vrolijk 30% van de verkoopprijs op – een gouden bedrijfsmodel.

Natuurlijk zijn er in dit verhaal ook slimme hackers. Zij maken jailbreaks: programma’s die mobieltjes, tablets etc. openbreken, zodat je daar kunt opzetten wat je goeddunkt, zonder afhankelijk te zijn van de toestemming van de verkoper van het product. Wat meer is: zodat je gewoon in het binnenste van je eigen spullen kunt kijken, ze kunt begrijpen, ze repareren en ze – eventueel – kunt verbeteren.

Jailbreaks zijn sinds januari van dit jaar strafbaar in de VS [link 1] [link 2].

Die wet is morbide. Hij geeft monopolisten het recht om de inventiviteit van anderen – die hun product willen verbeteren – goedkoop uit te melken. Hij is morbide, omdat hij nieuwsgierigheid en innovatie strafbaar maakt. Het ergste is wel dat de onderliggende toon is dat consumenten gehoorzaam moeten zijn aan de bedrijven van wie wij een product kopen, en daar niets anders mee mogen willen dan zij ons voorschrijven.

Laat ons allen wekkers openschroeven.

Author: Spaink

beheerder / moderator

11 thoughts on “Gesloten technologie”

  1. The Most Ridiculous Law of 2013 (So Far): It Is Now a Crime to Unlock Your Smartphone

    Humor toch ;)
    (J)(Y)anken graven hun eigen graf ! Net als bij IP.

    Het is wel zo dat ik ook nooit dat soort toestellen koop. Mijn zoon jailbreackt zijn iPhone binnen enkele uren van aanschaf. Mijn manier is dus een vrij en open systeem (OS) te kiezen, dat heet natuurlijk ‘open source’.
    Zo heb ik met veel plezier de Nokia N900 gebruikt en tegenwoordig de N9, beiden zijn gewoon gemaakt om zelf mee te ‘tinkeren’, oftewel het hebben van ‘root access’ :)
    (Net als de wekker van Karin).

    Het is natuurlijk ook absurd dat je een OS en of apparaat koopt en je geen eigenaar bent van beiden. Je mag het enkel gebruiken op de manier die de verkopert bepaalt. Hmmm, binnenkort komt Ford met een Kakaka auto die enkel loopt op Shell benzine… ?

    Ik vraag mij af in hoeverre Europese wetten dit toelaten ? Niet denk ik !!

  2. Wat betreft die Amerikaanse wet heb je toch iets niet helemaal begrepen denk ik: jailbreaken / rooten / hacken (resp. jargon voor iPhones, Android phones en Symbian toestellen waarmee het weghalen van restricties als welke software je kunt installeren wordt bedoeld) is daar nog steeds legaal. Unlocken (simlock van een telefoon afhalen waardoor elke simkaart erin kan) is daar nu blijkbaar illegaal.

    In Nederland is daar al jurisprudentie over: simunlocks waarbij software waar auteursrechten op zit aangepast wordt (gehackte firmware flashen) mag niet van de rechter, codegeneratoren of unlocken door bitjes om te mzetten in e.o.a. register op de telefoon mag wel. Uiteraard is in de praktijk de controle op dit soort zaken 0, en in de USA zal dat niet veel anders zijn denk ik.

  3. Je hoeft het toch niet te kopen? Het gevoel wat me bekruipt op het moment dat er kritiek is op het gesloten systeem van Apple is dat het lijkt alsof we geen keus hebben. Alsof Apple de enige fabrikant is die smartphones verkoopt en we dus met het mes op de keel gedwongen worden om het aan te schaffen. Gelukkig is dat niet het geval. Het is wat mij betreft aan een ieder om te bepalen wat hij koopt net zo goed als het aan elke fabrikant is om hun hard- en software landschap zo gesloten of open in te richten als men wenst.

  4. Het probleem is dat alle smartphone systemen min of meer gesloten zijn. Natuurlijk, veel Android systemen zijn makkelijk te rooten maar dat zie ik mijn vriendin toch echt niet klaarspelen hoor. En ook daar proberen fabrikanten het eigenlijk tegen te gaan, al zijn de meeste niet zo fanatiek als Apple. Bij windows phone is het verhaal min of meer hetzelfde als bij Apple, en andere systemen hebben momenteel een verwaarloosbaar marktaandeel.

  5. @Johan

    Vandaar dat ‘t hen dus door den broek loopt bij de gedachte aan Jolla’s SailFish ;)
    Een heel nieuw concept op het gebied van mobile OS.
    Apps schrijven in Qt.
    Android apps native draaien.
    Intuitief, je hoeft niet eens meer naar je toestel te kijken.
    Handige bediening met een [1] duim, CEO Marc Dillon heeft immers maar een [1] handje.

    En straks het beste design ooit van Infinity v/h Provoke.

    Het beste van de Nokia N9 met MeeGo Harmattan en dan na twee jaar nog beter gedaan en juiste specs.
    Kijk, daar kan niemand tegenop :)

  6. @Eerde: ik hoop dat de tijd daar al rijp voor is. Bij PC’s is de hardware een comodity geworden die elk bedrijf van de plank kan bestellen, bij telefoons ligt dat (nog?) lastiger en is het lastig om tegen de research budgetten van een Samsung of Apple op te boksen. Het is al een hele verandering dat je als klein bedrijf uberhaupt een werkende telefoon kunt bouwen door onderdelen in te kopen, 15 jaar geleden was dat nooit gelukt.

    Afgezien daarvan ben ik geen fan van puur touchscreen voor telefoons, een form factor waar ook Sailfish exclusief op mikt. voorlopig blijf ik nog even bij mijn (gehackte, dat wel) Nokia E72 met vast toetsenbord.

  7. @Johan,
    Klopt.
    Toch denk ik dat gesloten technologie (zoals in de kop), dus ‘closed source’ z’n langste tijd heeft gehad.
    De consument heeft er immers geen baat bij. Verder houdt het innovatie tegen.

    De desktop PC is een vreemde uitzondering en de redenen daarvoor kan je een boek (zo dik als de Donald Duck) over schrijven ;)

    Maar als je kijkt naar de server markt, van supercomputer tot rack mounted & embedded, dan zie je Linux (LAMP-stack) het meest.

    Op de mobiele markt is het alweer anders, daar schijnt het de consument, die GNU/Linux op de desktop schuwt, niet uit te maken dat het een unix of linux kernel betreft en vreemd genoeg kijkt men enkel naar het aantal apps in de ‘store’ en enigszins naar het gebruikersgemak, maar ook vooral naar specs (het z.g. ‘benchmarketing’).

    Vaak vraag ik mensen dan hoeveel apps ze op hun fone hebben ;)
    Nou, net als bij mij stokt dat bij 150 tot 200 stuks, ongeveer wat ik ook op mijn PC heb.
    Dan kan je n.l. alles wel doen, toch ? Dus waarom is 400.000 of beter 600.000 of nog beter 800.000 apps in je store beter ? Ik zie bij MeeGo met ~2.000 apps door de bomen het bos al niet meer…..

    Ik blijf een doorontwikkelde N9 wel zien zitten; immers de consument interesseert het niet dat het Linux based is net als Android en zusje van Apple’s *nix.
    Het gaat om gebruikersgemak, daar geloof ik in. Als marketing kan men zeggen: draait Android apps (als) native. Voor de mensen die niet beter weten ;)
    Het design doet ook wonderen, dat wist Steve maar al te goed, van de eerste iMac tot heden. Ook daarin is de N9 vernieuwend. Weinig ‘bevel’, bol gorilla-glass, handig voor de swipe functies, de felle kleuren etc.

    “We live in interesting times” :)

  8. en dan de paradox:

    aan de ene kant zeuren dat er steeds minder gekwalificeerde techneuten en ontwikkelaars zijn en aan de andere kant kinderen verbieden om techniek te ontdekken op hun eigen speelse wijze.

  9. @dosch

    Tjsja, scholen vinden (ondanks zaaltje met 12 PC’s, want via subsidie) ‘t niet nodig want: “Kinderen leren dat kompjoetergebruik thuis toch wel”.

    Bizar, maar deels waar. Mijn zoon heeft z’n Engels vooral te danken aan het Google’n / zoeken naar ‘cheat codes’ van zijn favo spelletje ;)

    Maurice de Hond is een van de weinigen die zich inzet op nationaal niveau om meer IT onderwijs in de scholen te krijgen.
    Toch weten we allemaal dat de komende generatie (terecht) zeer afhankelijk zal zijn van IT, vreemd toch ?

    Doel je op die school in de uitzending van PenW ? Jammer dat die (veel te lieve mensen) afgemaakt werden. Het is een voortzetting van Montessori onderwijs, nix mis mee. Ze halen de toetsen en gaan studeren, wat wil de ‘mij nog meer ? Behalve malletjesmannetjes* ?

    *Uitleg een andere keer ;)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.